Bijwerkingen zijn geen bijzaak: oproep tot meer onderzoek

Farmacovigilantie gaat over geneesmiddelenbewaking. Het doel is het voorkomen van schadelijke gevolgen van het gebruik van geneesmiddelen. Goede kennis over bijwerkingen is van belang voor het zorgvuldig afwegen van het gebruik van geneesmiddelen. Ook is het cruciaal voor het tijdig herkennen van bijwerkingen en het voorkomen van ernstige gevolgen.

Door inzicht in ervaringen sneller bijwerkingen ontdekken

Het ontdekken van nieuwe bijwerkingen duurt nu vaak te lang. Kant onderzoekt daarom als bijzonder hoogleraar aan het LUMC/de Universiteit Leiden hoe ervaringen in de zorg beter benut kunnen worden om dit te versnellen. Veel informatie over geneesmiddelengebruik en medische klachten worden vastgelegd in patiëntendossiers. Met textmining, het doorzoeken van medische teksten naar specifieke termen of combinaties daarvan, kunnen vermoedens van bijwerkingen worden opgespoord. 

Daarnaast zouden patiënten veel meer gevraagd moeten worden naar hun ervaringen met bijwerkingen. Kant: “Dit helpt ons meer inzicht te krijgen in het beloop van bijwerkingen, hoe er mee omgegaan wordt, en welke impact ze hebben op het dagelijks leven. De kennis die dit oplevert, bijvoorbeeld ook over succesvolle aanpak van bijwerkingen, kan de zorg voor patiënten verbeteren.”

Oproep tot meer onderzoek

Genetische factoren, leeftijd, geslacht en onderliggende aandoeningen kunnen de kans op bijwerkingen beïnvloeden. Baanbrekend onderzoek van het LUMC toonde eerder aan dat DNA-profielen kunnen helpen bijwerkingen met 30% te verminderen. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat vrouwen vaker bijwerkingen ervaren. “Hoe meer we weten over wie waarom meer kans heeft op een bijwerking, hoe beter dit is te voorkomen.”, vertelt Kant.

In haar oratie is er speciale aandacht voor het gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap. “Van zeven van de tien geneesmiddelen weten we niet of ze veilig zijn tijdens de zwangerschap.”, vertelt Kant, “Terwijl dit cruciale informatie is voor zwangere vrouwen die medicatie nodig hebben.” Ook is er nog relatief weinig bekend over bijwerkingen bij kinderen en ouderen, waarbij meer onderzoek waardevolle informatie kan opleveren.

Onafhankelijk fonds voor onderzoek

Naast de oproep voor meer onderzoek, pleit Kant voor een onafhankelijk fonds voor onderzoek naar de veiligheid van geneesmiddelen, gefinancierd door farmaceutische bedrijven. “Ondanks het maatschappelijk belang, is dit onderzoek er onvoldoende.”

Kant wil met haar leerstoel, oproep tot meer onderzoek en pleidooi voor een onafhankelijk fonds, bijdragen aan veiliger gebruik van geneesmiddelen. En daarmee zorgen voor een betere gezondheid en welzijn van patiënten. Want: “Bijwerkingen zijn geen bijzaak.”