Borstreconstructie met lichaamseigen weefsel (DIEP lap)
Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Plastische Chirurgie.
Wat is Borstreconstructie met lichaamseigen weefsel (DIEP lap)?
Wanneer kan een borstreconstructie worden gedaan?
Een borstreconstructie kan worden uitgevoerd vanaf zes tot twaalf maanden na een borstamputatie of na beëindiging van eventuele radiotherapie en/of chemotherapie. Het is in het LUMC niet mogelijk de reconstructie te laten doen tijdens dezelfde operatie waarin de amputatie wordt verricht. Wel wordt een dergelijke directe borstreconstructie uitgevoerd na preventieve amputatie van beide borsten bij vrouwen met een verhoogd risico op borstkanker (BRCA gen draagsters).
Een borstreconstructie is bij vrijwel iedere vrouw tot op hoge leeftijd mogelijk. Ook een slechte kwaliteit van de huid, bijvoorbeeld door bestraling, hoeft tegenwoordig een goed resultaat niet in de weg te staan.
Waarom doen we dit onderzoek/deze behandeling?
In het verleden werd een borstreconstructie uitgevoerd nadat de patiënt als genezen werd beschouwd. Dat was meestal pas vijf jaar na een borstamputatie. Tegenwoordig is bekend dat een reconstructie niets verandert aan het verloop van de ziekte, maar wel de kwaliteit van het leven verbetert.
Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?
Na het eerste poli bezoek krijgt u nog een CT-scan om de bloedvaatjes in de buikwand goed in kaart te brengen en worden er gewone foto’s gemaakt van de situatie voor de operatie.
Voor de operatie wordt een bezoek gepland aan de polikliniek anesthesie voor de preoperatieve screening. Op dit spreekuur kunt u met uw vragen over de narcose terecht.
Hoe kunt u zich voorbereiden?
Voorbereiding eerste polibezoek
Neem bij het eerste bezoek een lijst mee met uw medicijnen. Bijvoorbeeld antistollingsmedicatie en hormonen zijn belangrijk om door te geven. Bepaalde medicijnen mag u in de periode rondom de borstreconstructie niet meer slikken.
Het is ook belangrijk om uw medische voorgeschiedenis door te geven. Met name doorgemaakte buikoperaties, trombosebenen en longembolieën zijn van belang.
Daarnaast moet u minstens zes weken voor en na de operatie STOPPEN MET ROKEN. Nicotine vernauwt de bloedvaten waardoor problemen bij de wondgenezing kunnen optreden. Voor operaties waarbij weefsel wordt verplaatst, is stoppen met roken een voorwaarde. Dit geldt ook voor het gebruik van nicotinepleisters.
Heeft u behoefte aan hulp bij het stoppen met roken? Wij adviseren u een afspraak te maken met uw huisarts. Ook kunt u kijken op Stoppen met roken.
Als u te zwaar bent (BMI > 30), zal de plastisch chirurg u vragen eerst af te vallen. Bij OVERGEWICHT neemt de kans op complicaties namelijk flink toe.
Daarnaast wordt u verzocht om een ondersteunende BH zonder beugels en step-in broekje aan te schaffen, deze heeft u na de operatie nodig.
Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?
De verschillende mogelijkheden van borstreconstructie
Er zijn verschillende manieren om een borst te reconstrueren, deze zijn onder te verdelen in technieken die gebruik maken van (siliconen) prothesen, van lichaamseigen weefsel en technieken die bestaan uit een combinatie van beide.
Welke techniek voor u het meest geschikt is hangt onder andere af van uw gezondheidstoestand, uw borstvorm- en grootte, uw huidkwaliteit, uw wensen en uw levensstijl.
In deze folder zal slechts worden ingegaan op de borstreconstructie met een lichaamseigen DIEP (Deep Inferior Epigastric artery Perforator) lap.
DIEP lap borstreconstructie (huid- en vettransplantatie van de onderbuik)
Bij de DIEP lap borstreconstructie wordt een nieuwe borst gemaakt met huid en vetweefsel van de buik. Het bijzondere van een DIEP lap borstreconstructie is dat bij de transplantatie van huid en vetweefsel van de onderbuik de dieper gelegen buikspieren gespaard worden.
