Instructie voor Gastroscopie en Coloscopie op dezelfde dag - darmvoorbereiding met Moviprep (MDL)
Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Maag-, Darm- en Leverziekten
Wat is Instructie voor Gastroscopie en Coloscopie op dezelfde dag - darmvoorbereiding met Moviprep (MDL)?
Doel van het onderzoek coloscopie (= darmonderzoek)
Een coloscopie is een kijkonderzoek om eventueel aanwezige afwijkingen in de dikke darm op te sporen en indien mogelijk ook te behandelen. Heeft u afwijkingen in de darm, dan kan eventueel een behandeling volgen. Als u klachten heeft (bijvoorbeeld bloed bij de ontlasting), kunnen we na het onderzoek uitleg geven over de eventuele oorzaak hiervan.
Doel van het onderzoek gastroscopie (= maagonderzoek)
Een gastroscopie is een kijkonderzoek om de oorzaak van uw klachten te vinden. Heeft u afwijkingen in de slokdarm, maag of twaalfvingerige darm, dan kan eventueel een behandeling volgen.
Hoe kunt u zich voorbereiden?
Kleding
Draag makkelijke, niet-knellende kleding. Sieraden of andere kostbaarheden kunnen kwijtraken. U kunt ze daarom beter thuislaten.
Medicijnen
Sommige medicijnen hebben invloed op het onderzoek. Volgt u daarom onderstaande instructies.
Antistolling
Gebruikt u een bloedverdunner (bijvoorbeeld Ascal, Plavix of de nieuwe antistollingsmiddelen)? Meld dit dan aan uw behandelend arts. Deze zal dan bepalen of de bloedverdunner tijdelijk gestopt kan worden. Gebruikt u een bloedverdunner die de trombosedienst doseert (zoals fenprocoumon (Marcoumar®) of acenocoumarol), dan moet de trombosedienst de dosering hiervan aanpassen. In dat geval moet u, zodra de datum van het onderzoek bekend is, contact opnemen met de trombosedienst. Op de dag van het onderzoek is een INR-bepaling nodig.
Glucoseregulerende medicijnen
Heeft u diabetes mellitus, dan krijgt u van uw behandelend arts advies over het aanpassen van uw bloedsuikerregulerende medicijnen. Bij twijfel kunt u contact opnemen met uw diabetesverpleegkundige. Zie ook de patiëntenfolder Coloscopie en diabetes mellitus (instructie bloedsuikerverlagende medicijnen) of kijk op www.lumc.nl Uw andere medicijnen kunt u over het algemeen op de gebruikelijke manier en tijd innemen. Eten en drinken De dag van onderzoek moet u nuchter zijn. Omdat de coloscopie en gastroscopie op dezelfde dag is, zijn de nuchtertijden als volgt. U mag minimaal 6 uur voorafgaande het onderzoek niets meer eten (dit mag toch al niet i.v.m. de darmvoorbereiding) en uiterlijk 2 uur van tevoren niets meer drinken. Voor de coloscopie is het heel belangrijk dat de dikke darm helemaal leeg (schoon) is. Als er nog ontlasting in de darm is achtergebleven, kunnen afwijkingen (bijvoorbeeld poliepen) gemist worden. In sommige gevallen moet het hele onderzoek (inclusief voorbereiding) opnieuw gedaan worden. Volg daarom heel goed onderstaande instructies. U heeft een recept voor laxeervloeistof (Moviprep) en laxeerpillen (Bisacodyl®) gekregen. Over het algemeen ontstaat diarree binnen 2 tot 3,5 uur na inname van het eerste zakje Moviprep. Dit kan natuurlijk per persoon verschillen. In sommige gevallen is het mogelijk dat u een andere darmvoorbereiding moet ondergaan. Als dit het geval is, zal uw arts dit met u bespreken.
Niet goed schone darm (slecht zicht) | Schone darm (goed zicht) |
Hieronder wordt uitgelegd wat u moet doen om de darm zo goed mogelijk schoon te spoelen voor het onderzoek.
10 dagen voor het onderzoek
Stop met geneesmiddelen die ijzer of aluminiumverbindingen bevatten, zoals Ferrofumaraat of sommige vitaminetabletten.Deze medicijnen maken de darmwand minder goed zichtbaar.
Stop met geneesmiddelen die de darmwerking vertragen, zoals codeïne, loperamide (imodium, diacure) of Buscopan®. Overleg hierover altijd eerst met uw behandelend arts.
7 dagen voor het onderzoek
Eet geen pitten/zaden (bijvoorbeeld op brood) of noten.
3 dagen voor het onderzoek
Pas uw dieet aan. Eet geen vezels en eet niet te vet. Kijk in de tabel wat u wel en niet mag eten.
2 dagen voor het onderzoek
Volg het aangepaste dieet, zie de tabel. Neem na de avondmaaltijd 1 tablet bisacodyl (5 mg).
