LUMC’ers Ontwikkelen Machine om Eilandjes van Langerhans te Isoleren voor Transplantatie

Door: Jason Doppenberg, Rutger van Rooden en Marten Engelse

Bètacel vervangende therapie

Sommige patiënten met type 1 diabetes, voelen niet meer goed aan wanneer hun bloedsuiker erg laag wordt, zo laag dat zij hulp van iemand anders nodig hebben om niet hun bewustzijn te verliezen. Ook zijn de (vasculaire) complicaties als gevolg van te hoge bloedsuikers vaak dusdanig ernstig dat ledematen en organen zoals de nieren en ogen achteruitgaan. Voor deze patiënten, kan bètacel vervangende therapie een uitkomst bieden. Dit kan middels een alvleeskliertransplantatie geschieden, of via een transplantatie van enkel de eilandjes van Langerhans.

de PancReatic Islet Separation Method (PRISM)

Voordat de eilandjes getransplanteerd worden, moeten zij uit een donoralvleesklier geïsoleerd worden. Om dit technisch complexe en tijdrovende isolatie proces te vereenvoudigen en te optimaliseren, werd in het LUMC een nieuwe techniek ontwikkeld, de PancReatic Islet Separation Method (PRISM). Isolaties met deze methode zijn steriel, snel, reproduceerbaar en vereisen minder personeel. Door gebruik te maken van een continu centrifugekom om alvleesklierweefsel te verzamelen, te wassen en te zuiveren (door een dichtheidsgradiënt te creëren), kunnen eilandjes op een standaard wijze geïsoleerd worden. Wij hebben laten zien dat de eilandjes gelijkaardige morfologie vertonen, even functioneel zijn en even groot in aantal geïsoleerd worden als via de traditionele methode.

Eilandjes-isolatie automatiseren

De PRISM-techniek leende zich uitstekend om geautomatiseerd te worden. Hierdoor zijn wij vanaf 2018 bezig geweest om een machine te ontwikkelen die de stappen van PRISM uit kan voeren. De afdeling Design & Prototyping van het LUMC heeft haar talenten ingezet om samen met ons een touchscreen computergestuurde machine te realiseren. In het najaar van 2023 was het tweede prototype goedgekeurd voor klinisch gebruik in het LUMC. Vanuit de eerste isolatie in de clean room van het LUMC, is meteen een voldoende aantal eilandjes voor een transplantatie geïsoleerd. Om andere eilandjesisolatie centra wereldwijd mee te kunnen laten profiteren van deze ontwikkeling, is het LUMC een contract aangegaan met de grootste producent van eilandjesisolatie middelen ter wereld, om PRISM-machines te produceren.

Wij hopen dat PRISM een nieuw tijdperk van eilandjesisolatie in zal luiden waarin de drempel om eilandjesisolaties uit te voeren verlaagd wordt en meer patiënten gebruik kunnen maken van eilandjestransplantaties.

Verloop van de dichtheidsscheiding van de PRISM isolatie die getransplanteerd is. Van hoog naar laag, links naar rechts de gescheiden fracties met eilandjes rood gekleurd, en ander weefsel geel.