Vidi-beurs voor vijf LUMC-onderzoekers

De Vidi-beurs is bedoeld voor ervaren onderzoekers die een aantal jaren succesvol postdoctoraal onderzoek hebben gedaan. Als onderdeel van het NWO-talentenprogramma moet de beurs nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek stimuleren. In totaal zijn dit jaar 101 onderzoekers onderscheiden. De vijf bekroonde LUMC-projecten die hieronder beschreven staan, gaan over uiteenlopende onderwerpen: van onderbuikgevoelens over reumatoïde artritis tot het verband tussen clusterhoofdpijn, slaap en de biologische klok.

De darm als aanjager van reuma – Diane van der Woude

Reuma (reumatoïde artritis) komt door een fout in het immuunsysteem, dat al jaren voordat de eerste klachten ontstaan, een verkeerde afslag heeft genomen. De factoren die het immuunsysteem op het verkeerde pad laten floreren en uiteindelijk ervoor zorgen dat uit deze fout reuma ontstaat, zijn echter nog onbekend.  Dit onderzoek gaat ons leren of de darminhoud (voedsel en microben) de drijvende kracht is achter het ontstaan van reuma. Als dat zo is, zou in de toekomst een verandering van dieet of een nieuwe behandeling die de darminhoud gunstig beïnvloedt, reuma kunnen voorkomen.

Gecombineerde beeldvorming voor oogtumoren – Jan-Willem Beenakker

In dit onderzoek worden nieuwe technieken ontwikkeld om foto’s van de binnenkant van het oog precies te kunnen combineren met 3D beeldvorming, zoals MRI. Hiervoor ontwikkelen de onderzoekers technieken om te corrigeren voor de vervormingen van onder andere de ooglens. Hiermee kan de behandeling verder verbeterd worden zodat patiënten met een oog-tumor bijvoorbeeld meer zicht behouden na behandeling.

Eiwit modificatie ontregeld – Monique Mulder

Posttranslationale modificatie van eiwitten, zoals het koppelen van het ubiquitine eiwit, vormt de basis van veel cel gebonden biologische processen. Deze modificatie wordt gestuurd middels een complex enzymatisch systeem, met meer dan 700 spelers in het geval van het ubiquitine netwerk. Ontregeling van dergelijke systemen kan leiden tot ziektes als kanker en neurodegeneratie. Een gedetailleerd inzicht in de werking van deze systemen ontbreekt, wat de ontwikkeling van gerichte medicijnen tegen dergelijke ziektes bemoeilijkt. Monique Mulder, onderzoeker bij de afdeling Cel en Chemische Biologie, richt zich met haar onderzoeksgroep op het maken van chemisch gereedschap waarmee de mechanismes achter deze processen kunnen worden ontrafeld om de weg naar medicijn ontwikkeling te vereenvoudigen.

Het exploiteren van gamma-delta T cellen als innovatieve immuuntherapie tegen kanker – Noel de Miranda

Bij immuuntherapie worden cellen of moleculen van ons eigen immuunsysteem ingezet om kankercellen te vernietigen. Het is een zeer succesvolle strategie om kanker te behandelen, maar momenteel heeft maar een kleine groep van de kankerpatiënten baat bij immuuntherapie. Om immuuntherapie voor meer patiënten beschikbaar en effectief te maken, moeten nieuwe immuuntherapeutische interventies worden ontwikkeld. Mijn project is gericht op het onderzoeken van de potentie van een specifiek type immuuncel (gamma delta T cellen), welke veelbelovende resultaten laat zien als nieuw soort immuuntherapie tegen kanker.

De enigmatische driehoek van clusterhoofdpijn, slaap en de biologische klok – Rolf Fronczek

Mensen met clusterhoofdpijn hebben zulke hevige pijnaanvallen dat de ziekte ook wel ‘zelfmoordhoofdpijn’ wordt genoemd. De aanvallen treden vaak op tijdens slaap, zodat patiënten wanhopig naar een normale nachtrust zoeken. Dit onderzoek gaat bestuderen hoe clusterhoofdpijn aanvallen teweeg worden gebracht door slaap en de biologische klok. Daarnaast wordt getest of twee specifiek hierop werkende middelen mensen met clusterhoofdpijn weer een goede nachtrust kunnen geven.

Voor meer informatie zie het persbericht van NWO.