1 dag voor het onderzoek
8.00 uur
Ontbijt uit aangepast dieet.
12.30 uur
Lichte lunch (bijvoorbeeld cracker, witte boterham, beschuit). Hierna mag u niets meer eten. Alleen heldere dranken drinken.
15.00 uur
Heeft u het onderzoek na 12.00 uur dan mag u om 15.00 uur een licht tussendoortje van de lijst. Hierna mag u niets meer eten en alleen nog maar heldere dranken drinken.
Overleg met uw behandelend arts over medicijngebruik tijdens de voorbereiding met Moviprep.
17.00 uur
Neem 1 tablet bisacodyl (5 mg)
19.00-21.00
1 glas Moviprep (= 1 groot + 1 klein zakje aangelengd met 1 liter water).Drink daarnaast tenminste 1 liter heldere dranken, zie lijst.Blijf zoveel mogelijk heldere dranken drinken.
Dag van onderzoek
4½-2½ uur vóór het onderzoek
1 glas Moviprep (= 1 groot + 1 klein zakje aangelengd met 1 liter water).Drink daarnaast tenminste 1 liter heldere dranken, zie lijst. Blijf zo veel mogelijk heldere vloeistof drinken.
2 uur vóór het onderzoek
Drink vanaf nu niets meer.
3 dagen voordat u start met het laxeerschema, moet u uw dieet aanpassen. U mag namelijk geen voedingsmiddelen meer gebruiken die veel resten in de darm achterlaten. In onderstaande tabel leest u welke voedingsmiddelen u wel of juist niet meer mag eten of drinken.
Tips bij de voorbereiding op het onderzoek
- Blijf regelmatig en voldoende bewegen. Dit helpt om de ontlasting goed op gang te brengen.
- Draag comfortabele warme kleding, ook wanneer u naar de Endoscopieafdeling komt. U kunt het koud krijgen tijdens de voorbereiding.
- Gebruik eventueel een rietje om de Picoprep te drinken, zodat de smaak van de vloeistof niet in uw hele mond komt.
- Gebruik onderstaande maatvoering om bij te houden hoeveel u drinkt.
Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?
Waar moet u zich melden?
Het onderzoek wordt (poli)klinisch gedaan op de endoscopieafdeling. U meldt zich bij de ingang van het ziekenhuis bij de aanmeldzuil. Uit de zuil ontvangt u een ticket.
De gastvrouwen/-mannen in de centrale hal wijzen u graag de weg.
Bij de endoscopieafdeling route 164 (C04-S) meldt u zich met de ticket bij de aanmeldzuil. Daarna neemt u plaats in de wachtkamer.
In verband met deze voorbereidingen voor het onderzoek, moet u 30 minuten voor het onderzoek aanwezig zijn.
Begeleiding
Meestal krijgt u een kalmerend middel en/of pijnstilling voor dit onderzoek en blijft u na het onderzoek nog ongeveer een half uur ter observatie in het ziekenhuis. Het is noodzakelijk dat u door iemand opgehaald wordt van de endoscopieafdeling balie C04-S 119, route 164. Wanneer u bent opgenomen gaat u terug naar de verpleegafdeling.
Gedurende de hele dag mag u geen zelfstandig motorvoertuig besturen en het is verstandig de rest van de dag rustig aan te doen.
Let op: U mag niet alleen naar huis, ook niet met het openbaar vervoer of een taxi. Heeft u dit niet geregeld, dan kan het onderzoek niet doorgaan.
Het onderzoek
Voorafgaande het onderzoek wordt er bij u een naaldje ingebracht om medicijnen te kunnen geven tijdens het onderzoek, tevens worden er enkele vragen gesteld, dit noemen we Time-Out Procedure.
In veel gevallen vindt het onderzoek plaats met toediening van een slaapmiddel en/of pijnstilling. Hierdoor wordt u slaperig en merkt u minder van het onderzoek. Het is echter geen algehele narcose, maar een kalmerend middel. Veel mensen krijgen dus wel iets mee van het onderzoek.
Gastroscopie
Het onderzoek wordt verricht met een buigzame, flexibele slang (endoscoop) met een doorsnede van ongeveer 1 cm. U moet een slokje anti-foam drinken, ter vermindering van schuimvorming in de maag. De arts kan de maag dan beter beoordelen. Uw keel wordt verdoofd met een wat bittere vloeistof. Hierdoor voelt u minder van de endoscoop in uw keel. Als u een kunstgebit hebt, dan moet u deze voor het onderzoek uit doen. U krijgt tijdens het onderzoek een bijtring in de mond. Dit voorkomt dat u op de endoscoop bijt en beschermt uw tanden. Tijdens het onderzoek ligt u op uw linkerzijde. De arts legt de slang achter op uw tong en u wordt gevraagd goed te slikken. Het inbrengen van de slang en de aanwezigheid ervan in uw keel bemoeilijken het ademhalen niet. Wanneer er wat slijm in uw mond komt, kunt u dit gewoon uit uw mond laten lopen op het beschermmatje dat onder uw hoofd ligt. Bovendien kan de verpleegkundige ook tijdens het onderzoek het slijm wegzuigen. De arts blaast tijdens het onderzoek wat lucht in. Dit geeft voor korte tijd bij u een wat vol gevoel in de maagstreek. Hierdoor kunt u gaan boeren. Dit is normaal tijdens en na het onderzoek.
