Patiëntenfolder

Verwardheid bij kinderen

In deze folder vindt u informatie over delier, wat het is, wat de oorzaken zijn en hoe u er het beste mee om kunt gaan.  Uw zoon of dochter is opgenomen in het ziekenhuis, vanwege een ziekte, ongeval of voor een operatie. Deze situatie kan volwassenen en kinderen erg ontregelen. Zoals u waarschijnlijk gemerkt heeft, is de reactie van uw kind niet zoals u verwacht had. Mogelijk bent u geschrokken door de toestand waarin u uw kind aantrof. Uw kind dat u in zijn/haar ‘normale’ doen kent, is nu onrustig of juist te rustig en het is moeilijk een gesprek te voeren. Deze toestand van verwardheid wordt ook wel ‘delier’ genoemd.

Deze informatie is opgesteld door de afdeling Intensive Care.

Onze zorg

Wat is Verwardheid bij kinderen?

Een delier is een vorm van verwardheid die plotseling optreedt. Kinderen met een delier gedragen zich anders dan anders, zijn vaak onrustig en kunnen vreemd reageren. Een delier is tijdelijk. Als de lichamelijke toestand verbetert, wordt de verwardheid minder. 

De periode van verwardheid varieert van enkele dagen tot enkele weken en is afhankelijk van enkele factoren: 

  • De ernst van de lichamelijke aandoening; 
  • De leeftijd van uw kind;
  • De conditie van uw kind.

Verschijnselen

Kinderen met een delier of acute verwardheid kunnen de volgende verschijnselen vertonen:

  • Onrust; 
  • Verlaagd bewustzijn: uw kind is minder helder dan normaal. Het lijkt alsof de dingen langs hem/haar heen glijden. Het contact verloopt daarom soms moeilijk; 
  • Geheugenstoornissen: uw kind vergeet dingen die u net hebt verteld. Dit gebeurt niet bewust;
  • Gedragsveranderingen: omdat uw kind geen vat meer heeft op zichzelf en zijn/haar omgeving, kan uw kind anders dan anders reageren. Uw kind kan zich waakzaam, achterdochtig en soms zelfs agressief opstellen. Sommige kinderen trekken zich juist erg terug terwijl ze dat normaal niet zouden doen; 
  • Belangrijk is daarbij ook om ons goed te realiseren dat (kritisch) zieke kinderen, zeker met een delier, vaak ook sterk regressief (= op een veel kinderlijker/jongere leeftijdswijze) kunnen reageren; 
  • Waarnemings- en denkstoornissen: uw kind met en delier of acute verwardheid ervaart de werkelijkheid vaak anders. Uw kind  kan bijvoorbeeld dingen zien die er niet zijn. 

Vaak wisselen de verschijnselen sterk. Zo wisselen bijvoorbeeld frequent de momenten van helderheid / rust zich af met momenten van verwardheid / onrust of verminderd besef van de omgeving. 

Oorzaak

Een delier of acute verwardheid kan verschillende oorzaken hebben. De meest bekende oorzaak bij volwassenen is alcohol (alcoholdelier of delier). Echter ook kinderen, die nooit alcohol drinken, kunnen een delier krijgen. Mogelijke oorzaken zijn dan: ingrijpende operaties, hart- of longziekten, hersenaandoeningen, infecties (onder andere oorinfecties of longontsteking), stoornissen in de stofwisseling of hormonale factoren. 

Acute verwardheid kan verder ontstaan door ernstig hersenletsel (een hersenkneuzing, een herseninfectie of stoornissen in de bloedsomloop van de hersenen), medicijngebruik, vooral in de afbouwfase (bijvoorbeeld pijnstillers of slaapmiddelen), stress, angst of te weinig slaap en bij het ontwaken uit de narcose.

Behandeling

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

Medische behandeling 

De behandelend arts zal proberen zo snel mogelijk de oorzaken van het delier vast te stellen en deze te behandelen. Naast de hier onder genoemde adviezen rond het omgaan met een kind met een delier, zijn er ook er medicijnen die de verschijnselen van het delier zelf verminderen of zelfs kunnen opheffen. 

De twee meest gebruikte medicijnen zijn: haloperidol en risperidon. Er wordt altijd een kinderpsychiater bij de behandeling betrokken. 

Wanneer uw kind onrustig is, zijn soms maatregelen nodig om te voorkomen dat uw kind uit bed valt en zich pijn doet of bijvoorbeeld het infuus uittrekt. Als uw kind erg onrustig is, kan zelfs vastbinden nodig zijn om dat te voorkomen. 

Het is moeilijk te zeggen hoe lang iemand verschijnselen van een delier heeft. Dit kan variëren van uren tot dagen. Sommige kinderen kunnen delierverschijnselen blijven houden gedurende langere tijd. 

Omgaan met een kind met een delier 

Kinderen met een delier of acute verwardheid kunnen vaak moeilijk communiceren of contact maken. Hieronder vindt u een aantal adviezen om uw kind zo veel mogelijk steun te geven en om zo goed mogelijk contact met uw kind te leggen:

  • Vertel wie u bent en wat u komt doen, herhaal dit zo nodig; 
  • Vertel uw kind waar het zich bevindt en wat het daar doet; 
  • Probeer uw kind te betrekken bij het hier en nu, bijvoorbeeld door een plaatjesboek of foto’s mee te nemen; 
  • Spreek rustig en in duidelijke zinnen; 
  • Stel eenvoudige vragen, bijvoorbeeld: ‘heb je lekker geslapen?’ in plaats van ‘heb je lekker geslapen of ben je steeds wakker geweest?’; 
  • Uw kind kan onrustig worden als u te veel vraagt. Het is dan voldoende om er gewoon te zijn; 
  • Bezoek is erg belangrijk, maar zorg er voor dat er niet te veel personen tegelijk komen; 
  • Als u met meer dan twee personen op bezoek gaat, ga dan aan één kant van uw kind zitten, zodat uw kind zich op één punt kan richten; 
  • Soms is het juist beter voor uw kind als het niet gestoord of aangeraakt wordt, omdat dit averechts kan werken. Het is dan verstandig uw kind juist even met rust te laten 
  • Let er op dat uw kind zo nodig bril en / of gehoorapparaat gebruikt; 
  • U kunt beter niet meegaan in de waanideeën van uw kind. Het is goed te beseffen dat voor uw kind die waarnemingen heel realistisch zijn. Spreek uw kind niet tegen, maar probeer uw kind duidelijk te maken dat u de dingen anders waarneemt. Maak er geen ruzie over, maar probeer het onderwerp te veranderen naar bestaande personen en echte gebeurtenissen.
  • Neem een eigen dekbedje, deken, kussen, knuffel, kleren, muziekje, lampje, foto’s mee, als uw kind deze al niet bij zich heeft. Maar maak het niet te bont. Te veel knuffels en kaarten in bed kunnen u kind juist onrustiger en prikkelbaarder maken.
Meer informatie

Contact

Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen, dan kunt u die stellen aan de behandelend arts of aan de verpleegkundige van de kinderafdeling of kinder-ic-unit die uw kind verpleegt. 

Contact 

Afdeling Intensive Care, Unit IC Kinderen

071-5261677 

Afdeling algemene kindergeneeskunde (Willem-Alexander Kinderziekenhuis)

071-5262824 

Afdeling kinderpsychiatrie (Curium)

071-5159600