Mission projecten

Onderverdeling aortaziekten

Aorta aneurysma

• Aneurysma in de buik (abdominaal aorta aneurysma)
• Aneurysma in de borst (thoracaal aorta aneurysma)

Aorta dissectie

• Chronische dissectie
• Acute dissectie

Bindweefsel aandoeningen

• Marfan syndroom
• Ehlers-Danlos syndroom
• Loeys-Diets syndroom

Polikliniek Mission! Aorta

Deze polikliniek is ingericht om patiënten met een aandoening aan de aorta te behandelen. Voornamelijk zal de behandeling bestaan uit bloeddruk regulatie, leefstijladviezen en het monitoren van de diameter van het aneurysma middels echo controle. Indien nodig worden individuele patiënten besproken in een multidisciplinaire aortabespreking of het Marfan team van het LUMC. Wanneer er een chirurgische behandeling nodig is zullen de postoperatieve nacontroles ook in deze polikliniek plaats vinden. Door een gespecialiseerde poli ontstaat er een nauwe samenwerking met cardiologie, cardiochirurgie, vaatchirurgie en klinisch geneticus waarbij de patiënt centraal staat. Op deze polikliniek ziet u een verpleegkundig specialist gespecialiseerd in aortaziekten, ofwel fysiek in het ziekenhuis of via een digitaal spreekuur. Zij gaat de behandelrelatie met de patiënt aan waarbij ze samen met de cardioloog of chirurg het beleid bepaalt.

Ehealth - Aortabox

Bij deze poli wordt veelal gebruik gemaakt van The Box. Dit is een pakket met verschillende apparaten voor het uitvoeren van thuismetingen. Patiënten kunnen thuis hun bloeddruk opmeten, krijgen een stappenteller en een weegschaal. De gegevens van deze thuismetingen kunnen worden ingezien door de verpleegkundig specialist. Tijdens het (digitaal) spreekuur worden deze metingen besproken en geëvalueerd. Voor patiënten die een chirurgische behandeling ondergaan bestaat er een uitgebreidere Box.

Meer informatie

Voor meer informatie leest u het informatieboekje onderaan deze pagina.

Contact

Voor medisch inhoudelijke vragen met betrekking tot de aorta kunt u contact opnemen via aorta@lumc.nl, voor het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met de polikliniek hartziekten via hartpoli@lumc.nl. 

Informatieboekje Mission Acuut aorta syndroom

klik hier voor het informatieboekje.

Behandeling

Het Hart Long Centrum heeft een uitgebreid programma voor katheter- en chirurgische interventies op het gebied van atriumfibrilleren. Dit programma is bestemd voor patiënten die verwezen worden voor een katheterablatie. De meeste patiënten ondergaan een AF-ablatie via de lies. In uitzonderlijke gevallen, met name als er ook een hartklepoperatie moet plaatsvinden, kan het ook operatief worden behandeld. Patiënten worden gewoonlijk verwezen door hun eigen cardioloog. Ook patiënten met atriumfibrilleren die een second opinion wensen kunnen vanuit een ander cardiologisch centrum verwezen worden. Patiënten met complexere problemen worden in een team van ritmespecialisten besproken om zo de optimale therapie te kunnen aanbieden.

Behandeling: Atriumfibrilleren (AF)-ablatie

Wanneer medicijnen niet (meer) werken tegen de aanvallen of als u de medicijnen niet goed verdraagt, kan een boezemfibrilleren ablatie (AF-ablatie) een optie zijn. Het doel van een ablatie is het weefsel dat de ritmestoornis uitlokt en/of onderhoudt elektrisch inactief te maken.

Via één of beide liezen worden lange slangetjes (katheters) naar het hart gebracht. Met deze katheters worden in het hart littekens gebrand of gevroren (de ablatie) rondom de longaders. De longaders bevinden zich in de linkerboezem. Om in de linkerboezem te komen, wordt vanuit de rechterboezem door het boezemtussenschot heen geprikt, tot in de linkerboezem.
In de linkerboezem worden om alle vier de longaders littekens aangebracht. Afhankelijk van de eigenschappen van uw boezem kan het nodig zijn aanvullend ook littekens te branden op andere plaatsen in de linker- of rechterboezem. Deze littekens zorgen ervoor dat de elektrische prikkels die de onregelmatige hartslag veroorzaken worden geblokkeerd.

