Behandelingen IVF/ICSI

Voorafgaand aan de behandeling hebt u samen met uw partner een gesprek met een fertiliteitsarts. Dit is uw behandelend arts voor het gehele traject. Het is belangrijk dat u beiden een legitimatiebewijs meeneemt naar deze afspraak, anders kan ons secretariaat u niet inschrijven als patiënt. De rekening voor de behandeling sturen we naar uw zorgverzekeraar.

Tijdens het gesprek wordt u uitgebreid geïnformeerd over de behandeling. Uw arts controleert of alle noodzakelijke onderzoeken zijn gedaan (zoals infectiescreening op hepatitis B & C en HIV) en geeft u algemene instructies. Ook hoort u tijdens dit gesprek wanneer u met de behandeling kunt beginnen en maakt u een afspraak voor een uitgangsecho (vaak op dag 3 van de voorgaande menstruatie) en een prikinstructie. 

Om de kans op een kind met een open ruggetje te verkleinen, raden we u aan om een maand voor de behandeling al te beginnen met het slikken van foliumzuur (0,5 mg per dag). Foliumzuurtabletten kunt u zonder recept bij de apotheek of drogist verkrijgen. De gezondheidsraad adviseert vrouwen die proberen zwanger te worden ook 10 microgram vitamine D te gebruiken. Aangezien het advies om het al voor de start van een zwangerschap te gebruiken, raden we aan om deze vitamines ook na het niet slagen van een behandeling door te blijven gebruiken. 

Om meer eiblaasjes te laten groeien, is een hormoonbehandeling noodzakelijk. Welke medicijnen u volgens welk schema moet gebruiken, zal u mondeling en schriftelijk meegedeeld worden door uw fertiliteitsarts. Volg deze instructies strikt op, de bijsluiters van de medicijnen zijn (vaak) niet op uw behandeling van toepassing. Let erop dat u van de apotheek de juiste medicijnen meekrijgt en controleer meteen ook of de bestelling compleet is.

Een hormoonbehandeling is een complex proces waarbij u in verschillende stadia verschillende medicijnen gebruikt. Hieronder leest u waarom u welke medicijnen wanneer moet gebruiken:

Remmen

De behandeling begint met het remmen van uw eigen hormoonproductie. Met Synarel, Decapeptyl of Cetrotide voorkomen we een te vroege eisprong.

Stimuleren

Met een follikel stimulerend hormoon (FSH) brengen we meerdere eicellen tegelijk tot ontwikkeling. In het Voortplantingscentrum werken we met een FSH-preparaat dat geleverd wordt in een voorgevulde prikpen. Tijdens de prikinstructie leert u (of uw partner) om met deze pen een injectie toe te dienen.

Uitrijpen

Een nauwkeurig geplande injectie met Pregnyl of Ovitrelle zorgt ervoor dat de eicellen in de eiblaasjes tot volledige rijping komen en loslaten op het moment van de punctie. De timing van deze injectie is erg belangrijk: de tijd tussen prik en punctie bedraagt exact 36 uur. Als u meer dan een half uur van het door uw arts aangegeven tijdstip bent afgeweken, moet u contact met ons opnemen.

Innestelen

Op de dag dat u hoort dat er bevruchting heeft plaatsgevonden, begint u ’s avonds met Utrogestan. Dit progesteronpreparaat, dat bedoeld is om het baarmoederslijmvlies in conditie te brengen en te houden, krijgt u omdat uw eigen, natuurlijke hormoonproductie bij het begin van de behandeling is stilgelegd. Anders dan in de bijsluiter staat aangegeven, werkt Utrogestan het beste als de capsules vaginaal worden ingebracht: 3x daags 200mg Utrogestan (’s ochtends, ’s middags en voor het slapen gaan).  

