Prijzen, subsidies en benoemingen

Meerdere prijzen voor afdeling MDLZ tijdens Digestive Disease Days

Het onderzoek van de afdeling Maag-, Darm en Leverziekten en het Stroma research Center Leiden viel meerdere malen in de prijzen tijdens de Digestive Disease Days van de Nederlandse Vereniging voor Gastroenterologie.

Nicole Dam won de Best abstract award. Ze doet onderzoek naar de rol van fibroblasten in tumoren bij oncolytische virustherapie. Dit project is een samenwerking met de afdelingen Cel en Chemische Biologie (Vera Kemp), Maag Darm en Leverziekten (Luuk Hawinkels) en het Erasmus MC (Aida Farshadi). Daarnaast ontving Imke Stoutende de Best student award. Ze presenteerde haar data over de rol van TGFβ-signalering in fibroblasten met betrekking tot hepatogene metastasering van dikkedarmtumoren tijdens de Best abstracts sessie. Per 1 maart is ze een PhD-project gestart op het gebied van alvleeskliertumoren op de afdeling MDLZ.

Sarah Ouahoud mocht na een battle, waarin ze haar artikel Loss of bone morphogenetic protein signaling in fibroblasts results in CXCL12-driven serrated polyp development pitchte, de Junior Researcher Award 2023 in ontvangst nemen. Ouahoud heeft haar promotietraject bij de afdeling MDLZ gedaan onder begeleiding van Marije Slingerland (Medische Oncologie), James Hardwick en Luuk Hawinkels.

Hepatocyten transplantatie
Naast prijzen werd er ook een Gastrostart subsidie binnengehaald door dr. Minneke Coenraad. Ze ontving het geldbedrag voor haar onderzoek naar hepatocyten transplantatie. Dit is een zeer innovatieve behandeloptie voor patiënten met acuut leverfalen (ALF), maar wordt vrijwel alleen nog gebruikt bij kinderen. Coenraad denkt dat het ook een geschikte behandeloptie zou kunnen zijn voor volwassenen met ALF, als overbrugging tot levertransplantatie, en voor andere zeldzame indicaties zoals metabole leverziekten. Een bijkomend voordeel is dat hiermee levenslange afweeronderdrukkende therapie vermeden kan worden. Donorlevers, die onbruikbaar zijn voor transplantatie, worden gebruikt voor isolatie van hepatocyten. Met de Gastrostart subsidie beoogt Coenraad met de onderzoeksgroep een protocol te ontwikkelen voor gebruiksklare humane hepatocyten-preparaten voor transplantatie in mensen.
Foto: Minneke Coenraad staat tweede van links

Subsidie om de juiste antistoffen uit vaccinatie te halen

Het LUMC en Janssen bundelen hun expertise om de antilichaamrespons na een vaccinatie tegen bacteriële infectie in kaart te brengen. Ze ontvangen hiervoor een subsidie van 500.000 euro van Health~Holland.

Antibioticaresistentie bedreigt de effectieve behandeling van ernstige bacteriële infecties. 50 tot 90% van de huidige E. coli stammen vertonen antibioticaresistentie. Antibacteriële vaccins bieden mogelijk een uitkomst, maar de effectiviteit blijft lastig te voorspellen.

Janssen ontwikkelt tal van antibacteriële vaccins. Het LUMC brengt zijn unieke vermogen om antilichamen en de receptoren op de antilichaamproducerende B-cellen in detail in kaart te brengen. Samen denken ze tot een beter ontwerp van antibacteriële vaccins te komen.

De onderzoekers gaan verschillende combinaties van vaccins en hulpstoffen testen in preklinische modellen. Antilichamen en B-cellen tegen E.coli worden gezuiverd zodat de eigenschappen van de antilichaamrespons die bepalend zijn voor bescherming in kaart kunnen worden gebracht. De nadruk ligt hierbij op de veelbelovende glycoconjugaatvaccins.

