Medicijnmeting thuis via een vingerprik afname: Dried Blood Spot (DBS)

1. Wat is Dried Blood Spot?

De medicijnmeting via een vingerprik heet 'Dried Blood Spot'-afname (DBS-afname). Hierdoor kunt u zelf thuis bloedprikken via een vingerprik. Het bloed gebruiken we bij het bepalen van de hoeveelheid (afweeronderdrukkende) medicijnen in uw bloed. U prikt uzelf in de vinger met behulp van een wegwerpprikker. Het bloed vangt u op met behulp van de DBS-kaart. Hierna kunt u de DBS-kaart met de herbruikbare retourenvelop naar het LUMC terugsturen voor de medicijnmeting. Het laboratorium doet de medicijnmeting. Uw arts zal de uitslag van de meting met u bespreken.

1.1 Wat heeft u ontvangen?

U heeft de volgende onderdelen ontvangen:

• 1 Blauwe herbruikbare plastic retourenvelop met adreskaart
• 1 Aanvraagformulier Medicijnmeting thuis via een vingerprik (DBS)
• 1 DBS-kaartje beplakt met ordersticker en 1 DBS-kaartje met 1 losse ordersticker als reserve of
• 2 DBS-kaartjes beplakt met orderstickers (bij Envarsus)
• 8 Wegwerpprikkers voor de vingerprik

1.2 Uitvoeren van Dried Blood Spot(DBS-afname)

U voert de DBS-afname uit binnen een week na ontvangst van de materialen. Na het uitvoeren van de DBS-afname stuurt u de DBS-kaart samen met het aanvraagformulier (en de ongebruikte DBS-kaart) op in de blauwe envelop. We adviseren u om de envelop dezelfde dag op de post te doen. Het kan een aantal dagen duren voordat het bij ons binnen is, omdat de post niet meer dagelijks wordt bezorgd.

1.3 Het volgen van uw meting en de uitslag

Het laboratorium van het LUMC bepaalt de hoeveelheid medicijnen in uw bloedafnames die u opgestuurd heeft.

In het patiëntenportaal mijnLUMC kunt uw DBS-kaart volgen. 

• Log in op het patiëntenportaal mijnLUMC 

• Ga naar Dossier – Lab uitslagen 

• Als uw DBS-kaart is ontvangen staat bij de regel ’DBS Invulformulier’ Compleet ingevuld of wat voor gegevens er missen 

• Als uw afname een goede kwaliteit heeft en de DBS-kaart in bewerking gaat, staat er bij de regel ‘DBS Invulformulier’ een tekst en bij de medicijnregels ‘volgt’
  Als uw afname van onvoldoende kwaliteit is, staat er wat er mis is 

• Als de uitslag bekend is, ziet u een waarde bij de medicijnregels staan 

Na ontvangst van de bloedafnames in het laboratorium zullen de uitslagen binnen een week te zien zijn in mijnLUMC. Maximaal 1-2 weken later wordt de medicijncurve door de apotheker berekend.

U krijgt een telefonische afspraak met uw behandelend arts om de uitslag te bespreken of er is op de polikliniek voor u een afspraak gemaakt.

Let op: Het normale bloed- en urineonderzoek (portie + 24-uurs urine) moet u zoals gebruikelijk voor uw afspraak doen bij de Centrale Bloedafname van het LUMC.

2. Inhoud van het pakket

2.1 De DBS-kaart

De kaart bestaat uit de 3 belangrijke onderdelen:

• De sluitingsflap 

• Het paneel met bloedbuisjes (bloedkanaaltjes)           

• Het filterkaartje

Figuur 1

Er zijn 4 bloedbuisjes (kanaaltjes). Via deze buisjes brengt u uw bloed over naar het filterkaartje. De ingang van de buisjes bevindt zich aan de rand van het paneel (zie Figuur 2).

Figuur 2	Figuur 3	Figuur 4

Op het venster van het filterkaartje staan vierkanten vakjes, in deze vakjes vult u, na afname, het nummer van de afname in (zie Figuur 4).

2.2 De wegwerpprikkers

Er zijn 8 wegwerpprikkers meegeleverd. Elke prikker kan één keer gebruikt worden.

