Behandeling van Scoliose met Boston brace
Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Orthopedie.
Wat is Behandeling van Scoliose met Boston brace?
Boston brace
Een Boston brace (figuur 1) is een lichtgewicht corset van plastic wat je onder je kleding draagt. De naam Boston brace is ontstaan omdat deze brace voor de wervelkolom in de plaats Boston door dokter H. Watts ontwikkeld is.
Figuur 1. Boston brace van de voor- en achterzijde. Onder de brace wordt een dun shirt gedragen.
Wat is een scoliose?
Een scoliose is een zijwaartse verkromming van de rug die ontstaan is door verdraaiing van de wervels. Door deze verdraaiing is er meestal een bobbel (gibbus) op de rug te zien.
Er zijn verschillende soorten scoliose. De meest voorkomende is de idiopathische scoliose. De oorzaak van de idiopathische (betekent letterlijk oorzaak onbekend) scoliose is niet duidelijk. Het tijdstip van ontstaan van een idiopathische scoliose ligt ergens tussen het 10 e levensjaar en het einde van de skeletgroei, over het algemeen bij meisjes in het 15e levensjaar en bij jongens in het 17 elevensjaar. Idiopathische scoliose komt meer voor bij meisjes dan bij jongens en het komt bij 2 op 100 personen voor.
Waarom doen we dit onderzoek/deze behandeling?
Hoe eerder een scoliose ontdekt wordt, des te beter zal de uitkomst van de brace behandeling zijn. Als de verkromming klein is (kleiner dan 25 graden), zal geprobeerd worden met oefeningen de toename van deze verkromming te voorkomen. Lukt dit niet dan zal de orthopeed een Boston brace adviseren. Het doel van deze behandeling is om het proces van de verkromming te stoppen. De scoliose zal er niet door verdwijnen, het verkrommingsproces wordt zoveel mogelijk gestopt en misschien wordt de kromming verminderd.
Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?
Bij de orthopedisch instrumentmaker zal de brace worden aangemeten. De brace wordt dus exact voor jouw lichaam op maat gemaakt. Hij zal je leren hoe de brace aan- en uitgetrokken moet worden en je een schema geven hoe lang je de brace per dag moet dragen om eraan te wennen (zie tabel 1). Dit wennen duurt 2 tot 3 weken. In tegenstelling tot andere scoliose centra in Nederland nemen wij je niet op in het ziekenhuis. De gehele brace behandeling zal poliklinisch plaats vinden.
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat een ziekenhuisopname (meestal duurt deze 1 week) tot een betere uitkomst van de scoliose leidt. De fysiotherapeut helpt je bij het wennen aan de brace en begint met oefeningen voor je rug zowel met als zonder brace.
Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?
Duur van de behandeling/ dragen van de brace
De brace moet gedragen worden tot aan het einde van de skeletgroei. Aan de hand van röntgenfoto’s, de lengtegroei en de eerste menstruatie wordt bepaald wanneer dat is. Dit betekent dat je langere tijd fysiotherapeutische begeleiding krijgt om de correcties die de brace geeft ook zelf actief te kunnen uitvoeren. Zes tot acht weken na het krijgen van je brace wordt een röntgenfoto gemaakt om te zien of de brace op de juiste plaats corrigeert en hoeveel de correctie is. De orthopeed zal je rug en de brace bij een poliklinisch bezoek controleren. De brace behandeling duurt tot het einde van de skeletgroei. Bij het ontstaan van een ernstige scoliose is soms alsnog een operatie noodzakelijk.
Dragen van de brace
De brace moet de eerste 2 maanden 23 uur per dag worden gedragen. Daarna ga je hem 20 uur per dag dragen na overleg met de orthopeed. Je slaapt ‘s nachts dus ook in de brace. Houdt deze uren goed in de gaten. Het handigste is om de brace‘s ochtends en ‘s avonds even uit te doen voor de algemene hygiëne. Een brace die te los zit, heeft geen therapeutisch effect. Daarom moet deze strak worden gedragen en let daarbij op het aangegeven streepje op de sluitingsband.