Het is belangrijk dat u tijdens het onderzoek probeert te ontspannen. Het beste is om af en toe goed door te zuchten. De verpleegkundige geeft u hierover aanwijzingen. De arts kan eventueel met behulp van een klein tangetje wat weefsel van de binnenzijde van de maag ‘afkrabben’. Dit heet een biopsie. U voelt hier niets van. Dit weefsel wordt dan nader onderzocht onder de microscoop.
Coloscopie
Het onderzoek gebeurt met een buigzame (flexibele) slang = endoscoop met een doorsneden van 1,3 cm. Tijdens het onderzoek ligt u op uw linkerzij of op uw rug. De endoscoop wordt via de anus ingebracht. Het opschuiven van de slang kan een onaangenaam gevoel veroorzaken. De dokter zal tijdens het onderzoek wat lucht in uw darm blazen. Dit kan een vol gevoel geven. Mocht u windjes moeten laten tijdens het onderzoek, dan is dat heel gewoon. Het zal u alleen maar opluchten. Bij sommige patiënten is het opschuiven van de endoscoop moeilijker, omdat de dikke darm erg kronkelig is.
Het is het beste als u zich tijdens het onderzoek probeert te ontspannen. De verpleegkundige zal u hiervoor aanwijzingen geven. Het komt voor dat mensen toch pijn hebben of zich niet lekker voelen. Mocht dit bij u het geval zijn, aarzelt u dan niet dit tegen de verpleegkundige en/of de dokter te zeggen. Als u veel darmkrampen heeft, krijgt u soms medicijnen door de infuusnaald om uw darmen te ontspannen. Hiervan wordt u niet suf, maar kunt u wel een droge mond krijgen.
De arts kan met behulp van een tangetje wat weefsel aan de binnenkant van de darm wegnemen. Dit heet een biopsie. U voelt hier niets van. Dit weefsel wordt nader onderzocht onder de microscoop. Zo nodig kunnen behandelingen worden uitgevoerd.
Het komt voor dat mensen toch pijn hebben of zich niet lekker voelen. Is dat bij u het geval, zeg dit dan tegen de verpleegkundige en/of arts.
In het plaatje hierboven ziet u hoe de endoscoop werkt. De endoscoop buigt mee met de vorm van de dikke darm. Het lichtje aan het einde van de endoscoop zorgt ervoor dat de arts de dikke darm van binnen kan zien.
Duur van het onderzoek
Meestal wordt eerst de gastroscopie gedaan, daarna de coloscopie. Totaal duurt het ongeveer 1 uur en 15 minuten tot 1,5 uur.
Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?
Als u bent opgenomen gaat u terug naar de verpleegafdeling. Als u een kalmerend middel en/of pijnstilling heeft gekregen, blijft u na het onderzoek nog ongeveer een 15 tot 30 minuten uur ter observatie op de uitslaapkamer. Na de observatie moet u opgehaald worden van de endoscopieafdeling. U mag samen met uw begeleider naar huis. Gedurende de hele dag mag u niet zelfstandig een motorvoertuig besturen en het is verstandig de rest van de dag rustig aan te doen.
Wanneer krijgt u de uitslag?
U krijgt een (voorlopig) verslag van de onderzoeken mee naar huis. De uitslag van een eventueel biopt krijgt u later bij uw vervolgafspraak op de polikliniek.
Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?
Hoewel beide onderzoeken in principe veilig zijn, kan zich soms een complicatie voordoen. Bijvoorbeeld een bloeding of perforatie. Meestal kan dit gelijk behandeld worden, bij uitzondering kan operatief ingrijpen nodig zijn.
Contact bij problemen na uw onderzoek/behandeling
Heeft u na de scopie zeer veel last van buikpijn of van helderrood bloedverlies via de anus, kunt u contact opnemen met het LUMC via 071-526 91 11 en vragen naar de dienstdoende Maag-Darm-Lever arts.
Contactgegevens van de betrokken poliklinieken
Als u vragen heeft, kunt u contact opnemen met het planbureau van de Maag-Darm-Leverziekten. Dat kan op werkdagen tussen 8.00 – 12.00 uur via telefoonnummer 071-5296754.