2.3 De orderstickers

Eén ordersticker is al op het aanvraagformulier geplakt. Op één DBS-kaart is ook al een ordersticker geplakt. Indien u de tweede, reserve, DBS-kaart gebruikt, plakt u daar de losse bijgevoegde ordersticker op.

Gebruikt u Envarsus dan zijn op beide DBS-kaartjes de orderstickers geplakt. (Controleer uw gegevens op de orderstickers).

2.4 Het aanvraagformulier

U schrijft op dit formulier de datum dat u de bloedafname uitvoert, u kruist de medicijnen aan die u gebruikt met daarbij het tijdstip dat u deze voor het laatst hebt ingenomen. Daarna start u de afname en noteert u steeds de afnametijd (zie Figuur 5).

Figuur 5

2.5 De retourenvelop

Met de blauwe herbruikbare plastic retourenvelop met adreskaart kunt u uw DBS-kaart samen met het aanvraagformulier opsturen naar het van het LUMC. 

3. Het aanvraagformulier

3.1 Het invullen van het aanvraagformulier

U doet in totaal 4 keer een vingerprik (5 keer als u Envarus gebruikt). Ook als u verschillende soorten (afweeronderdrukkende) medicijnen slikt zijn 4 (of 5 keer bij gebruik van Envarus) vingerprikken genoeg. Er worden dan uit 1 bloeddruppel meerdere medicijnspiegels bepaald. Het is belangrijk dat de vingerprikken in een vaste tijdsvolgorde plaatsvinden.

3.2 Afnamenummer 1

U prikt de eerste keer voordat u uw (afweeronderdrukkende) medicijnen in gaat nemen. Dit is afnamenummer 1. Noteer de afnametijd achter Afnamenummer 1 in de kolom Tijd (zie Figuur 6). Nadat u de eerste meting heeft gedaan neemt u direct uw medicijnen in.

Figuur 6

Figuur 7	Figuur 8

3.2 Afnamenummer 2, 3 en 4

Afnamenummer 2: Dit is de tweede vingerprik die u doet. Deze doet u precies één uur na de inname van uw medicijnen. Noteer de tijd op het formulier bij Afnamenummer 2 in de kolom Tijd (Zie Figuur 7).

Afnamenummer 3: Dit is de derde vingerprik. Deze doet u precies twee uur na de inname van uw medicijnen. Noteer de tijd op het formulier bij Afnamenummer 3 in de kolom Tijd.

Afnamenummer 4: Dit is de vierde vingerprik. Deze doet u precies 3 uur na de inname van uw medicijnen. Noteer de tijd op het formulier bij Afnamenummer 4 in de kolom Tijd. U heeft in totaal nu vier keer geprikt. Als u geen Envarsus slikt, bent u nu klaar.

Afnamenummer 5: Alleen als u Envarsus slikt. De vijfde prik is voor u de laatste vingerprik. Deze doet u precies zes uur na de inname van uw medicijnen. Noteer de tijd op het formulier bij Afnamenummer 5 in de kolom Tijd (Zie Figuur 8).