Een AF-ablatie duurt ongeveer 2-4 uur. De ingreep gebeurt op de hartkatheterisatieafdeling. Als de ingreep met vriezen gebeurt krijgt u plaatselijke verdoving en pijnstilling via het infuus. Als de ingreep met branden gebeurt wordt u helemaal in slaap gebracht (diepe sedatie).
De succeskans is afhankelijk van de ernst van het boezemfibrilleren (in aanvallen of continu) en van de grootte van het linkerboezem: zo’n 70 tot 75 van de 100 patiënten krijgen in het eerste jaar na de ingreep geen boezemritmestoornis meer.

Een AF-ablatie duurt ongeveer 2-4 uur. De ingreep gebeurt op de hartkatheterisatieafdeling. Als de ingreep met vriezen gebeurt krijgt u plaatselijke verdoving en pijnstilling via het infuus. Als de ingreep met branden gebeurt wordt u helemaal in slaap gebracht (diepe sedatie).
De succeskans is afhankelijk van de ernst van het atriumfibrilleren (in aanvallen of continu) en van de grootte van het linker boezem: zo’n 70 tot 75 van de 100 patiënten krijgen in het eerste jaar na de ingreep geen boezemritmestoornis meer.

De risico’s zijn: een liesbloeding of zwelling (ongeveer 3 op de 100 ingrepen), het ontstaan van een TIA (tijdelijke beroerte) of herseninfarct (opgeteld ongeveer 1 op de 200 ingrepen), een bloeding rond het hart (ongeveer 1 op de 100 ingrepen) en een beschadiging van de middenrifzenuw (vooral bij de vriesballon, ongeveer 2 op de 100 ingrepen) en tijdelijke uitval van de maagzenuw (bij de vriesballon; met tijdelijke klachten van opboeren en een vol gevoel; ongeveer 3 op de 100 ingrepen). De kans op ernstiger complicaties is zeer klein. Er is zeer zelden sprake van blijvende schade. De percentages van deze risico’s zijn voor iedere patiënt weer anders en kunnen dus alleen bij benadering gegeven worden.

Na de ingreep hebben de littekens in de linker boezem 1-2 maanden nodig om zich te vormen. In deze maanden kunt u dus nog aanvallen hebben zonder dat dit betekent dat de ingreep mislukt is. U gaat in deze periode dan ook door met de medicijnen die u voor de ablatie al had.
Om het risico op stolsels tijdens en na de ingreep zo klein mogelijk te houden moet u (als u die nog niet had) bloedverdunners gebruiken vanaf 3 weken voor de ingreep tot minimaal 3 maanden er

Polikliniek Mission! Atriumfibrilleren

Epidemiologie

Elk jaar krijgen bijna 38.000 mensen voor het eerst de diagnose hartfalen: 52% is vrouw en 48% man. Naar schatting leven er zo'n 240.000 mensen met hartfalen in Nederland. Hiervan is twee derde 75 jaar of ouder.

• In 2020 stierven ruim 7.000 mensen aan hartfalen. Per dag zijn dit zo'n 11 vrouwen en 9 mannen.
• Jaarlijks zijn er ruim 29.000 ziekenhuisopnamen voor hartfalen.
• Vrouwen zijn gemiddeld 88 jaar als ze overlijden aan hartfalen en mannen gemiddeld 84 jaar. (NIVEL Zorgregistraties Eerste Lijn, 2019)

Patiënten met hartfalen hebben een verminderde kwaliteit van leven, onder meer door herhaalde ziekenhuisopnames; gemiddelde ligduur 11 dagen (in 2006; NHS/RIVM). Hoewel de overleving van patiënten met hartfalen de laatste jaren sterk verbeterd is, blijft de sterfte ten gevolge van hartfalen hoog. In het eerste jaar na een ziekenhuisopname vanwege hartfalen is het percentage patiënten dat wordt heropgenomen en/of is overleden 40%. Na 4 jaar is gemiddeld 50% van de patiënten overleden (ESC guideline HF).

