Bewegen rondom een stamceltransplantatie

Bewegen

Bewegen tijdens en na de behandeling van kanker heeft een gunstig effect op het herstel. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het algemeen welzijn kan verbeteren, vermoeidheid kan verminderen en conditieverlies kan worden beperkt. Het is daarom goed om regelmatig te bewegen. 

De Nederlandse Norm van Gezond Bewegen (NNGB-norm) wordt als minimum gehanteerd voor gezond beweeggedrag. 

Voor volwassenen geldt dat zij minstens een halfuur per dag moeten bewegen, met wat ‘matig intensieve inspanning’ wordt genoemd. Hierbij gaat uw hart sneller kloppen en u haalt iets sneller adem. Het gaat om bijvoorbeeld stevig doorlopen of fietsen. 

Als u in aanmerking komt voor een SCT of een SCT heeft ondergaan, dan geldt dit ook voor u. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom u mogelijk minder of anders bent gaan bewegen. Inactiviteit rondom een SCT is een veel voorkomend probleem en hierdoor kunnen alle dagelijkse activiteiten moeizamer gaan. 

Daarnaast kunnen bijvoorbeeld afname van kracht en toename van vermoeidheid van de behandeling (chemotherapie en/of bestraling) een rol spelen in de opnameduur, complicaties en vermindering van de algehele conditie. 

Door te blijven bewegen kunnen de nadelige gevolgen mogelijk beperkt worden en kunnen dagelijkse bezigheden zo lang mogelijk in stand worden gehouden. In iedere situatie moet natuurlijk wel goed worden gekeken wat op dat moment redelijk en haalbaar is. 

Bewegen voor opname 

Om in een goede conditie aan de SCT te beginnen is het raadzaam om dagelijks de Nederlandse Norm van Gezonde Bewegen (NNGB-norm) van 30 minuten matig intensief bewegen aan te houden. Hieronder staan nog een aantal adviezen die u hierbij kunnen helpen. 

Adviezen 

• Probeer zo veel mogelijk regelmatig te bewegen gedurende de dag. Probeer een dagritme aan te houden met normale slaap- en wektijden. Probeer zo veel mogelijk dagelijkse activiteiten zoals werk, hobby’s en sociale activiteiten te blijven doen. 
• Zoek stimulans in uw omgeving om sportieve activiteiten te ondernemen (zowel binnen als buiten), door regelmatig stukjes te fietsen, te lopen of een hometrainer te gebruiken. Een oncologiefysiotherapeut kan u helpen als u moeite heeft met bewegen.

Bewegen tijdens opname 

Een SCT kan worden ervaren als een zware periode waarbij bewegen soms moeilijk kan gaan. Tijdens de ziekenhuisopname kan de oncologiefysiotherapeut van de afdeling u bij het bewegen helpen. Hieronder staan nog een aantal adviezen voor u beschreven tijdens opname.

Adviezen 

• Trek zo mogelijk overdag uw eigen dagelijkse kleding aan. Het dragen van een pyjama wordt vaak gekoppeld aan in bed blijven en nodigt minder uit tot bewegen. 
• Probeer uw dagelijkse activiteiten als douchen, aan- en uitkleden, tandenpoetsen etc. zo lang mogelijk zelfstandig uit te voeren. Tijdens de ziekenhuisopname kan het gemakkelijk zijn om dit in bed te doen of te laten doen door een aanwezige verpleegkundige. Indien u fysiek in staat bent dit staand uit te voeren, doe dit dan zo veel mogelijk. Dit zorgt ervoor dat u minder inactief bent tijdens de dagelijkse activiteiten. 
• Eet zo veel mogelijk aan tafel en niet in bed. 
• Heeft u moeite met lopen, gebruik dan wanneer u de kamer verlaat een loophulpmiddel of vraag om ondersteuning zodat u veilig en met een vertrouwd gevoel kunt bewegen. 
• Blijf doen wat u kunt doen. 
• De fysiotherapeut kan samen met u een beweegprogramma opstellen voor tijdens uw verblijf in het ziekenhuis. Krachtoefeningen en conditieoefeningen worden met elkaar afgewisseld. Het ziekenhuis heeft verschillende mogelijkheden om te blijven bewegen op de kamer zoals een hometrainer en gewichtjes. Vraag aan de verpleegkundige of de fysiotherapeut bij u langskomt. 
• Doe mee met het beweegprogramma op het LUMC kanaal! De film ‘Beweeg mee in het LUMC’ wordt dagelijks uitgezonden op de patiënten televisie op kanaal 2. Deze kunt u op vaste tijden tijdens de chemotherapie en/of SCT meedoen.
  
  Lenigheidstraining
  09.00 uur
  11.00 uur
  13.00 uur
  
  Krachttraining
  14.00 uur
  16.00 uur
  18.00 uur

U kunt de filmpjes ook thuis bekijken en mee doen op hetYouTube kanaal [LINK (Fysiotherapie in het LUMC - YouTube)] van het LUMC.

Bewegen na de opname 

Als u weer naar huis kunt, zal het herstel verder thuis plaats vinden. Voor het herstel van de spierkracht en de conditie is het belangrijk dat u gaat revalideren. Dit begint bij de dagelijkse lichaamsverzorging. 

Dit kunt u uitbreiden door dagelijks naar buiten te gaan voor een (korte) wandeling. Een stukje fietsen op een fiets of hometrainer en doen van licht huishoudelijke taken zijn ook goede mogelijkheden om te revalideren.

U zult merken dat u de eerste maanden nog snel vermoeid bent bij inspanning. Door te bewegen wordt het lichaam sterker en daardoor bent u eerder in staat om steeds meer te doen. 

Het is van belang dat u in deze periode bewust omgaat met het opbouwen van uw conditie door enkele keren per dag te bewegen. Patiënten die een SCT hebben ondergaan, komen in aanmerking voor oncologische revalidatie in een revalidatiecentrum of bij een oncologiefysiotherapeut in de eerstelijns fysiotherapiepraktijk. 

Er is een zorgzoeker beschikbaar waar fysiotherapiepraktijken in opgenomen zijn die beschikken over goede beweegprogramma’s gericht op mensen met kanker. Hiervoor kunt u kijken op www.onconet.nu MAIL]. Via uw behandelend arts of huisarts kunt u een verwijzing krijgen voor revalidatie onder begeleiding.

Tot slot 

Het is goed om te beseffen dat bij het vaststellen van een hematologische aandoening de situatie voor iedereen weer anders kan zijn. Mocht u naar aanleiding van deze informatie nog vragen hebben over het lichamelijk herstel, dan kunt u daarmee terecht bij de Dienst Fysiotherapie.

Telefoonnummer 

Secretariaat Dienst Fysiotherapie
071-526 34 57

Postadres 

Leids Universitair Medisch Centrum
Afdeling Fysiotherapie, H0-Q
Albinusdreef 2
Postbus 9600
2300 RC Leiden

Websites 

www.lumc.nl/org/oncologie-centrum/patienten/leven-met-kanker/bewegen-en-kanker [LINK]
www.lumc.nl/org/oncologie-centrum/patienten/leven-met-kanker [LINK]

juni 2021