Bijwerkingen

Alle genoemde medicijnen kunnen milde bijwerkingen hebben, die niet als zeer vervelend worden ervaren. Van Synarel en Decapeptyl kunt u opvliegers en soms een lichte hoofdpijn krijgen. Tijdens de stimulatie kunt u vocht vasthouden waardoor uw gewicht kan toenemen. Ook kunt u emotioneel heftiger reageren dan u gewend bent. Onverwacht bloedverlies kan ook een bijwerking van de medicijnen zijn, maar hoeft geen negatief effect op uw behandeling te hebben. De Pregnyl-injectie levert soms een gevoelige zwelling op. Ook dit is niet ernstig. Van het laatste medicijn, Utrogestan, kunt u (meer) afscheiding krijgen, maar zolang er geen jeuk of irritatie bij ontstaat, kan dat geen kwaad. Verwarrend is vooral dat Utrogestan een ‘zwangerschapsgevoel’ (misselijkheid, gespannen borsten) kan geven, ook als u dat niet bent.

Kansen IVF en ICSI

De kans dat er uit een IVF/ICSI-behandeling een kind geboren wordt, is niet voor iedereen gelijk. Of de poging slaagt of niet, is van veel factoren afhankelijk. Of u goed reageert op de medicatie; of de kwaliteit van het zaad en uw eicellen voldoende is; of het tot een bevruchting komt. Voordat we een goed delend embryo kunnen terugplaatsen, hebt u al vele stappen succesvol genomen.

Bij een IVF/ICSI-behandeling in het Voortplantingscentrum LUMC is de kans dat er een kind geboren wordt de laatste jaren ongeveer 35% per gestarte poging. De kans op een tweelingzwangerschap is rond de 5%. Van alle paren die we behandeld hebben, heeft 60% inmiddels één of meerdere kinderen. De gemiddelde kans dat een ontstane zwangerschap daadwerkelijk tot een geboorte leidt is 75 tot 80%. Bij vrouwen rond de veertig jaar daalt deze kans tot 65%. Wij hanteren daarom een leeftijdsgrens van 42 jaar. Daarboven starten we in principe geen nieuwe (eerste) behandeling.

Een goede conditie en een gezonde leefstijl vergroten de kans op een succesvolle behandeling. Roken vermindert de kans op zwangerschap en kan leiden tot een spontane miskraam of te kleine kinderen. Alcohol heeft nadelige effecten op zowel de kansen als de ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook overgewicht kan de behandeling op vele manieren negatief beïnvloeden. Vrouwen met overgewicht hebben een verhoogde kans op complicaties, gezondheidsklachten en te grote of te kleine kinderen. Van overgewicht is sprake bij een Body Mass Index (BMI) boven de 25.

Als uw eigen BMI (uw gewicht gedeeld door uw lengte in het kwadraat) boven de 30 uitkomt, zult u eerst moeten afvallen voordat een behandeling gestart kan worden.

Risico's IVF en ICSI

Elke vrouw die een hormoonbehandeling ondergaat loopt het risico op overstimulatie. Vooral als er veel eiblaasjes groeien en de hormoonspiegel in het bloed hoog oploopt. De klachten treden na de punctie op, vaak pas na de terugplaatsing. Als tijdens de stimulatie blijkt dat uw lichaam te heftig reageert op de medicatie, kunnen we besluiten om geen punctie uit te voeren.

Door de kans op vroeggeboorte – met alle gevolgen daarvan op de korte en lange termijn- wordt een meerlingzwangerschap ook als een risico gezien. In ongeveer vijf procent van alle doorgaande zwangerschappen in het LUMC is er sprake van een meerlingzwangerschap. Het gaat hierbij (vrijwel) uitsluitend om tweelingen.

Begeleiding

Een IVF/ICSI-behandeling is vaak de laatste kans op een zwangerschap. De inzet is hoog, de behandeling intensief en de uitkomst onzeker. Alhoewel de meeste paren veel steun aan elkaar hebben, kunt u geconfronteerd worden met vragen waarop u niet direct een antwoord weet. Op elk moment in de behandeling kunt u daarom rekenen op adequate, psychologische ondersteuning. Aan deze gesprekken zijn geen kosten verbonden. U kunt zelf een afspraak maken met ons maatschappelijk werk of dit bespreken met uw behandelend arts.