Oorzaken

Hartfalen wordt veroorzaakt door een tekortschietende pompfunctie die diverse oorzaken kan hebben. De meest voorkomende oorzaak van hartfalen is een afname van de pompfunctie door een of meerdere hartinfarcten. Elk hartinfarct beschadigd de hartspier waardoor een deel van de pompkracht verloren gaat. Een andere oorzaak van een verminderde pompfunctie is langdurige hoge bloeddruk waardoor het hart dikker en stijver wordt waardoor de knijpkracht en de veerkracht geleidelijk afnemen.

Hiernaast kan de pompfunctie verminderd zijn door een hartspierziekte (cardiomyopathie) waarbij de hartspiercellen een abnormale bouw en functie hebben waardoor de wand van het hart te slap, te dik en/of te stijf is. Een hartspierziekte kan bijvoorbeeld ontstaan door een virusinfectie, schildklierproblemen, chemotherapie, spierzwakte of na een zwangerschap.

Bij veel patiënten wordt er echter geen oorzaak gevonden. Naast een primair pompfunctie probleem kan hartfalen ook ontstaan als het gevolg van hartklepafwijkingen of ritmestoornissen.

Behandeling

Behandeling van chronisch hartfalen heeft als doel de klachten te verminderen en het risico op ziekenhuisopnames en sterfte te verkleinen. Hiernaast wordt getracht verdere achteruitgang van de pompfunctie van het hart te voorkomen. De behandeling van hartfalen bestaat uit medicamenteuze therapie volgens de ESC guidelines en "leefstijladviezen". De belangrijkste leefstijladviezen zijn een vocht- en zoutbeperking, dagelijks wegen, het beperken van de alcohol inname en regelmatige inspanning. Naast deze conventionele therapie is er bij een deel van de patiënten een indicatie voor invasieve behandeling zoals een dotterbehandeling, implantatie van een implanteerbare cardioverter defibrillator (ICD), cardiale resynchronisatietherapie, een klepoperatie, een bypassoperatie en/of een linkerventrikelreconstructie.

In het LUMC is de laatste jaren ruime ervaring opgedaan op het gebied van resynchronisatie therapie (CRT) en met chirurgische interventies als klepplastieken en linker ventrikel(LV)-reconstructies, al dan niet gecombineerd met ritmechirurgie. Daarnaast speelt eHealth een steeds grotere rol in de zorg voor hartfalenpatiënten. Middels devices meegegeven in ‘’the Box’’ kunnen patiënten thuis metingen (denk bijvoorbeeld aan gewicht en bloeddruk) verrichten en uitslagen inzenden naar hun behandelaar. Daarnaast is het Hart-F project (in samenwerking met de eerstelijnszorg) opgestart waarbij hartfalenpatiënten tijdig bij klachten van vocht vasthouden met plasmedicatie via een infuus behandeld worden tijdens dagbehandeling en/of in thuissituatie.

LVAD 
Het LUMC is als eerste ziekenhuis in Nederland een onderzoek gestart naar de werking van een mechanisch steunhart bij patiënten met ernstig hartfalen die afgewezen zijn voor een harttransplantatie. Dit wordt ‘destination therapy’  genoemd.

In dit programma wordt bij patiënten een mechanisch steunhart, ook wel left ventricular assist device (LVAD) genoemd, via een open hartoperatie geplaatst. Het steunhart is een pomp die middels een open hartoperatie in de punt (apex) van het hart wordt geplaatst en de verzwakte linker hartkamer ondersteunt. Het bloed wordt via de linker hartkamer de pomp ingezogen en vervolgens de grote lichaamsslagader (de aorta) ingepompt. Het steunhart wordt via een aandrijflijn door de huid van buitenaf van stroom voorzien. De patiënt draagt de controller en de batterijen die het steunhart voorziet van stroom altijd bij zich.

