Het inbrengen van een katheter in het nierbekken

Wat is Het inbrengen van een katheter in het nierbekken?

Een nefrostomiekatheter is een dun hard slangetje, dat via een punctie (= een insteekopening) in uw zij, in het nierbekken wordt ingebracht. Om te voorkomen dat de nefrostomiekatheter uit de nier valt, zit deze met een hechting en een speciale fixatiepleister aan de huid vast.  

Door de nefrostomiekatheter kan de urine uit de nier in de opvangzak lopen. Doordat de andere nier ook urine produceert, urineert u meestal ook op de normale manier.  

Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?

Naar huis met een nefrostomiekatheter  

Indien u naar huis gaat met een nefrostomiekatheter, ontvangt u van de verpleegkundige een starterspakket waar de benodigde materialen voor thuis in zitten. 

Tevens ontvangt u een leefregel over de nefrostomiekatheter. Indien uw partner/naasten de zorg voor de katheter op zich kan nemen, wordt op de afdeling aangeleerd wat de zorg omtrent de nefrostomiekatheter inhoudt. Indien u hulp nodig heeft bij de verzorging van de nefrostomiekatheter, wordt er voor ontslag thuiszorg voor u geregeld. 

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

De verzorging van de nefrostomiekatheter  

• Was altijd goed uw handen voor en na het vervangen van de fixatiepleister. 
• Verwissel de fixatiepleister minimaal 2x per week. In het ziekenhuis is u geleerd hoe u dit moet doen. 
• Als de pleister er af is, was dan de huid met water en dep de insteekopening droog met een schone handdoek. 
• Controleer of de katheter nog goed vastzit met de hechting aan de huid. 
• Plak nu een schone fixatiepleister volgens de gebruiksaanwijzing op de huid. 
• Zorg altijd voor een goede doorstroming van de urine dus geen knik in de katheter 
• Met een nefrostomiekatheter kunt u gewoon douchen.  

Van belang is dat:  

• U de opvangzak regelmatig leegt in het toilet. 
• De opvangzak lager hangt dan de nier als u loopt, zit of ligt. 
• U dagelijks voldoende drinkt, minimaal 2 liter. De afvoerslang van de katheter niet strakgetrokken is. 
• Er geen knik in de katheterslang zit. 
• U loszittende kleding draagt om te voorkomen dat de urinestroom door strakke kleding wordt onderbroken. 

Het startpakket

Medische speciaalzaak

In samenwerking met een medische speciaalzaak (voor meer informatie zoals telefoonnummer en adres zie bijgevoegd kaartje in het startpakket) verstrekt de afdeling het startpakket voor patiënten die naar huis gaan met een nefrostomiekatheter. De medische speciaalzaak declareert rechtstreeks de kosten van het startpakket bij uw ziektekostenverzekeraar.  

U krijgt van de verpleegkundige het startpakket mee naar huis. Indien u nog extra materialen nodig heeft kunt u bellen naar de medische speciaalzaak en uw bestelling doorgeven. Bestellingen die tijdens kantoordagen voor 15.00 uur zijn doorgebeld, worden de volgende dag (ook op zaterdag) bij u thuis geleverd. De medisch speciaalzaak is 24 uur per dag bereikbaar, ook voor advies.  

Welke soort opvangzakken zijn er?

Er zijn twee soorten opvangzakken, een (kleine) dagzak en een (grote) nachtzak. Overdag kan een kleine opvangzak aan het uiteinde van de katheter bevestigd worden. Deze zak kunt u met behulp van bandjes aan uw bovenbeen bevestigen. De lengte van de verbindingsslang van de beenzak is eenvoudig korter te maken, door deze op de gewenste lengte af te knippen.  

Voor 's nachts is er een grotere opvangzak met een lange verbindingsslang. Deze opvangzak kunt u met behulp van het ophangrekje aan het bed bevestigen.  

U moet wel zorgen dat deze lager hangt dan de nier, voor een goede afloop van de urine. Om de opvangzak te legen opent u het kraantje en laat u de urine in het toilet wegvloeien. De opvangzakken kunt u 7 dagen gebruiken. Indien de opvangzak beschadigd raakt, moeilijk te legen is of onaangenaam om te dragen wordt, kunt u deze eerder vervangen.  

De opvangzak kunt u na gebruik doorspoelen met kraanwater en de volgende dag of nacht weer gebruiken. 

Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?

Meest voorkomende probleem met de katheter: 

Het meest voorkomende probleem is dat er geen urine afloopt in de opvangzak.  

Als er geen urine meer in de opvangzak loopt, kunt u zelf het volgende nagaan:  

• Zit er een knik in de katheterslang waardoor de urine niet in de zak kan lopen? 
• Bevindt de zak zich onder het niveau van de nier? 
• Heeft u voldoende gedronken? 
• Is de opvangzak goed aan het uiteinde van de katheterslang aangesloten? 

Blaasontsteking  

Met een nefrostomiekatheter is de kans op een infectie groot. Dit komt omdat er een open verbinding bestaat tussen de nier en de omgeving.
Om infectie te voorkomen is het van belang dat er een goede doorstroming van urine is.  

Om de doorstroming van urine te bevorderen dient u: 

• De opvangzak regelmatig te legen in het toilet, en niet te wachten tot de zak overvol zit. 
• Als u loopt, zit of ligt, te zorgen dat de opvangzak lager hangt dan de nier. 
• Er op te letten dat er geen knik in de katheterslang zit waardoor de afvloed van urine belemmerd wordt. 
• Een ruime hoeveelheid te drinken. Minimaal 2 liter (12 tot 14 glazen) per dag, dit om te zorgen dat er veel urine wordt geproduceerd. Indien u een vochtbeperking heeft, kunt u zich uiteraard niet aan dit advies houden!
• Ook is het belangrijk dat u voor en na het loskoppelen of het verwisselen van de opvangzak, goede hygiëne in acht neemt.

Contact bij problemen na uw onderzoek/behandeling

Wanneer moet u hulp inschakelen? 

• Bij aanhoudend veel pijn in de flank (nierstreek) 
• Als de katheter ondanks de goede bevestiging uit de nier valt.  
• Bij veel lekkage van urine langs de insteekopening en weinig tot geen afloop van urine in de opvangzak. Dit gaat bijna altijd gepaard met pijn of koorts. De katheter kan in dit geval verstopt zitten. 
• Als u koorts heeft (hoger dan 38,5 C) en/of koude rillingen
• Als gedurende 2 à 3 uur geen lozing van urine in de opvangzak is geweest en u de punten genoemd bij de meest voorkomende problemen bent nagegaan.

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Indien u na het lezen van deze folder nog vragen heeft kunt u terecht bij uw afdeling, of tijdens kantooruren bij de polikliniek Urologie (071-526 2304) of indien u op de afdeling Gynaecologie bent opgenomen geweest, 071-526 2539.