Tijdens de gymnastiek op school mag de brace uit. Dit geldt ook voor zwemmen en sporten als voetbal, handbal, korfbal, hockey en paardrijden. Andere sporten moeten met de orthopeed of fysiotherapeut overlegd worden. Na het sporten moet de brace direct weer aangetrokken worden. Als je veel sport let dan wel op de 20 uur die je per dag moet halen. Vaak moet na enkele maanden de brace worden aangepast omdat je gegroeid bent of omdat de correctie verbeterd moet worden.
Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?
Aantrekken van de brace
Onder de brace wordt een glad strak katoenen hemdje zonder naden gedragen. Bij warm weer zal je dit hemdje overdag regelmatig moeten wisselen. In het begin is het handig geholpen te worden bij het aantrekken van je brace. Het uittrekken van de brace kun je zelf heel goed doen.
Bij het aantrekken van de brace is het handig om je knieën een beetje te buigen zodat het onderste gedeelte van je rug bol is (figuur 4). Leun op een tafel of stoel als degene die achter je zit de brace omdoet. De banden moeten goed strak tot op de aangegeven lijntjes worden aangetrokken en de huid moet goed verdeeld worden onder de brace.
Neem je een van je ouders en of een vriend(in) mee naar de instrumentmaker om samen te oefenen zodat je thuis en op school zo nodig even geholpen kan worden de brace uit en aan te doen.
Figuur 2,3,4. Je gaat met de Boston brace voor een tafel staan, de Boston brace wordt losjes aangedaan. Hierna vooroverliggen op de tafel waardoor het onderste gedeelte van je rug bol komt te staan. Nu kan je zelf of één van de helpers de banden tot aan de gewenste stand goed aantrekken.
Verzorging van de brace en de huid
De huid wordt door de brace meer belast. Vooral in het begin is het belangrijk om de huid te controleren op geïrriteerde plekjes. Telkens als de brace uitgaat let je op het ontstaan van de rode (druk) plekken en behandel je deze door met alcohol te deppen. De huid wordt hierdoor gehard. Gebruik geen zalf, crème of poeder want dit maakt de huid week en zorgt sneller voor irritatie.
De binnenkant van de brace was je elke dag met een vochtig doekje en wat toiletzeep. Je kunt de brace drogen met een handdoek of een föhn. Nooit bij een verwarming plaatsen of in de hete zon laten drogen.
Kleding
Als je loshangende truien, T- shirts of blouses draagt en broeken of rokken met elastiek of een maat groter dan is het bijna niet te zien dat je een brace draagt. Let altijd goed op dat de aantrekbanden van de brace in je broek of rok zitten!
Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?
Behandeling fysiotherapie
De fysiotherapiebehandeling kan worden opgedeeld in 3 perioden.
Periode 1: wennen aan de brace
In deze periode zul je gaan wennen aan de brace die je 23 uur per dag gaat dragen. Hiervoor krijg je een schema mee van de orthopedisch instrumentmaker (tabel 1). Het wennen aan een brace duurt ongeveer 2 weken. Eventueel kun je dit schema aanpassen naar maximaal 3 weken. Om de brace goed en effectief te kunnen dragen moet er samen met de fysiotherapeut geoefend worden.
Veel kinderen met een scoliose hebben een lage holle rug doordat hun bekken voorovergekanteld is. Door het bekken achterover te kantelen kan de brace de rug beter corrigeren tot een rechtere houding. Dit kun je oefenen eerst zonder brace liggend op een bank met gebogen benen, daarna liggend met gestrekte benen en vervolgens in stand zonder brace en tot slot met brace aan. Voor het goed kunnen kantelen moet er voldoende spierlengte van de heupspieren zijn en om het bekken goed gekanteld te houden moet er voldoende spierkracht van de bil- en buikspieren zijn. De buikspieren hoeven hiervoor niet extreem geoefend te worden!
