Zelfcatheterisatie

Wat is Zelfcatheterisatie?

Een katheter is een dun flexibel plastic slangetje dat via de plasbuis in de blaas gebracht wordt.

Waarom doen we dit onderzoek/deze behandeling?

Door ziekte, operatie of een ongeval ontstaan soms problemen bij het urineren. 

Deze problemen kunnen in twee hoofdgroepen onderverdeeld worden: 

1. Het niet goed ophouden van de urine. 
2. Het niet goed ledigen van de blaas. 

Soms hebben mensen een combinatie van beide.  

Het niet goed uitplassen kan veel klachten en problemen veroorzaken. Een volle blaas geeft een onprettig gevoel en in achterblijvende urine kunnen bacteriën groeien. Deze bacteriën veroorzaken soms urineweginfecties. Daarnaast kunnen bij een volle blaas nierbeschadigingen of urineverlies optreden. Om deze problemen te voorkomen moet de blaas regelmatig geledigd worden; dit gebeurt meestal met behulp van een katheter.  

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Katheteriseren voor mannen 

1. Was uw handen met water en zeep. 
2. Pak de katheter en maak de verpakking open. 
3. Houd de verpakking met daarin de katheter onder de kraan en laat hier wat water in lopen. Er zijn ook katheters waarbij er al gel op de katheter zit of die in steriel water verpakt zijn. Deze hoeft u dan niet nat te maken. 
4. Schuif de voorhuid voorzichtig naar achteren en reinig de eikel met een nat washandje. 
5. Houd de penis omhoog richting uw buik. Breng de katheter in. 
6. Houd het uiteinde van de katheter boven het toilet of de opvangbeker en laat de urine aflopen. 
7. Trek de katheter langzaam terug. Houd de katheter hierbij omhoog. Schuif de voorhuid terug. 
8. Was uw handen met water en zeep.

Katheteriseren voor vrouwen 

1. Was uw handen met water en zeep. 
2. Pak de katheter en maak de verpakking open. 
3. Houd de verpakking met daarin de katheter onder de kraan en laat hier wat water in lopen. Er zijn ook katheters waarbij er al gel op de katheter zit of die in steriel water verpakt zijn. Deze hoeft u dan niet nat te maken. 
4. Spreid de grote en kleine schaamlippen en reinig het gebied met een nat washandje door een paar keer van voren naar achteren (richting anus) te strijken. 
5. De bovenste opening is de plasbuis. 
6. Spreid de schaamlippen en breng de katheter in. 
7. Houd het uiteinde van de katheter boven het toilet of de opvangbeker en laat de urine aflopen. 
8. Trek de katheter langzaam terug.
9. Was uw handen met water en zeep.

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Belangrijke tips 

De katheter 

Een katheter is in principe 24 uur te gebruiken als u er maar voor zorgt dat u de katheter in de verpakking bewaart en u de katheter niet op de grond laat vallen. Als u een 'vuile' katheter gebruikt heeft u een grotere kans op urineweginfecties. 

Ontlastingspatroon 

Het is belangrijk dat u regelmatig ontlasting krijgt, zo kunt u de blaas makkelijker ledigen. Als u al een paar dagen geen ontlasting heeft gehad of het krijgen van ontlasting gaat moeilijker dan kunt u voeding eten waarin veel vezels zitten zoals volkorenbrood, zemelen, rauwe groenten of gedroogde vruchten. Veel bewegen, veel drinken ( gemiddeld 1,5 liter per dag, geen alcohol) en niet al te lang wachten met naar het toilet gaan als u aandrang heeft helpt ook. 

Problemen met het inbrengen van de katheter 

Als het niet lukt de katheter in te brengen, probeer dan eerst te ontspannen. Het is dan vaak de sluitspier die de doorgang belemmert. U kunt bijvoorbeeld een paar keer hoesten of wat lichte druk uitoefenen op de katheter zodat de sluitspier zich ontspant en u de katheter voorbij de sluitspier kunt schuiven. 

Blaasontsteking 

Bij katheteriseren bestaat de kans op een blaasontsteking. De kenmerken van een blaasontsteking zijn: een branderig gevoel bij het inbrengen van de katheter, vies ruikende of troebele urine. 

Als u een beginnende blaasontsteking heeft moet u veel water drinken (minimaal 2 liter per dag). Daarnaast moet u zich vaker katheteriseren zodat bacteriën geen kans krijgen om zich verder te ontwikkelen. Blijft u klachten houden raadpleeg dan uw huisarts.

Als u een blaasontsteking heeft met klachten zoals koorts, een branderig gevoel bij het katheteriseren, sterk ruikende urine, regelmatige aandrang, pijn in de rug of bloed in de urine raadpleeg dan uw huisarts. 

Bloed bij het katheteriseren 

Als er wat bloed aan de katheter zit na het katheteriseren of er zit bloed in de urine dan is dit vaak het gevolg van lichte irritatie. Dit verdwijnt na enkele dagen. Is dit niet het geval of wordt het erger raadpleeg dan uw huisarts.

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Deze folder betreft een algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts. Bijzondere omstandigheden kunnen tot wijzigingen aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog aan u kenbaar worden gemaakt. 

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u op maandag t/m donderdag tussen 8.00 -11.30 uur en van 13.30-15.00 uur en op vrijdag van 8.00-11.30 uur contact opnemen met de polikliniek Urologie via tel. 071-526 2304.