Pijnstillers bij reumatische aandoeningen

Wat is Pijnstillers bij reumatische aandoeningen?

Pijn, in gewrichten, pezen of spieren, kan het gevolg zijn van een reumatische aandoening. Hierdoor kunt u beperkingen ondervinden in uw dagelijks functioneren. 

Onderstaande informatie is gericht op het veilig gebruik van pijnstillers. 

Het is belangrijk te weten dat door het gebruik van pijnstillers het beloop van de (onderliggende) reumatische aandoening niet wordt beïnvloed. 

De onderstaande middelen hebben dus geen invloed op het ziekteproces van bijvoorbeeld ziekten zoals reumatoïde artritis, artritis psoriatica of de ziekte van Bechterew. 

Wel kunnen pijnstillers ervoor zorgen dat u, door het onderdrukken van de pijn, minder gehinderd wordt in uw dagelijks leven.

Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?

Het is belangrijk dat u uw arts op de hoogte brengt van uw gebruik van pijnstillers, ook als het middelen betreffen die u zelf bij de apotheek of drogist koopt. Soms is namelijk een combinatie van deze vrij verkrijgbare middelen met de middelen die de arts voorschrijft ongewenst. Dit kan zelfs een gevaar opleveren voor uw gezondheid. Om dezelfde reden is het ook van belang dat u uw arts altijd op de hoogte brengt van andere medicatie (zoals bijv. medicatie voorgeschreven door de hartspecialist of huisarts) die u gebruikt.

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Paracetamol 

Paracetamol heeft een pijnstillende en koortswerende werking en heeft weinig bijwerkingen, mits u de maximaal aanbevolen dosering niet overschrijdt. Het is in tablet, zetpil en als drank verkrijgbaar. 

Paracetamol helpt het best als u het verspreid over de dag op vaste tijden (met een interval van 4 tot 6 uur) inneemt. De maximale dosering is 3 gr. per dag (bijv. 6 x daags 500 mg.). 

Paracetamol is zonder recept te koop bij apotheek en drogist. 

NSAID’s 

De afkorting NSAID staat voor ‘non-steroidal anti-inflammatory drug’, in het Nederlands ‘niet op steroïden gebaseerde ontstekingsremmende pijnstiller’. Naast een pijnstillende en koortswerende werking hebben NSAID’s ook een ontstekingsremmende werking. 

NSAID’s kunnen ervoor zorgen dat u uw gewrichten beter kunt gebruiken doordat u minder last van pijn en stijfheid hebt. 

In tegenstelling tot paracetamol is voor de meeste NSAID’s een recept nodig. De zelfzorg varianten zoals diclofenac (Voltaren®), ibuprofen (Advil®, Brufen®) en naproxen (Aleve® en Femex®) zijn wel bij apotheek en drogist zonder recept verkrijgbaar. Wij adviseren u echter om het gebruik van deze zelfzorgmiddelen altijd met uw arts te overleggen. 

De belangrijkste bijwerkingen van NSAID’s zijn maag- en darmklachten. Om maagklachten te voorkomen kunt u de pillen het beste tijdens of na het eten innemen met een glas water of melk. Het gebruik van een NSAID kan soms tot een maagzweer leiden. Vaak schrijft de arts daarom naast de NSAID een maagbeschermend middel voor. 

Andere relatief vaak voorkomende bijwerkingen van NSAID’s zijn verhoogde bloeddruk, verminderde bloedstolling, vermindering van de nierfunctie en het vasthouden van vocht. 

Vanwege de invloed op de bloedstolling mag u geen NSAID’s gebruiken voor een operatie of andere bloedige ingreep (sommige tandheelkundige ingrepen en sommige maag-darm onderzoeken). Overleg met uw arts hoelang van tevoren u moet stoppen. 

Gebruik bij voorkeur niet twee verschillende NSAID’s tegelijkertijd. Zo’n combinatie vergroot de kans op bijwerkingen en heeft meestal geen positief effect op het verlichten van de pijn. 

Een NSAID is wel te combineren met paracetamol. Deze middelen versterken namelijk elkaars werking. 

