Patiëntenfolder

Polikliniek Verloskunde

Welkom op de polikliniek Verloskunde (GeboorteHuis Leiden). Tijdens je zwangerschap zal je regelmatig (of misschien maar een paar keer) onze polikliniek bezoeken. Met deze folder willen we je informeren over de polikliniek in het algemeen en over de controles tijdens de zwangerschap in het bijzonder. Natuurlijk beantwoorden we graag aanvullende vragen. 

Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Verloskunde en GeboorteHuis Leiden.

Verloskunde in het LUMC 

De eerste controle op de polikliniek  

Je hebt telefonisch een afspraak gemaakt voor de eerste controle op de polikliniek. De afspraakbevestiging sturen we samen met een vragenlijst per post naar je toe. De vragenlijst is bedoeld als voorbereiding op de eerste controle. De onderwerpen in deze vragenlijst zullen in het gesprek met de arts of verloskundige aan bod komen. Je vult de vragenlijst in, digitaal, in het portaal van mijnLUMC. Op onze website lees je hoe je je kunt aanmelden voor mijnLUMC. Neem uitslagen van eventueel eerder verricht onderzoek – zoals laboratoriumuitslagen en echo-onderzoek (de foto van de echo) – mee bij dit eerste polikliniekbezoek. Je krijgt, als dit nog niet gedaan is, een afspraak voor een termijnecho.

De eerste controle op de polikliniek Verloskunde vindt bij voorkeur plaats 10 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie. Tijdens deze controle kun je naast het bespreken van de vragenlijst het volgende verwachten:  

  • Vaststelling van de duur van de zwangerschap. Als dat nodig is, doen we dat via echo. 
  • Bespreken van je gezondheid. 
  • Meten van de bloeddruk.  
  • Bloedafname voor de ‘zwangerschapsscreening’. Bij deze screening worden bloedgroep, resusfactor, bloedgroepantilichamen en het Hb-gehalte bepaald. Ook controleren we je bloed op kenmerken van infecties.  
  • We bespreken of er een hoger risico bestaat op afwijkingen bij de baby en of er daarom een reden (indicatie) is voor prenatale diagnostiek. 
  • Iedere zwangere kan een ‘kansbepalende test naar het syndroom van Down’ laten doen. Meer informatie over de kansbepalende test vind je op de website van het RIVM.
  • Iedere zwangere bieden we een screeningsecho in de 20e week van de zwangerschap aan. Meer informatie over deze echo vind je op de website van het RIVM.  

Vervolgens bepalen we wie de zwangerschap het best kan begeleiden. Dat doen we naar aanleiding van de eerste zwangerschapscontrole, je voorgeschiedenis en je gezondheidssituatie van dit moment.  

Het LUMC verzorgt ook stageplaatsen voor verloskundigen en verpleegkundigen in opleiding en gaststages voor buitenlandse artsen. We informeren je als een van deze personen bij controles of onderzoeken aanwezig is.  

Verdere controles tijdens de zwangerschap  

Na de eerste controle rond 10 weken volgen controles na ongeveer 20, 26, 30, 36 en 39 weken. Als het medisch nodig is, kan hiervan worden afgeweken. De controles duren ongeveer 15 minuten. Tijdens de vervolgcontroles kun je het volgende verwachten:  

  • Buikonderzoek (het bepalen van de grootte en de ligging van het kind) 
  • Controle kinderlijke harttonen 
  • Het meten van de bloeddruk 
  • Het bespreken van je algemene lichamelijke conditie  
  • Gelegenheid tot vragen stellen 
  • Voorlichting rondom zwangerschap en bevalling 

Verpleegkundig spreekuur  

In de 30e week van de zwangerschap plannen we een afspraak op het verpleegkundig spreekuur. Tijdens deze afspraak gaan we in op voeding voor de baby, het verblijf op de afdeling en andere praktische zaken die geregeld moeten worden voor de geboorte van je kind.  

