Oren en regeneratieve geneeskunde

Om te horen moeten geluidstrillingen uit de lucht het trommelvlies in ons oor raken. Via de gehoorbeentjes gaan die trillingen door naar het slakkenhuis, een met vloeistof gevuld orgaantje in ons binnenoor. Talloze miniscule trilhaartjes zetten daar vervolgens de vloeistofbeweging om in een elektrisch signaal en sturen dat via de gehoorzenuw naar de hersenen.

Als dit proces niet goed werkt, leidt dit tot slechthorendheid. Vaak biedt een gehoorapparaat dan nog uitkomst, maar in extreme gevallen of complete doofheid zijn alternatieve behandelingen nodig.

Doven en slechthorenden bij wie gewone hoortoestellen onvoldoende effect hebben, komen soms in aanmerking voor een cochleair implantaat. Dit implantaat omzeilt het binnenoor en zet geluid om in elektrische signalen die direct de gehoorzenuw stimuleren. Het vormt als het ware een bionisch oor.  Een andere optie is een hersenstam-implantaat waarbij direct het gehoorcentrum in de hersenen wordt aangesproken.

Wanneer slechthorendheid het gevolg is van problemen met de gehoorbeentjes kunnen kunstgehoorbeentjes, waarvan sommige in Leiden ontwikkeld zijn, de functie overnemen. Met betere computermodellen, beeldvorming, elektrofysiologie, psychofysica en klinische trials verbeteren we deze technieken continu.

In het laboratorium bestuderen we het binnenoor en gehoorverlies door middel van  geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPSC). Met deze geherprogrammeerde cellen, die in alle cellen uit ons lichaam kunnen veranderen, kweken we kleine 3D modellen van het binnenoor. Deze modellen lijken op het ‘echte’ binnenoor en bevatten alle celsoorten en kenmerken, zoals de trilharen, van een echt binnenoor.

Met de modellen bestuderen onze onderzoekers bijvoorbeeld erfelijke gehoorschade en het effect van cytostatica of CMV infecties op gehoor. Zo komen we meer te weten over de mechanismen die leiden tot gehoorschade en kunnen nieuwe therapieën worden getest, waarmee in de toekomst gehoor hersteld kan worden.