Ook voor de NSAID’s geldt: op vaste tijden innemen, dan werken ze het best. 

COX-2 remmers 

COX-2 remmers behoren tot een nieuwe groep van pijnstillers en zijn ontwikkeld uit de NSAID’s. 

Celecoxib (Celebrex®), etoricoxib (Arcoxia®) en meloxicam (Movicox®) zijn voorbeelden van COX-2 remmers. 

Een aantal bijwerkingen, zoals maagzweren, komen bij deze medicijnen veel minder voor. COX-2 remmers hebben minder invloed op de bloedstolling. Het is dan ook meestal niet nodig het gebruik voor een operatie te staken. De bijwerkingen zoals verhoogde bloeddruk, vermindering van de nierfunctie en het vasthouden van vocht komen even vaak voor als bij gebruik van een ‘oudere’ NSAID. De COX-2 remmers kunnen het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Deze bijwerking is dosisgerelateerd en ontstaat pas na langer gebruik. 

Ook voor de COX-2 remmers geldt: op vaste tijden innemen, dan werken ze het best. 

Zwak werkende opioïden 

Tot deze groep behoren bijvoorbeeld codeïne en tramadol (Tramal®). Deze middelen kunnen (in combinatie met paracetamol) worden voorgeschreven als de bovenstaande NSAID’s/COX-2 remmers niet het gewenste effect hebben of niet geschikt zijn voor u. 

Bijwerkingen, zoals misselijkheid, obstipatie en sufheid, kunnen voorkomen. 

Voor deze middelen geldt eveneens: op vaste tijden innemen, dan werken ze het best. 

Sterk werkende opioïden 

Tot deze groep behoren morfine en morfine-achtige preparaten. Morfine is o.a. verkrijgbaar als snelwerkende en langzaamwerkende tablet en in de vorm van pleisters met gereguleerde afgifte (Durogesic®). De sterk werkende opioïden worden bij reumatische aandoeningen zelden voorgeschreven. 

Veel voorkomende bijwerkingen van morfine zijn misselijkheid, obstipatie, droge mond en sufheid. De kans op verslaving is aanwezig, gebruik ze liefst kortdurend en volg het voorschrift van de arts. 

Andere middelen met een pijnstillend effect 

In sommige gevallen (bijvoorbeeld in geval van zenuwpijn of bij fibromyalgie) zal uw arts u een medicijn voorschrijven dat niet tot de groep van primaire pijnstillers behoort. Van verschillende middelen, zoals bijvoorbeeld amitryptiline (Tryptizol®), is bekend dat zij een pijnstillend effect kunnen hebben. Een veel voorkomende bijwerking van amitryptiline is een droge mond. 

Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?

Combinatie met andere medicijnen 

Verschillende medicijnen kunnen elkaars werking beïnvloeden. Meld daarom altijd bij elk doktersbezoek welke medicijnen u gebruikt. Breng uw arts ook op de hoogte van uw eventuele gebruik van zelfzorgmedicatie. 

Alcohol 

Het (matig) gebruik van alcohol bij paracetamol, NSAID’s en COX-2 remmers is toegestaan. Wel kan de alcohol in combinatie met de medicatie sneller de maag irriteren. Bij de overige medicijnen is het gebruik van alcohol af te raden. 

Kinderwens, zwangerschap en borstvoeding 

Wij verwijzen u naar de bijsluiter van het middel dat u gebruikt.

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Contact 

Heeft u na het lezen van deze folder vragen of opmerkingen, neem dan contact op met uw reumatoloog. 

Polikliniek Reumatologie 

Telefoonnummer: 071 526 34 09 

E-mailadres: polikliniek.reumatologie@lumc.nl

Handige links

Deze folder is niet volledig maar geeft een overzicht van de meest gebruikte middelen en aandachtspunten. Wij verwijzen u dan ook naar de bijsluiter van het aan u voorgeschreven of door u gebruikte middel voor nadere informatie. 

Onafhankelijke informatie over geneesmiddelen kunt u vinden op de website van het College voor Zorgverzekeringen CVZ en de Apotheek.