Naar aanleiding van de resultaten van het LUMC ‘destination’ programma, heeft de Nederlandse overheid in oktober 2015 besloten de steunhartbehandeling als officieel erkende behandeling te registreren bij patiënten met ernstig hartfalen die zijn afgewezen voor harttransplantatie. Inmiddels wordt deze ‘ destination therapy’  ook in drie andere ziekenhuizen toegepast.

Mission! Hartfalen

Om een juiste therapie voor de patiënt te kiezen, is het noodzakelijk om alle patiënten volgens een vast protocol te screenen. Naast de mogelijkheid voor invasieve behandelingen wordt veel aandacht besteed aan optimalisatie van medicamenteus beleid, leefregels en beweging. Hierbij wordt nauw samengewerkt met een diëtiste, met de hartrevalidatie en met maatschappelijk werk.

Patiënten die in aanmerking komen voor onze Polikliniek hebben ernstig hartfalen ondanks optimale medicamenteuze behandeling. Patiënten worden in het LUMC gescreend en eventueel behandeld middels tertiaire behandelopties (zoals bijvoorbeeld CRT en/of LVAD). Verwijzing naar de Mission! Hartfalen polikliniek gebeurt hoofdzakelijk via cardiologen in Leiden en omstreken.

Patiënten die voor het eerst met hartfalen worden verwezen, worden eerst op de algemene polikliniek Hartziekten geanalyseerd. Daar worden zij medicamenteus geoptimaliseerd, waarna zij eventueel worden doorverwezen naar de Hartfalenpolikliniek. De hartfalenpatiënten worden door hartfalencardiologen, verpleegkundig specialisten hartfalen en hartfalenverpleegkundigen begeleid. De hartfalenverpleegkundige is het aanspreekpunt voor de patiënt. Ze is dagelijks telefonisch bereikbaar.

Informatieboekje Mission! Acuut hartfalen

klik hier voor het informatieboekje.

Schade aan het hart beperken

Daarnaast kan het litteken aanleiding geven tot ernstige hartritmestoornissen. Dit afsterven van de hartspier gebeurt in de eerste uren van het hartinfarct. Het is dus van het allergrootste belang dat een dergelijk afgesloten bloedvat zo snel mogelijk weer geopend wordt. Het heropenen gebeurt meestal met een spoed (dag of nacht) dotterbehandeling (PCI). Hierbij wordt het afgesloten bloedvat weer opengemaakt en opgerekt met een ballon, daarna wordt er vaak een stent (soort pennenveer) geplaatst om het resultaat te optimaliseren.

Om de schade aan het hart bij een hartinfarct zoveel mogelijk te beperken is het tijdig openen van het afgesloten bloedvat van het allergrootste belang. Optimale zorg bestaat dan ook uit het zo snel mogelijk openen van het bloedvat in combinatie met de juiste voor- en nabehandeling. Door verbetering van de logistiek (tijdwinst!) en door een volledig protocollaire aanpak (optimale behandeling) tijdens de ziekenhuisopname en vervolgens op de Polikliniek van het LUMC is de behandeling van het hartinfarct in de gehele regio Leiden sterk verbeterd en geldt ons Mission! Hartinfarct protocol inmiddels als voorbeeld voor vele andere ziekenhuisregio's in de wereld.

Het aantal hartinfarctpatiënten dat met een dotterbehandeling kan worden behandeld is 99%. De tijd van het stellen van de diagnose door het ambulancepersoneel tot het openen van de afgesloten kransslagader (door-to-balloon time) is in de Mission! Hartinfarct protocol sterk gedaald. Het aantal patiënten dat tijdens de ziekenhuisopname overlijdt, is gedaald van 9% naar 1,6% (update december 2016). Het aantal patiënten dat binnen een jaar opnieuw een infarct doormaakte, daalde van 5,9 naar 1,2%. De gemiddelde opnameduur voor patiënten die zijn opgenomen met een acuut hartinfarct is gedaald naar gemiddeld drie dagen. Het volgen van het Mission! Hartinfarct protocol heeft dus voor een duidelijke verbetering in de kwaliteit van zorg gezorgd.