Overige onderzoeken  

Op indicatie van de arts of verloskundige vinden de volgende onderzoeken plaats:  

Urineonderzoek
Urineonderzoek wordt alleen gedaan als de arts of verloskundige het nodig vindt. Het is dus niet nodig om bij elk polikliniekbezoek urine mee te brengen. De urine wordt op de polikliniek of in het laboratorium onderzocht.  

Bloedonderzoek
De arts of verloskundige spreekt af welk bloedonderzoek moet plaatsvinden. De doktersassistente zorgt voor de benodigde afnameformulieren. Voor de bloedafname kun je met deze formulieren terecht op de Centrale Bloedafname op de 2e verdieping.  

Cardiotocogram (CTG)
Een CTG is een hartfilmpje van de baby. Eventuele weeënactiviteit is hiermee ook te zien. Ongeveer 20 minuten lang wordt de hartslag van de baby en het samentrekken van de baarmoeder geregistreerd. Deze gegevens worden tegelijkertijd op papier vastgelegd en geven informatie over de conditie van de baby en de activiteit van de baarmoeder. Dit onderzoek voeren we, alleen als het nodig is, in de laatste maanden van de zwangerschap uit. 

Het CTG wordt op de polikliniek gemaakt. Voor dit onderzoek lig je op een bed. Je krijgt 2 banden om je buik waarmee 2 knoppen vastgezet worden. Eén knop registreert de hartslag van de baby, de tweede knop registreert (eventuele) weeënactiviteit. Het onderzoek is niet pijnlijk en niet schadelijk voor de baby.  

Echo-onderzoek
Bij echografie brengen we weefsels en organen in beeld met behulp van geluidsgolven. Het echoapparaat zendt (onschadelijke) geluidsgolven uit, die door bepaalde weefsels in het lichaam, (zoals de schedel van de baby) worden teruggekaatst. Op het beeldscherm wordt dan een beeld zichtbaar van het kind, de moederkoek en het vruchtwater. Met behulp van een echo-onderzoek kan onder andere de ligging van het kind en de moederkoek bepaald worden. 

Er zijn meerdere soorten echoscopisch onderzoek en verschillende redenen waarvoor echoscopisch onderzoek nodig kan zijn. De arts of verloskundige zal bepalen of en voor welk echoscopisch onderzoek je in aanmerking komt.  

Wat je zelf moet regelen  

Tijdens je zwangerschap controleren onze artsen of verloskundigen je en waarschijnlijk zal je ook in het LUMC bevallen. Maar de kraamtijd zal je, als je gezondheidstoestand en die van de baby dit toelaat, thuis doorbrengen. Hiervoor moet je 2 dingen zelf regelen. 

1. Het aanvragen van kraamzorg
Als je bevallen bent en naar huis kunt, kom je meestal nog in aanmerking voor kraamzorg thuis. Deze kraamzorg moet je tijdens de zwangerschap, het liefst zo vroeg mogelijk, zelf aanvragen. Het is per ziektekostenverzekering verschillend hoe de kraamzorg vergoed wordt. Je kunt het beste contact opnemen met je ziektekostenverzekering voordat je de kraamzorg gaat reserveren. 

2. Controles in het kraambed door een verloskundige (of uw huisarts)
De kraamzorg thuis valt onder de verantwoordelijkheid van een verloskundige uit je woonplaats of je huisarts. Via een formulier dat je bij je eerste bezoek op de polikliniek ontvangt, kun je een verloskundige vragen deze kraambedcontroles bij je te doen. We vragen je het ingevulde formulier mee te nemen naar de polikliniek bij je eerstvolgende bezoek.  

Wanneer moet je contact opnemen?  

Als er zich tussen 2 controles problemen (complicaties) voordoen, moet je contact opnemen met het LUMC of de huisarts. De telefonische bereikbaarheid is aangegeven onder het kopje ‘Praktische informatie over de polikliniek’. 