David Falck van het Centrum voor Proteomics en Metabolomics is projectleider en werkt samen met Dennis Hoving en Simon Jochems van de Parasitologie en Kees van Bergen en Edwin Quinten van de Hematologie.

Lees meer over dit project op de website van Health~Holland.

Subsidie via ZonMW voor Public Helath en Eerstelijngeneeskunde voor onderzoek doen naar leefomgeving en obesitas en gerelateerde aandoeningen

De afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde onder leiding van prof.dr. Jessica de Jong heeft via het ZonMW-programma ‘Preventie in transitie: Complexiteit omarmen en veerkracht versterken’ een subsidie van 500.000 euro binnengehaald. In samenwerking met het UMC Utrecht en het Erasmus MC (lead by LUMC) gaan zij onderzoek doen naar de rol van  voeding- en leefomgeving bij obesitas en gerelateerde aandoeningen.

Dat doen zij door onder andere gebruik te maken van de ELAN data infrastructuur binnen de Health Campus Den Haag en het toepassen van innovatieve datascience technieken. Naast het data-analytisch deel van het project zal een belangrijk onderdeel zijn om samen met burgers, in de vorm van participatief actieonderzoek, oplossingen te ontwikkelen waarin zij zelf invloed kunnen uitoefenen op hun voeding- en leefomgeving.

Korte samenvatting:
Zonder interventie zal bijna de helft van de Nederlandse bevolking in de toekomst aan obesitas-gerelateerde aandoeningen lijden. Minder welvarende wijken worden niet alleen vaker getroffen door obesitas, maar wonen ook in een ongezondere omgeving zoals door meer blootstelling aan fastfood en beperkt groen in de wijk. Deze opeenstapeling van obesitas-gerelateerde gezondheidsproblemen in een ongunstige omgeving kan resulteren in synergetische gezondheidseffecten, ook wel "ecosyndemieën" genoemd. Het doel van dit project is het ontrafelen van de mechanismen die ten grondslag liggen aan een ecosyndemie en op welk niveau het effectief is om in te grijpen. Dit doen we door modellen en oplossingsscenario's met stakeholders en burgers te ontwikkelen en deze te toetsen met bestaande data-infrastructuren. Daarnaast zullen we veerkracht van de gemeenschap stimuleren door een toolbox te ontwikkelen om burgers en stakeholders in staat te stellen om een gezonde leefomgeving te creëren.

ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro voor prof. dr. Robert Passier

Als onderdeel van het Horizon Europe-programma kende de Europese Onderzoeksraad (ERC) aan prof. dr. Robert Passier, hoogleraar in zowel het LUMC (Anatomie & Embryologie) als aan de Universiteit Twente (Toegepaste Stamcel Technologie), een Advanced Grant van 2,5 miljoen euro (voor vijf jaar) toe.

Passier is één dag per week werkzaam in het LUMC. Dit zorgt o.a. voor een samenwerking met prof.dr. Christine Mummery, hoogleraar Ontwikkelingsbiologie in het LUMC, op het gebied van cardiovasculair onderzoek betreffende humane stamcellen en orgaan-op-chip modellen. Daarmee proberen zij in vitro modellen te genereren die humane ziekten beter kunnen nabootsen dan de huidige modellen (zoals in proefdieren of in traditionele in vitro modellen).

Passier wil een functioneel menselijk mini-hart maken dat daadwerkelijk vloeistof kan pompen zoals een echt hart. Deze en andere geavanceerde 3D menselijke hartmodellen en platforms zijn nodig voor (ultra)high throughput screening en diepgaande multifunctionele pre-klinische analyse van gezond en ziek hartweefsel. Dit maakt het mogelijk om hart- en vaatziekten beter te begrijpen en effectieve en veilige geneesmiddelen te ontwikkelen. Succesvolle toepassing van dit baanbrekende onderzoek zal leiden tot gepersonaliseerde geneeskunde en betere behandelingen voor patiënten met hartaandoeningen.