Prenatale bloedtest kan ernstige bloedingen bij baby's voorkomen

Jaarlijks krijgen 4 tot 7 kinderen in Nederland vóór of kort na de geboorte een ernstige hersenbloeding, veroorzaakt door FNAIT (foetale en neonatale allo-immuun trombocytopenie). Een behandeling kan FNAIT voorkomen, maar dan moet de aandoening wel op tijd worden ontdekt. Dat laatste kan door vrouwen tijdens de zwangerschap te testen op de ziekte.

Bloedplaatjes

FNAIT is een bloedplaatjesziekte. Bloedplaatjes (ook wel trombocyten genoemd) zijn cellen in ons bloed die bloedingen voorkomen door te zorgen voor stolling na een wond. Sommige zwangere vrouwen maken antistoffen aan tegen de bloedplaatjes van hun ongeboren kind. Dat kan gebeuren als de baby een bloedgroep op de bloedplaatjes heeft die ontbreekt bij de moeder. De antistoffen kunnen de bloedplaatjes van de baby afbreken, waardoor hersenbloedingen kunnen ontstaan die soms zo ernstig zijn dat een kindje overlijdt of ernstig gehandicapt raakt.

In het LUMC wordt bij net geboren kinderen met FNAIT vaak gekozen voor een bloedplaatjestransfusie. Door deze behandeling kan de bloedstolling weer naar het juiste niveau worden gebracht. Al is het voor sommige baby's dan al te laat.

Vergelijking met rhesus

FNAIT is vergelijkbaar met de rhesusziekte, ook wel bekend als hemolytische ziekte van de foetus en pasgeborene (HZFP). Belangrijk verschil is dat FNAIT al tijdens de eerste zwangerschap op kan treden. Bij een volgende zwangerschap is het risico bekend en krijgt de vrouw als behandeling wekelijks antistoffen uit donorplasma toegediend. Hiermee worden bloedingen bij de baby voorkomen. Maar bij eerste zwangerschappen wordt FNAIT vaak pas ontdekt als de baby ziek wordt. Screening van alle zwangere vrouwen zou die baby's kunnen redden.

Grootschalig onderzoek

Tijdens het onderzoek, dat van 2017 tot 2022 liep, werd het bloed getest van zo'n 180.000 zwangeren. Verder hielpen meer dan 400 verloskundigen mee. Dat was nodig om voldoende data te verzamelen. Het onderzoek, dat gepubliceerd is in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet Haematology, is opgezet door de hoogleraren Dick Oepkes (LUMC), Masja de Haas (Sanquin/LUMC) en professor Ellen van der Schoot (Sanquin). Twee onderzoekers promoveerden achtereenvolgens op de studie: Dian Winkelhorst en Thijs de Vos.