Om de buikspieren te kunnen sparen moeten de kleine bloedvaatjes (perforatoren) die door de spieren naar het vet en de huid lopen zorgvuldig worden vrij geprepareerd tot aan de hoofdvaten in de lies. Deze hoofdvaten worden doorgenomen en, na transplantatie van de DIEP lap naar de borstregio, met behulp van de operatiemicroscoop aangesloten op de bloedvaatjes naast het borstbeen. Soms is het nodig om een klein stukje rib te verwijderen, om zo beter bij de bloedvaatjes te kunnen komen. Als hierna de bloedcirculatie in de DIEP lap hersteld is wordt van de DIEP lap een borst gevormd.
De buikwond wordt direct gesloten en de navel wordt door een kleine huidopening naar buiten geleid en vastgehecht. Het eindresultaat is een litteken in de bikinilijn en rondom de navel zoals na een cosmetische buikwandcorrectie. De ingreep duurt ongeveer vier tot acht uur, afhankelijk of het gaat om een eenzijdige of een dubbelzijdige ingreep.
Voor- en nadelen van een DIEP lap borstreconstructie
Een groot voordeel van een borstreconstructie met lichaamseigen weefsel is dat de nieuwe borst soepel, warm en lichaamseigen aanvoelt. Er bestaan geen complicaties op lange termijn voor de gereconstrueerde borst, zoals kapselvorming bij een borstreconstructie met prothese. Een ander voordeel is dat tijdens dezelfde ingreep de contour van de onderbuik wordt verbeterd door het wegnemen van het weefseloverschot. Nadelen zijn de relatief lange operatieduur, het ontstaan van een extra litteken op de onderbuik en blijvende gevoelsvermindering van de buikhuid.
Als de DIEP lap niet mogelijk is?
Naast de DIEP lap zijn ook andere lappen mogelijk. Uw plastisch chirurg zal u hierover informeren als de buik ongeschikt blijkt voor een borstreconstructie met een DIEP lap, door bijvoorbeeld een eerder doorgemaakte operatie aan de buik, of omdat u (te) weinig vetweefsel op de buik heeft.
Na de operatie
De eerste nacht na de operatie verblijft u op de PACU, een speciale afdeling voor postoperatieve zorg. Hier zal de doorbloeding van de borst ieder uur worden gecontroleerd. Hiervoor wordt soms een zogenaamd “monitor-huideiland” gebruikt. Dit is een klein stukje huid van de buik dat zichtbaar is bij uw borst. De volgende dag wordt u overgeplaatst naar de verpleegafdeling, waar de doorbloeding van de borst steeds minder frequent zal worden gecontroleerd. De eerste dagen ligt u in strandstoelhouding en draagt u beenpompen om trombose tegen te gaan. Vanaf de eerste dag na de operatie mag u al in de stoel zitten. Zodra u meer gaat lopen mogen de beenpompen uit. Dit geldt ook voor de urinekatheter. Enkele dagen na de borstreconstructie worden de drains (dunne slangetjes in het wondgebied om wondvocht af te voeren) weggehaald. In totaal verblijft u ongeveer vier tot zes dagen in het ziekenhuis. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u te horen wanneer u voor controle terug moet komen bij de plastisch chirurg.
Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?
Als u thuis bent mag u alles weer eten en drinken zoals voorheen. Daarnaast moet u dagelijks douchen en nog aanwezige wondjes vet houden. Eventuele hechtingen worden op het spreekuur verwijderd. De eerste zes weken na de operatie dient u het kalm aan te doen (niet sporten, geen zware dingen tillen (kinderen!), niet fietsen, geen zwaar huishoudelijk werk verrichten) om de wonden optimaal te laten genezen. Verder dient u de BH en het step-in broekje overdag te dragen en mag u de wonden niet blootstellen aan de zon en/of de zonnebank. Houdt u er rekening mee dat de nieuwe borst(en) en de buik verminderd gevoelig zijn door de operatie. Tijdens het eerste polikliniekbezoek na de operatie (na 2 weken) wordt beoordeeld of u alweer wat meer mag gaan doen.
