Enucleatie bij een oogmelanoom

Bij u is een melanoom van het oog geconstateerd, dit is een kwaadaardige tumor in het oog. Het wordt ook wel uveamelanoom, oculair melanoom of oogkanker genoemd. Over de oorzaak is weinig bekend. U komt vanwege de grootte van het melanoom of vanwege de plaats ervan niet in aanmerking voor bestraling, daarom moet het oog worden verwijderd.

Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Oogheelkunde.

Onze zorg

Wat is Enucleatie bij een oogmelanoom?

Enucleatie betekent dat de oogbol in zijn geheel wordt verwijderd. In de meeste gevallen wordt meteen een implant geplaatst. Operatieve verwijdering van het oog wordt altijd onder algehele narcose gedaan, hiervoor moet u langs bij de anesthesist. De operatie duurt ongeveer 1 uur. U zult ongeveer twee nachten in het ziekenhuis worden opgenomen. De operatie kan soms plaatsvinden in uw eigen ziekenhuis of in het LUMC.

Voorbereiding

Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?

Voordat de behandeling plaats kan vinden, moet er eerst een aantal onderzoeken plaatsvinden om eventuele uitzaaiingen uit te sluiten. Deze screening zal bestaan uit een echo van de lever, een longfoto en bloedonderzoek. Dit kan plaatsvinden in het LUMC of via uw huisarts bij het ziekenhuis bij u in de regio. Dit zal de verpleegkundige met u bespreken.

Het onderzoek / de behandeling

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Bij een enucleatie wordt het gehele oog verwijderd, maar blijven de oogspieren behouden. Om de oogholte op te vullen wordt tijdens de operatie een kunststof bolletje ingebracht. Om dit bolletje wordt donorweefsel aangebracht en hieraan worden de oogspieren weer vastgehecht, zodat beweging van de latere oogprothese mogelijk is. Vervolgens wordt het slijmvlies daar overheen gesloten.

Direct na de operatie wordt nog geen kunstoog geplaatst. Dit kan pas na ongeveer zes weken omdat de oogholte eerst goed moet genezen. Dit kunstoog ofwel prothese beweegt mee met de bewegingen van het kunststof bolletje. Dit geldt vooral voor de kleinere oogbewegingen. Voor de grotere oogbewegingen zal de oogprothese niet zo ver mee kunnen draaien als het eigen oog.

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Na de operatie wordt een drukverband aangelegd. Dit wordt een dag na de operatie samen met de zaalarts en eventueel in aanwezigheid van een naaste verwijderd. Bij het openen van de oogleden is een met slijmvlies bedekte ruimte zichtbaar, die in het begin wat roder zal zijn maar later dezelfde kleur zal hebben als het slijmvlies aan de binnenkant van de wang. Vaak is er ook sprake van een zwelling, dit neemt na een aantal dagen af. De eerste dagen na de operatie kan de oogkas pijnlijk zijn, hiervoor mag u paracetamol gebruiken en dit is meestal voldoende.

De dag na de operatie mag u naar huis. Zolang er nog geen oogprothese is geplaatst, mag u een oogverband dragen. Er wordt een ontstekingsremmende zalf met antibiotica voorgeschreven. De verpleegkundige van de verpleegafdeling zal u de druppelinstructies geven.

Om de beweegbaarheid van de prothese zo optimaal mogelijk te krijgen moet u de opnieuw aangehechte spieren oefenen. Dit doet u door een aantal keer per dag van beneden naar boven te kijken en van links naar rechts, hierbij houdt u het hoofd stil. Het oefenen van de spieren zal u voelen en zeker in het begin als vervelend ervaren, toch is het belangrijk om de oefeningen te doen om de oogspieren zo soepel mogelijk te maken.

Nazorg

Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?

Ongeveer twee weken na de operatie krijgt u een telefonische afspraak met de verpleegkundige, om te kijken hoe het met u gaat en zij zal eventuele vragen beantwoorden. Na drie maanden heeft u een controleafspraak bij de oogarts op de poli Oogheelkunde in het LUMC. In principe wordt u hierna terugverwezen naar uw eigen oogarts om jaarlijks het andere oog te laten controleren.

De oogprothese

Ongeveer vier tot zes weken na de operatie is de genezing van de oogholte in de meeste gevallen zover dat er een oogprothese aangemeten kan worden. Dit gebeurt in een speciaal laboratorium bij een prothesemaker, de ocularist. Zodra u de operatiedatum weet, adviseren wij om gelijk een afspraak te maken bij de prothesemaker voor over vier tot zes weken na de operatie.

De oogprothese zal worden gemaakt naar voorbeeld van het andere oog.

De verzekering vergoedt doorgaans eens per twee jaar een nieuwe prothese. Wel betaalt u altijd zelf uw (verplichte) eigen risico, tenzij u dat al verbruikt heeft. Op de dag van ontslag krijgt u van de zaalarts een machtigingsformulier vergoeding oogprothese mee, dit kunt u meenemen naar de prothesemaker.

De prothesemaker geeft u verdere informatie rondom de oogprothese, zoals verzorging, inbrengen en uithalen van de prothese en de vervolgafspraken.

Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?

Een oogverwijdering is een emotioneel zware behandeling. Met het weghalen van het oog is het oogmelanoom ook weg. Toch is de kans op uitzaaiingen nog steeds aanwezig. Daarnaast zal het gezichtsvermogen na de operatie veranderen. Met het ene oog ziet u niets meer. Dit maakt het gezichtsveld kleiner en zorgt ervoor dat u ook geen diepte meer kunt zien. Ook al is het andere oog goed; het functioneren met één oog brengt beperkingen met zich mee. U zult daaraan moet wennen en ermee moeten leren leven. Dit is niet altijd even makkelijk. De ingrijpende gebeurtenissen kunnen psychische, sociale en emotionele problemen met zich meebrengen.

Naast oogartsen en verpleegkundigen is het ook mogelijk in contact te komen met een maatschappelijk werker. De maatschappelijk werker is er om u te helpen als u vragen heeft over uw thuis- en werksituatie of persoonlijke zaken waarmee u geconfronteerd wordt door uw oogaandoening. U kunt via de verpleegkundigen van de polikliniek een afspraak maken, ook kunnen zij, als u van ver komt, het via de huisarts regelen zodat u in contact kan komen met een maatschappelijk werker bij u in de buurt.

Meer informatie