De logistiek bij een hartinfarct

De patiënt met pijn op de borst belt direct 112 of de huisarts. Zodra de ambulance ter plekke is, wordt er een elektrocardiogram (ECG) gemaakt. Dit ECG wordt elektronisch gemaild naar het LUMC. Wanneer een acuut hartinfarct vermoed wordt, krijgt de ambulanceverpleging binnen vijf minuten antwoord of de patiënt in aanmerking komt voor een primaire PCI(dotter)procedure. Als dit aan de orde is, wordt de patiënt direct naar de Hartbewaking of Katheterisatiekamer van het LUMC gebracht. In de ambulance wordt al een behandeling met bloedverdunners gestart.

Op deze manier worden onnodige vertragingen voorkomen en blijft de schade aan het hart zoveel mogelijk beperkt. Patiënten die niet in aanmerking komen voor een dotterprocedure of patiënten zonder aanwijzingen voor een infarct worden naar het dichtstbijzijnde regionale ziekenhuis gebracht.

Medicamenteuze behandeling na het myocardinfarct

Een optimale combinatie van medicijnen na een hartinfarct bestaat uit "bloedverdunners" zoals aspirine en prasugrel, een statine, bètablokkers en ACEremmers. Deze medicijnen hebben bewezen de kans op een herhaling van een hartinfarct en sterfte als gevolg van een hartinfarct te verkleinen.

Het strakke protocol in combinatie met actieve betrokkenheid van de patiënt bij medicamenteuze behandeling tijdens opname levert veel gezondheidswinst op. Patiënten worden voorgelicht en gestimuleerd om deze medicijnen goed in te nemen, ook na ontslag uit het ziekenhuis.

Hieronder vindt u het stroomschema dat wij als richtlijn gebruiken bij het voorschrijven van statines. 

Hartrevalidatie

Hartrevalidatie heeft bewezen prettig en effectief te zijn bij het herstel na een hartinfarct. Helaas wordt in Nederland minder dan de helft van de patiënten die volgens de richtlijnen in aanmerking komen voor hartrevalidatie na een hartinfarct, daadwerkelijk hier voor aangemeld. In het Mission! project wordt voorgeschreven dat alle patiënten aangemeld moeten worden voor hartrevalidatie. Vervolgens wordt in overleg met de patiënt een revalidatieprogramma opgezet.

Na het hartinfarct worden alle behandelde patiënten teruggezien op de gespecialiseerde Mission! Polikliniek. In het eerste jaar is dit vier keer. Voorafgaand aan het polibezoek wordt een aantal onderzoeken verricht om de cardiale toestand van de patiënt zo goed mogelijk te objectiveren. Een multidisciplinair team besteedt aandacht aan zowel het medische aspect als aan de vooruitgang in leefstijlveranderingen en de therapietrouw. Het is gebleken dat patiënten die goed het hoe en waarom begrijpen van de behandeling, zich veel trouwer en langer aan de medicatie/richtlijnen houden, wat een evident grotere gezondheidswinst opbrengt. 

Bij het Mission! Infarct protocol verloopt de diagnostiek en behandeling vanaf het moment van klachten van de patiënt tot één jaar na ontslag.

Informatieboekje Mission! Acuut infarct

Klik hier voor het informatieboekje.

Informatieboekje Mission LVAD

Klik hier voor het informatieboekje.

Decentrale meldingscommissie

De decentrale meldingscommissie (DMC) bespreekt en analyseert meldingen en zet het kwaliteitsbeleid uit. Daarnaast worden complicaties, (bijna-)incidenten en fouten besproken in een maandelijkse bijeenkomst voor arts-assistenten en cardiologen. Door hier lering uit te trekken, wordt bijgedragen aan kwaliteitsverbetering.

Veiligheidsweek