  • De belangrijkste redenen om contact op te nemen zijn:  
  • Bloedverlies uit de schede. 
  • Regelmatige pijnaanvallen in de onderbuik of rug, waarbij de buik hard wordt. Dit kan het eerste teken zijn van het voortijdig op gang komen van de bevalling. 
  • Voortdurende pijn in de buik.  
  • Vochtverlies uit de schede. Dit kan vruchtwater zijn. 
  • Als je de baby minder voelt bewegen dan normaal. 
  • Als de grootte van de baarmoeder in korte tijd heel snel toeneemt. Vaak gaat dit ook gepaard met pijnklachten en het strak aanvoelen van de buik. 
  • Als een uur lang de weeën elke 5 minuten optreden en een minuut aanhouden. 

De telefonische bereikbaarheid is aangegeven onder het kopje ‘Praktische informatie over de polikliniek’.  

Het is de bedoeling dat je altijd belt voordat je naar het GeboorteHuis komt, zodat we op de hoogte zijn van je komst en we jouw gegevens kunnen opzoeken.  

Praktische informatie over de polikliniek  

De polikliniek Verloskunde bevindt zich in zone B, op de 3e verdieping. Het GeboorteHuis Leiden bevindt zich op J7. 

Telefonische bereikbaarheid

  • Voor afspraken en informatie: 071-526 09 00 (op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00 uur). 
  • Alleen voor spoedgevallen: GeboorteHuis Leiden: 071-526 09 00  (24 uur per dag bereikbaar) 
  • Centrale nummer LUMC: 071-526 91 11 

‘MijnLUMC’-app

Maak je al gebruik van het patiëntenportaal mijnLUMC? Log in bij dit portaal voor extra informatie over je afspraken in het LUMC en bij Verloskunde. 

In de app is ook veel algemene informatie terug te vinden over zwangerschap, bevalling en kraambed. 

Bloedafname

De bloedafname vindt plaats bij de Centrale Bloedafname op de 2e verdieping van het LUMC. Hiervoor is het belangrijk de inschrijfkaart plus etiketten mee te nemen. Meld je aan bij de aanmeldzuil en neemt eventuele aanvraagformulieren mee.  

Openingstijden: Maandag t/m vrijdag (werkdagen) van 8.00 tot 17.00 uur. 

Voorlichtingsavond  

GeboorteHuisLeiden heeft films gemaakt om jullie meer informatie te geven over verschilllende momenten tijdens en na de zwangerschap. Deze films zijn bedoeld voor jou én voor je partner. Zo zijn jullie samen goed  goed voorbereid.  

De films zijn opgezet met verschillende thema’s voor verschillende momenten in de zwangerschap: 

  • 'Pijnbeleving' bij 28 weken (GeboorteHuis) 
  • 'Kraamtijd; na ontslag uit het GeboorteHuis, wat is belangrijk om te weten?'  (voorlichtingsfilm door GeboorteHuis Leiden) 
  • 'Voeding voor de pasgeboren baby' (GeboorteHuis en Lactatiekundigen) 

Je vindt de films op onze website Voorlichting (lumc.nl).

Kijk ook eens op de website van het Centrum voor Jeugd en Gezin (www.cjgleiden.nl). Via deze organisatie worden cursussen gegeven o.a. over: 

  • Ouderschap en hechting met je baby 
  • Vaderschap in uitvoering  
  • Zwanger- emoties bij aanstaande ouders 

Opmerkingen of klachten  

Mocht je naar aanleiding van je polikliniekbezoek opmerkingen of klachten hebben, dan kun je je tot de polikliniekassistente of de leidinggevende van de polikliniek wenden. Ook kun je een brief schijven aan het medisch hoofd van de polikliniek of het hoofd van de afdeling Verloskunde. Zie de klachtenprocedure.   

Meer informatie  

Voor meer informatie over zwangerschap en bevalling en veelvoorkomende vragen kun je terecht op de website van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie: www.degynaecoloog.nl, de website van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen en de website van GeboorteHuis Leiden.