Patiëntenfolder

Venepreservatie

Als u een nierziekte heeft, kan het zijn dat u in de toekomst een dialysebehandeling nodig zult hebben. Preventief goede zorg voor uw bloedvaten is belangrijk om een goede toegang tot de bloedbaan te kunnen aanleggen. Eén vorm van dialyse - hemodialyse - is het meest effectief met behulp van een shunt. In deze folder leggen we u uit wat een shunt is en hoe u zo goed mogelijk voor uw bloedvaten kunt zorgen.
Waarmee kunnen we u helpen?

Deze informatie is opgesteld door de afdeling Nierziekten.
Onze zorg

Wat is Venepreservatie?

Een shunt is een directe verbinding tussen en slagader en een ader. Deze verbinding wordt chirurgisch, meestal onder plaatselijke verdoving, aangelegd door de vaatchirurg. 

Door het drukverschil in de ader en slagader neemt de bloedstroomsnelheid toe waardoor de diameter van de ader zal toenemen. De shunt ontwikkelt zich normaliter in 8-10 weken, waarna het mogelijk is om de shunt aan te prikken. 

Een shunt wordt in de meeste gevallen in één van de onderarmen aangelegd. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kan de shunt worden aangelegd in de elleboog of in de bovenarm. De shunt wordt bij voorkeur aangelegd in de niet-dominante arm; dit is de arm die u het minste gebruikt. 

Als uw bloedvaten beschadigd of niet gezond zijn, ontwikkelt de shunt zich moeizaam. Hierdoor is het mogelijk dat de shunt slecht kan functioneren.

Waarom doen we dit onderzoek/deze behandeling?

Om de kwaliteit van de vaten zo goed mogelijk te houden, is het van belang vaatbeschadigingen zoals ‘prikgaatjes’ ten gevolge van het bloedprikken en/of vaatontstekingen te voorkomen. 

Behoud van gezonde bloedvaten doet u door venepreservatie. Dit betekent dat het aantal keer dat u geprikt wordt (in de niet-dominante arm) teruggedrongen moet worden tot het absolute minimum.

Het onderzoek / de behandeling

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Hoe kunt u venepreservatie toepassen?  

  • Informeer alle behandelaars dat u nierpatiënt bent en dat het belangrijk is dat uw bloedvaten gezond en onbeschadigd blijven.
  • Vraag hulpverleners om bloedafnames en het inbrengen van een infuus te beperken, tenzij het absoluut noodzakelijk is. Indien u bij verschillende artsen/verpleegkundigen onder behandeling bent, probeer dan zoveel mogelijk bloedafnames te combineren.
  • Als bloedafnames of infuus noodzakelijk zijn vraag dan of de bloedvaten op de handrug gebruikt kunnen worden. Deze zijn niet nodig voor het aanleggen van een shunt. Laat indien mogelijk altijd eerst bloedprikken of een infuus aanbrengen in de dominante arm.
  • Het meten van de bloeddruk aan de niet-dominante arm dient voorkomen te worden.

Beschermen van uw bloedvaten 

Bij noodzakelijke bloedafnames en/of toediening van vloeistoffen en/of medicijnen via de aderen, adviseren we dit alleen te laten doen op de volgende plaatsen en in de onderstaande volgorde:

Bloedprikken (=venapunctie):

  • In de elleboogplooi van de dominante arm 
  • Op de rugzijde van de handen 
  • Op de rugzijde van de voeten 

Infusie:

  • Op de rugzijde van de handen 
  • Op de rugzijde van de voeten 
  • In de elleboogplooi van de dominante arm 

Injecties en bloeddruk meten:

  • Alleen in/aan de dominante arm 

Let op: Vermijd venapuncties en/of infusie in de rechte trajecten van de vaten in de onder- en/of bovenarm.

Soms is het niet mogelijk om de bloedvaten op de handrug te gebruiken. In dat geval is het verstandig om de dominante arm te gebruiken voor bloedafnames en/of een infuus. De andere arm houdt u helemaal vrij van naalden.