Tot slot moet je leren je uit te strekken in de brace. De brace helpt je de hele dag om deze nieuwe houding vast te houden/ herinneren. Eventueel kan een stugge wervelkolom soepeler worden gemaakt maar dit moet wel door de spieren worden ondersteund. Afhankelijk van de vooruitgang en de problemen die er aanvankelijk kunnen zijn met het wennen aan en dragen van de brace kun je bij de fysiotherapeut oefenen. Het is de bedoeling dat je van de fysiotherapeut een oefenprogramma voor thuis meekrijgt.
Periode 2: aanleren van nieuw houdingsgevoel
In deze periode moet je in staat zijn om je oefeningen zelf te doen. Je fysiotherapeut kan je in deze periode met vragen en problemen ten aanzien van de brace helpen maar je hoeft er niet meer zo vaak naar toe. Deze periode zal lopen tot het moment waarop de orthopeed aangeeft dat de brace afgebouwd mag worden.
Tijdens deze periode is het belangrijk dat er gesport wordt als de brace af mag.
Periode 3: afbouwen van de brace
Tijdens de policontrole bij de orthopeed zal worden aangegeven hoeveel en wanneer de brace af mag. Probeer ook in de tijd dat de brace niet wordt gedragen te gaan sporten. Je gaat nu vaker bij de fysiotherapeut oefenen om dezelfde houding als in de brace te kunnen handhaven. Deze periode moet wat langer en met iets minder frequentie dan de 1e periode gaan duren.
Voor de hele periode waarin de brace gedragen wordt, maar ook daarna is het belangrijk dat er regelmatig gesport wordt. Met een goed spiercorset en spiergevoel kan de gecorrigeerde houding beter worden volgehouden.
Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?
Veel gestelde vragen:
- Wat gebeurt er als ik de brace niet draag?
De brace probeert de kromming tegen te houden. Draag je hem niet dan is de kans groot dat je rug nog krommer wordt. - Hoe zit de brace?
In het begin moet je er aan wennen en vind je het niet leuk. Na een maand ga je steeds minder merken dat je hem draagt. - Kan ik sporten? Ja.
- Kun je slapen in een brace? Ja.
- Moet je de brace schoonmaken? Ja.
- Ademhaling gaat minder goed, kan dat? Ja, in het begin is dit even lastig maar later wen je hier aan.
- Ik kan bewegen in mijn brace, mag dat? Nee.
- Ik krijg wondjes onder de brace, wat nu? Deppen met alcohol, controleer hemdje. Bij toename overleg orthopedische instrumentmaker
- Mag ik de vrije uren bij elkaar op tellen en zodoende een hele dag brace vrij zijn?Nee, gouden regel 20 uur per dag
- Mag ik douchen zonder brace? Ja.
Contact bij problemen na uw onderzoek/behandeling
Tot slot
Een brace is geen corset! Vertel op school wat er aan de hand is en laat eventueel zien hoe een brace er uit ziet. Misschien kan je beste vriend of vriendin ook leren hoe de brace aan moet, dat is vooral handig voor na de gymnastiekles.
Bij problemen met de brace kun je altijd contact opnemen met de orthopedisch instrumentmaker.
Bij fysiotherapeutische vragen kun je contact opnemen met de fysiotherapeut die je geholpen heeft bij het wennen aan je brace.
Contactgegevens van de betrokken poliklinieken
Orthopeden:
- Drs. D.R.J. Kempink, kinderorthopeed
- Prof. dr. P.D.S. Dijkstra, wervelkolomorthopeed
- Dr. M.A.J. v.d. Sande, kinderorthopeed
Orthopedisch instrumentmaker:
- Thijs Kersten, 06-52412401
Kinderfysiotherapeute:
Janneke van Egmond, 071-5263457
Handige links
Er is een vereniging voor scoliosepatiënten en hun ouders.