Huid, vaatstelsel en regeneratieve geneeskunde

Brandwonden, huidkanker en vaataandoeningen: er kan van alles misgaan met de gezondheid van ons huid en vaatstelsel. Regeneratieve geneeskunde kan uitkomst bieden bij de behandeling van deze aandoeningen.

Wat doen je huid en je vaatstelsel?

Bloedvaten zijn essentieel voor het functioneren van alle weefsels en organen in je lichaam. Ze zorgen ervoor dat alle cellen in je lichaam zuurstof krijgen en dat afvalstoffen worden afgevoerd. Niet goed functionerende bloedvaten worden vaak geassocieerd met hartziekten en neurologische aandoeningen zoals Alzheimer.

Ook een intacte huid is belangrijk. De huid beschermt ons tegen invloeden van buitenaf en is belangrijk voor de aanmaak van vitamine D. De huid reguleert via de zweetklieren ook de vocht- en warmtebalans. De enorme hoeveelheid zenuwuiteinden in de huid zorgen voor waarneming van warmte, koude en pijn. Bij beschadiging van de huid, door bijvoorbeeld brandwonden, valt de bescherming tegen ziekteverwekkende micro-organismen of uitdroging weg.

Bloedvaten-op-een-chip

Door cellen van patiënten met een vaatafwijking te vergelijken met die van gezonde personen kunnen we veel te weten komen over het ontstaan van bloedvatafwijkingen. Dit doen wetenschappers met ‘bloedvaten-op-een-chip’: een soort mini 3D-modellen waarmee ze ziektebeelden goed kunnen nabootsen. Bij deze bloedvaten-op-een-chip brengen ze bloedvatcellen in hele kleine kamertjes, waardoor ze vervolgens vloeistoffen laten stromen. In deze kamertjes vormen zich vervolgens bloedvaten zoals je die in ons lichaam ook kunt vinden.

…

Door cellen van patiënten met een vaatafwijking te vergelijken met die van gezonde personen kunnen we veel te weten komen over het ontstaan van bloedvatafwijkingen. Dit doen wetenschappers met ‘bloedvaten-op-een-chip’: een soort mini 3D-modellen waarmee ze ziektebeelden goed kunnen nabootsen. Bij deze bloedvaten-op-een-chip brengen ze bloedvatcellen in hele kleine kamertjes, waardoor ze vervolgens vloeistoffen laten stromen. In deze kamertjes vormen zich vervolgens bloedvaten zoals je die in ons lichaam ook kunt vinden.

Zo werken we op het LUMC aan de aangeboren vaatziekten cerebrale amyloïde angiopathie (CAA) en hereditaire hemorragische teleangiëctastieën (HTT). Bij beide aandoeningen is er iets mis met de bloedvaten waardoor deze kunnen gaan lekken, wat leidt tot bloedingen bij patiënten. Middels de bloedvaten-op-een-chip hopen we meer te leren over het ontstaan van deze ziektes en mogelijk een manier te vinden voor behandeling ervan.

3D-huid en huidorganoïden

Binnen het LUMC werken we met verschillende huidmodellen die in het laboratorium worden gekweekt. Deze modellen zijn zeer welkom in de cosmetische, chemische en farmaceutische industrie en kunnen als alternatief dienen voor proefdieronderzoek.

Organotypische menselijke huidequivalenten (HSE's) zijn in het lab gekweekte modellen die direct zijn ontwikkeld uit volwassen menselijke cellen die zijn geïsoleerd uit normale of zieke menselijke huid. Deze cellen worden daarna in ‘malletjes’ geörganiseerd op dezelfde manier die we ook in onze echte huid zien zodat ze de structuur goed nabootsen. We werken ook met zogeheten ‘huidorganoïden’, deze 3D structuren maken we met stamcellen die zichzelf organiseren tot huidmodellen met daarin verschillende celsoorten. Beide systemen lijken in hoge mate op de menselijke huid en worden gebruikt voor toxiciteitstests, maar ook om huidziekten te bestuderen, zoals wondgenezing, huidkanker, infecties en atopisch eczeem. Op deze manier dienen ze als uitstekende alternatieven voor dierproeven en dragen ze bij aan de ontwikkeling van nieuwe behandelingen.