4. Hoe moet u de meting uitvoeren?

4.1 De voorbereiding

1. Zorg ervoor dat u een prikker en een schone tissue bij de hand heeft. 

2. Voor een goede doorbloeding van uw vingers maakt u uw handen goed warm en maakt u vervolgens een paar keer een vuist. 

3. Maak uw vinger schoon met warm water.

4.2 De afname

1. Draai het pennetje een kwartslag en trek deze van de prikker. Tip: Leg uw hand/vinger op een tafel en prik aan de zijkant van uw vingertopje, dit is vaak minder pijnlijk. (Prik bij voorkeur niet in uw duim en wijsvinger). (zie Figuur 9)
2. Het eerste druppeltje bloed dat verschijnt mag niet worden gebruikt: veeg het daarom weg met een tissue (géén alcoholdoekje). 
3. Druk vervolgens licht op de vinger om een nieuwe bloeddruppel te laten verschijnen. Hoe minder druk op de vinger wordt uitgeoefend, hoe beter. Wanneer er onvoldoende bloed komt, masseert u uw vinger opnieuw, zoals beschreven in stap 2 van de voorbereiding. Als er onvoldoende bloed blijft komen prikt u opnieuw met een nieuwe prikker in een andere vinger.
4. Het vullen van de bloedbuisjes gaat het beste met een goede ronde druppel bloed. Zodra u voldoende bloed op uw vinger heeft, houdt u uw vinger iets schuin onder de ingang van het bloedbuisje. U houdt de bloeddruppel vervolgens voorzichtig tegen de ingang van het buisje, zodat het bloed wordt opgezogen. Ondersteun de set met uw vrije hand en zorg ervoor dat het paneel steeds in een schuine hoek blijft staan. 
5. Onderbreek het contact tussen de bloeddruppel op uw vinger en het buisje pas wanneer het buisje volledig is gevuld (2-3 seconden). Het kan nodig zijn om uw vingertop met bloeddruppel gedurende 2-3 keer iets meer tegen de ingang van het buisje aan te drukken. Wanneer er aan het einde van het buisje een rondje met bloed is gevormd is de bloedafname afgerond. 
6. Vouw het kaartje, waarbij de sluitingsflap naar u toe gevouwen is (zie 1. van Figuur 1) en het bloedbuisje zichtbaar is direct na elke bloedafname. Druk gedurende 10 seconden stevig op de omgevouwen sluitingsflap om het bloed goed door te laten drukken op het filterpapier. Het bloed wordt nu vanuit het bloedbuisje overgebracht op het DBS-kaartje en zo vormt zich een druppel op het filterpapier. Zo kunt u direct controleren of het bloedbuisje leeg is en het filterpapier gevuld is. Het kan nodig zijn om dit een tweede keer te herhalen.
7. Noteer het afnamenummer in het vakje onder de bloeddruppel (zie Figuur 10).

8. Maak uw vinger schoon en indien nodig plak een pleister op uw vinger. U heeft nu succesvol één keer bloed bij uzelf afgenomen.

Figuur 9                                         Figuur 10

4.3 Wat als een afname niet lukt

Indien een afname niet is gelukt, zet een kruis bij de afname. Prik opnieuw in een andere vinger en gebruik het volgende vakje voor de nieuwe afname (zie Figuur 11).

Indien het u niet lukt om de afnames zelf te doen, dient u contact op te nemen met uw polikliniek en het totale pakket in te sturen volgens onderstaande instructie. Uw polikliniek helpt u verder.

Figuur 11

5 Het opsturen van het pakket

Na het laatste afnamemoment kunt u de DBS-kaart dicht maken. Dit doet u door het kaartje met de sluitingsflap dicht te drukken tot u een klik hoort of voelt.

Plak, indien u de tweede DBS-kaart gebruikt heeft de bijgevoegde losse ordersticker op de tweede DBS-kaart.

Doe de DBS-kaart in de blauwe herbruikbare plastic retourenvelop met de adreskaart van het LUMC zichtbaar (zie Figuur 12). Doe ook het ingevulde aanvraagformulier in de retourenvelop. Heeft u een ongebruikte DBS-kaart en een ongebruikte losse ordersticker doe deze ook in de retourenvelop en stuur deze mee terug.

Let op: Het is belangrijk om de retourenvelop dezelfde dag op de post te doen, we houden er rekening mee dat de post niet iedere dag bezorgd wordt. Op deze manier kan het laboratorium op tijd uw waarden bepalen en heeft uw behandelend arts op tijd uw uitslagen.

Adres:

LUMC, Afdeling KCL, zone L-02-25

Antwoordnummer 10392

2300WB Leiden

     Figuur 12                                  

Extra informatie

Op de website van de Centrale Bloedafname vind u nog extra informatie en zijn er ook filmpjes beschikbaar met uitleg. 

www.lumc.nl/dbs

Belangrijke telefoonnummers

Polikliniek Niertransplantatie: tussen 9.00-12.00 uur via 071-5263796. Tussen 12.00-17.00 uur via de Centrale: 071-5269111, vragen naar Polikliniek Niertransplantatie.

Polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten: 071-5263575