 Infuus in elleboogvaten: onwenselijk

 Voorkeur voor infuus op de handrug

Wat als u besluit peritoneaal dialyse (PD) te gaan doen of als u in aanmerking komt voor een niertransplantatie? 
Zowel voor de PD behandeling als voor een niertransplantatie geldt dat er mogelijk in de toekomst hemodialyse nodig kan zijn. Er moet dan alsnog een shunt geplaatst worden.

Daarom adviseren wij altijd venepreservatie toe te passen!

Wat als u al dialyseert middels hemodialyse?
Het behouden van gezonde bloedvaten wordt door hemodialyse gemakkelijker, daar bloedafnames meestal tijdens de dialyse gedaan worden via de dialysetoegang.

Wanneer u een dialysekatheter heeft, zal de arts beoordelen of er alsnog een shunt geplaatst kan worden. Indien u al een shunt heeft, kan het zijn dat u bij problemen in de toekomst een nieuwe shunt nodig heeft. In al deze situaties blijft venepreservatie belangrijk.

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Vaatontstekingen  

Bij toediening van vloeistoffen en/of medicijnen waarvan bekend is dat ze vaatontstekingen kunnen veroorzaken, adviseren wij u bij voorkeur te laten prikken in de elleboogplooi. Dit gaat o.a. om de volgende medicijnen: 

  • Kaliumchloride (KCL)

  • Medicamenten m.b.t. chemokuren / cytostatica 
  • Erythromycine 
  • Calciumcarbonaat 
  • Digoxine

Belangrijk om te onthouden

  • Venapuncties en infuusnaalden alleen indien dit noodzakelijk is
  • Houdt de bloedafname volgorde aan
  • Houdt de niet-dominante arm vrij, laat hier geen naalden inbrengen.
Nazorg

Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?

Om hulpverleners in verschillende situaties zoals onderzoeken, opnames en operaties te attenderen op het belang van venepreservatie kunt u een polsbandje gebruiken. Deze zijn te verkrijgen via de vaattoegangscoördinator of Dialyseafdeling.

Tekst op het oranje polsbandje: Geen tensie/ niet prikken.

Meer informatie

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Hemodialyse LUMC (HD) 

Adres 

Dialyse afdeling - locatie J8-P 

Routenummer 685 

Albinusdreef 2 

2333 ZA, Leiden 

Openingstijden en bereikbaarheid 

De algemene Dialyse afdeling is open van maandag tot en met zaterdag, van 

07.30 uur tot 22.00 uur. 

De afdeling is telefonisch bereikbaar onder nummer 071 - 526 1960 of per mail op adres hdplanning@lumc.nl. 

De deuren naar de afdeling zijn open van 

07.00 uur tot 18.00 uur. 

Buiten deze tijden wordt de deur open gedaan via een beloproep. 

Thuisdialyse 

Peritoneaal dialyse (PD) en Thuis Hemodialyse (THD) 

De Thuis Dialyse afdeling is telefonisch bereikbaar onder nummer 071 - 529 9202 van 07.45 uur tot 15.30 of per mail op adres td@lumc.nl

Hemodialyse Katwijk 

Adres 

De Wilbert 

Overrijn 7
2223 ER, Katwijk aan zee 

Openingstijden en bereikbaarheid 

De dependance locatie is open op maandag, woensdag en vrijdag, van 07.00 uur tot 20.00 uur. 

De afdeling is telefonisch bereikbaar onder nummer 071 - 526 0532 of per mail op adres dialysekatwijk@lumc.nl. 

Dialyse gerelateerde klachten 

Buiten eerdergenoemde tijden is een dienstdoende internist voor spoedeisende klachten oproepbaar via de afdeling Spoedeisende Hulp onder nummer 

071 - 526 9111. 

Niet-dialyse gerelateerde klachten 

U dient contact op te nemen met uw huisarts. Deze kan desgewenst contact opnemen met de dienstdoende internist via de Spoedeisende Hulp van het LUMC. 

Website 

https://www.lumc.nl/over-het-lumc/afdelingen/nierziekten/.

Links