Oratie: ‘Technologie voor een gezonde toekomst’

Rotmans neemt zijn publiek bij de start van zijn oratie mee in de werking van de nieren. Hij vertelt over de cruciale rol die de nieren spelen in een groot aantal regulatiemechanismen van het menselijk lichaam. En ook vertelt Rotmans over de impact van nierfalen en de behandelmogelijkheden die er zijn.  “De complexe en centrale rol van de nier maakt het een uitermate boeiend orgaan om te bestuderen en nieuwe kennis te vergaren over de functie van de nier en de consequenties van problemen met dit orgaan voor een patiënt met een nierziekte. Als onderzoekers in het domein van de nierziekten zal onze wetenschappelijke fascinatie dan ook niet snel verzadigd raken en zullen er altijd nieuwe vraagstellingen naar boven komen die we met steeds complexere technieken zullen pogen te beantwoorden”, aldus Rotmans.

Grote inspiratiebron

De Nederlandse internist Willem Kolff is een grote inspiratiebron van Rotmans. Kolff is in Leiden geboren en internationaal erkend als dé pionier van de hemodialyse. Kolff heeft op 32-jarige leeftijd in 1943 onder indrukwekkende omstandigheden de kunstnier uitgevonden en daarmee legde hij de basis voor de behandeling van miljoenen patiënten met nierfalen. Sinds Kolff voor het eerst een patiënt succesvol behandelde met hemodialyse is deze behandeling op een aantal onderdelen sterk verbeterd. Rotmans: “Belangrijke speerpunten die momenteel centraal staan in de verdere verbetering van de hemodialyse zijn de optimalisatie van het verwijderen van afvalstoffen, het toegankelijker maken van hemodialyse als thuisbehandeling en de reductie van complicaties van de vaattoegang.”

Verbeteren vaattoegang

Het onderzoek van Rotmans richt zich voor een belangrijk deel op de hemodialyse en dan in het bijzonder de vaattoegang. “Tijdens mijn werk als internist en in de jaren daarna heb ik veel patiënten gezien die ernstig in de problemen kwamen of zelfs overleden door complicaties met hun vaattoegang. Deze patiënten blijven mijn drijfveer om te werken aan een betere vaattoegang voor hemodialyse. Een goede vaattoegang is cruciaal omdat zo’n 300 milliliter bloed per minuut door het dialyse-apparaat gezuiverd moet worden en daarna weer moet worden teruggegeven aan de patiënt.”

Rotmans bespreekt vervolgens in zijn oratie vanuit zijn onderzoek een aantal innovaties om die vaattoegang te verbeteren. Enerzijds wordt gewerkt aan biologische interventies om de bloedvaten van de vaattoegang goed te laten functioneren, anderzijds worden zogenaamde ‘medical devices’ ontwikkeld, apparaten om de vaattoegang beter te laten werken. Rotmans: “Mijn droom is om een patiëntvriendelijke en duurzame vaattoegang voor hemodialyse te ontwikkelen en die uiteindelijk via een moderne publiek-private samenwerking voor patiënten beschikbaar te krijgen.”

Zorgen over toekomst gezondheidszorg

In zijn oratie bespreekt Rotmans ook een aantal uitdagingen waar de gezondheidszorg momenteel mee te maken heeft. Allereerst noemt Rotmans het tekort aan personeel dat nodig is om de zorg te leveren en als tweede bespreekt hij de uitdaging om te zorgen voor voldoende financiële middelen om de zorg te bekostigen “Juist doordat we steeds meer kunnen, de techniek steeds verder gaat en er steeds nieuwe behandelingen bijkomen, zijn de beschikbare middelen voor de zorg niet meer voldoende”, aldus Rotmans. In zijn oratie geeft hij suggesties hoe we met het gebrek aan personeel, de financiering en de verduurzaming in de gezondheidszorg om kunnen gaan.

De oratie van Joris Rotmans is vrijdag 24 maart vanaf 17.00 uur live te volgen via de website van de Universiteit Leiden