Wanneer u zwanger wordt, maar herhaaldelijk een miskraam doormaakt kunt u voor onderzoek en begeleiding terecht op een speciaal daarvoor ingericht spreekuur. Dit heet de polikliniek herhaalde miskramen.

Fertiliteitsonderzoek, -behandeling en (nog) onvervulde kinderwens kunnen soms zorgen voor seksuele problemen. Voorbeelden zijn verschil in verlangen, pijn bij het vrijen en erectieproblemen. Heeft u daar last van? U kunt dit bespreken met uw behandelend arts. Het LUMC beschikt over een polikliniek Seksuologie waar u terecht kunt voor hulp.

Wachttijd

Na verwijzing door uw huisarts kunt u een afspraak maken voor intake. Ook als u wordt doorverwezen door uw specialist hebben wij een positief advies van uw huisarts nodig. Voor een IVF/ICSI-behandeling geldt op dit moment geen wachttijd. De start van de behandeling zal tijdens het intakegesprek met de fertiliteitsarts aan de hand van uw menstruatiecyclus gepland worden – en is mede afhankelijk van de onderzoeken die (eventueel) nog moeten worden verricht.

Als de behandeling niet tot een zwangerschap heeft geleid, kunt u niet direct doorgaan met een nieuwe behandeling. De eerste cyclus na een stimulatie houden we per definitie als rustmaand aan. In deze periode hebt u een nagesprek met de behandelend arts en bespreekt u of en wanneer een nieuwe hormoonstimulatie of ontdooicyclus gestart kan worden.

Kosten

Momenteel worden de eerste drie hormoonbehandelingen volledig door de basisverzekering vergoed. Enkele zorgverzekeraars vergoeden zelfs een vierde behandeling of meer. Het is verstandig als u zich alvast laat informeren over wat er wel en niet wordt vergoed en wat uw verzekeraar onder een behandeling verstaat. Voor sommige verzekeraars begint de behandeling bij de terugplaatsing, voor de (meeste) andere op de dag dat u met de medicatie begint.

De kosten voor een IVF/ICSI-behandeling bestaan uit drie componenten: een bedrag voor de medicatie, een bedrag voor de behandeling en een bedrag voor de opslag,- en bewaarkosten van eventueel ingevroren embryo’s. Hoe hoog de kosten voor medicatie uitvallen, is afhankelijk van de duur en de dosering van de medicatie. Indien er uit een IVF/ICSI behandeling embryo’s voor uw worden ingevroren, zult u een factuur ontvangen (de tarieven kunt u vinden in de tarievenlijst). Dit bedrag is voor de kosten die worden gemaakt voor de opslag en het bewaren van de embryo’s voor de duur van 1 jaar. De hoogte van het bedrag is onafhankelijk van het aantal ingevroren embryo’s. Indien u meerdere behandelingen in een jaar ondergaat, waarbij embryo’s worden ingevroren, krijgt u per behandeling een factuur. U dient de factuur zelf te voldoen. Indien uw embryo’s langer dan een jaar zijn opgeslagen, ontvangt u jaarlijks een nieuwe factuur.  De kosten die verbonden zijn aan het ontdooien en terugplaatsen van embryo’s worden vergoed als deze embryo’s zijn voortkomen uit een behandeling die ook vergoed werd.

Restmateriaal

Als er na terugplaatsing nog embryo’s over zijn, kunnen we deze invriezen voor later gebruik. Het kan ook zijn dat er bij de behandeling een deel van het sperma en/of de eicellen ongebruikt blijft. Dit restmateriaal is vaak bruikbaar voor (wetenschappelijk) onderzoek naar fertiliteitsstoornissen. Onderzoek waarvoor uw uitdrukkelijke toestemming nodig is wordt alleen gedaan na goedkeuring door de Medisch Ethische commissie en nadat wij die uitdrukkelijke toestemming van u hebben gekregen. Uw behandelend arts wil u graag adviseren in uw overweging.