Het kan verstandig zijn om voor de eerste tijd thuis hulp te regelen (zie hiervoor ook: CIZ), op deze pagina is onder andere te vinden of u wel of niet in aanmerking komt voor vergoeding van deze zorg). Soms is er langere tijd nodig om van de operatie te herstellen.
Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?
Een DIEP lap borstreconstructie heeft dezelfde risico's als elke andere operatie. Er bestaat een kans op een nabloeding, een wondinfectie of weefselversterf (van vooral de buikhuid). De kans op deze laatste twee complicaties is ongeveer 30 MAAL GROTER BIJ ROKERS. Een weinig voorkomende (ongeveer 1 à 2%) maar dramatische complicatie bij de DIEP lap borstreconstructie is dat de doorbloeding van het verplaatste weefsel onvoldoende blijkt te zijn, wat kan leiden tot volledig afsterven van de DIEP lap. Andere zeldzame complicaties zijn longontsteking, trombosebeen of longembolie.
Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?
Vervolgcorrecties en/of tepelreconstructie
U moet altijd rekening houden met een vervolgoperatie om de symmetrie te verbeteren. Dit kan betekenen dat de gereconstrueerde borst moet worden aangepast of dat de andere borst moet worden verkleind of gelift. Soms worden nog littekencorrecties aan buik of borst verricht ter verdere verfraaiing van het resultaat. Deze worden in de regel gecombineerd met de aanpassing aan de borst. Deze eventuele vervolgoperaties vinden pas plaats wanneer u volledig hersteld bent van de eerste operatie.
Naast reconstructie van de borst is ook reconstructie van de tepel mogelijk. Meestal gebeurt dit vier tot zes maanden na de laatste operatie van de borstreconstructie. De tepel zelf wordt gemaakt van plaatselijk aanwezige huid. De tepelhof wordt door middel van tatoeage gereconstrueerd, niet eerder dan 3 maanden na de tepelreconstructie. Een tepelreconstructie en tepelhoftatoeage vinden poliklinisch plaats.
Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?
Mogelijkheden en verwachtingen
Als u een borstreconstructie overweegt, is het belangrijk hierover reële verwachtingen te hebben. Een gereconstrueerde borst kan, afhankelijk van de gekozen techniek, in vorm en grootte verschillen van een natuurlijke borst. Daarnaast voelt de borst anders aan. Toch zijn vrouwen die een borstreconstructie hebben ondergaan in het algemeen zeer tevreden met het uiteindelijke resultaat. Ze zijn zelfverzekerder en voelen zich daardoor psychisch sterker.
Afbeelding 1: Foto's van een patiënte voor en na een enkelzijdige borstreconstructie met DIEP lap en een tepelreconstructie.
Mocht u behoefte hebben aan contact met lotgenoten die eerder een borstreconstructie met een DIEP lap hebben ondergaan, dan kunt u contact opnemen met het secretariaat van de afdeling Plastische, Reconstructieve en Handchirurgie in het LUMC. Zij brengen u in contact met ex-patiënten die graag hun ervaringen met u delen. Indien u rondom de operatie behoefte heeft aan psychische begeleiding, dan kunt u dit aangeven bij uw plastisch chirurg. Deze zal u dan verder doorverwijzen binnen het ziekenhuis.
Contactgegevens van de betrokken poliklinieken
Indien u vragen heeft kunt u terecht bij de polikliniek Plastische, Reconstructieve en Handchirurgie, bereikbaar van maandag t/m donderdag van 10.00-12.00 uur op telefoonnummer 071-5262939.
Overig
Vergoeding van de kosten
Eventuele vergoeding door zorgverzekeraars kan jaarlijks, door landelijke regels, wijzigen. Een borstreconstructie wordt niet gezien als een verfraaiende ingreep, maar als een behandeling om de gevolgen van een borstamputatie zo goed mogelijk te herstellen.