Mitralisklepinsufficiëntie

Wat is Mitralisklepinsufficiëntie?

Bij een mitralisklepinsufficiëntie lekt de hartklep tussen de linkerboezem en de linkerkamer van het hart (nr. 7 in onderstaande tekening). Tijdens het samenknijpen van het hart stroomt het bloed in plaats van naar de aorta en het rest van het lichaam, terug naar de boezem.

Verschijnselen

Als er sprake is van mitralisklepinsufficiëntie kunt u klachten krijgen van kortademigheid bij inspanning, kortademigheid bij platliggen, frequent ’s nachts plassen, vocht vasthouden (oedemen), hartkloppingen en hartritmestoornissen.

Oorzaak

Er zijn meerdere factoren die kunnen leiden tot een lekkende mitralisklep. De lekkage kan acuut ontstaan of langzaam verergeren. Een acute lekkage kan ontstaan als complicatie bij een hartinfarct of door een ontsteking van de hartklep, een endocarditis. Een chronische lekkage kan komen door een probleem van de klep zelf (primaire mitralisklepinsufficiëntie) of door een probleem van de linkerhartkamer of linkerboezem (secundaire mitralisklepinsufficiëntie). Een primaire mitralisklepinsufficiëntie kan bijvoorbeeld komen door veroudering en verkalking van de klep, reumatische aantasting of door het doorbreken van chordae, dit zijn de “touwtjes” die de klep vasthouden (als een soort parachute). Een secundaire mitralisklepinsufficiëentie komt meestal doordat de linkerhartkamer of linkerboezem wijder wordt, bijvoorbeeld door een hartspierziekte of door langdurig atriumfibrilleren. In dat geval is de klep zelf in orde, maar kan deze niet meer goed sluiten omdat de klepbladen te ver uit elkaar worden getrokken.

Een arts kan met een stethoscoop constateren of er een ruisje bij het hart te horen is. Als dat zo is, kan er sprake zijn van een afwijking aan de hartklep. De diagnose wordt over het algemeen gesteld met behulp van een echo van het hart. Soms is een echo van de buitenkant (transthoracale echo) voldoende. Met enige regelmaat is het nodig om aanvullend een inwendige echo te maken, dit noemen we een slokdarmecho. Hiermee kan de mitralisklep en met name de reden waarom deze lekt nog duidelijker in beeld worden gebracht. Als er een indicatie is om een operatie uit te voeren, dan vinden er nog aanvullende voorbereidende onderzoeken plaats.

De mitralisklep en mitraliskleplekkage zichtbaar met (slokdarm-) echocardiografie.

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

Zolang de mitralisklepinsufficiëntie nog niet ernstig is en/of u hiervan nog geen klachten ervaart, is het niet direct nodig om een behandeling in te stellen. U wordt wel goed onder controle gehouden. Dit noemen we ook wel watchfull waiting. De cardioloog bepaalt hoe vaak u voor controle moet komen en instrueert u bij welke klachten u zich vervroegd moet melden. Het kan zijn dat u dan plasmedicatie krijgt voorgeschreven om de klachten te verminderen.

Als er sprake is van een ernstige mitralisklepinsufficiëentie en u ervaart daarvan klachten (of het hart gaat daardoor minder goed functioneren), dan is er een indicatie voor een operatie. Over het algemeen is een openhartoperatie nodig om de mitralisklep bij voorkeur te repareren of als dat niet lukt, te vervangen. Als uw algehele medische conditie een operatie niet mogelijk maakt, dan zijn er eventueel alternatieve behandelingen via de lies mogelijk. Of u hiervoor in aanmerking komt hangt af van de oorzaak van de lekkage en van enkele technische aspecten.

Als behandeling van de mitralisklepinsufficiëntie nodig is, zijn er grofweg 3 opties:

1. Mitralisklepreparatie
   Het heeft verreweg de voorkeur om uw eigen klep te behouden en deze te repareren. Dit noemen we een mitralisklepplastiek (optie D in bovenstaand figuur). De oorzaak van de lekkage bepaalt hoe de chirurg de klep moet repareren. Vaak worden er nieuwe chordae (touwtjes die de klep vasthouden) en een ring om de klep heen geplaatst om deze meer stevigheid te geven en te zorgen dat deze weer normaal sluit.

2. Mitralisklepvervanging
   Als het niet mogelijk is uw eigen hartklep te repareren, dan kan de chirurg de klep vervangen (optie C in bovenstaand figuur).
   Er zijn dan twee mogelijkheden
   - Een biologische klep is meestal gemaakt van weefsel van een koe of een varken. Een biologische klep lijkt erg op een menselijke klep en hiervoor is het niet nodig om langdurig bloedverdunners te slikken (alleen soms in de eerste periode na de operatie). Aan de andere kant is de levensduur van dit type klep beperkt. Meestal gaan biologische kleppen ~15 jaar mee en moeten dan opnieuw vervangen worden. Afhankelijk van uw leeftijd en medische conditie kan dat te zijner tijd mogelijk middels een klepimplantatie via de lies.

   - Een mechanische klep is gemaakt van metaal. Deze klep tikt elke keer bij het sluiten en u moet levenslang bloedverdunners gebruiken omdat er een grotere kans is op de vorming van bloedstolsels op een mechanische klep. Aan de andere kant is de levensduur van deze kleppen wel erg goed. Meestal gaat een mechanische klep een leven lang mee.

3. Behandeling via de lies (Mitraclip, Neochord of implantatie van een nieuwe klep)
   Als u al op leeftijd bent of u hebt andere aandoeningen waardoor een openhartoperatie voor u te risicovol is, dan is er ook een mogelijkheid om de mitralisklep te repareren of vervangen via de lies. Er zijn hiervoor inmiddels verschillende technieken beschikbaar. De meest gebruikte is de Mitraclip (optie E in bovenstaand figuur). Bij een mitraclip worden de 2 klepbladen van de mitralisklep met een clipje (een soort wasknijper) aan elkaar geclipt op de plek waar de klep het meest lekt. Dit zorgt er niet voor dat alle lekkage wordt weggenomen, maar kan wel een deel van de lekkage verhelpen en er op die manier voor zorgen dat u minder klachten ervaart. Soms kunnen ook meerdere clips worden geplaatst. Uiteindelijk moet er een balans gevonden worden tussen enerzijds de lekkage zo goed mogelijk verminderen en anderzijds ervoor zorgen dat de klep nog wel voldoende opent. Een andere optie is het plaatsen van nieuwe chordae via een kleine opening bij de punt van het hart of via de lies, dit wordt een Neochord genoemd. Dit is vooral geschikt voor kleppen waarbij één van de klepbladen te ver doorbuigt omdat er een eigen chorda geknapt is.  Als derde kan eventueel een nieuwe klep geplaatst worden via een kleine opening bij de punt van het hart of via de lies. Hiervoor moet voldoende kalk aanwezig zijn om te zorgen dat de nieuwe klep blijft hangen of er moet eerst een ring geplaatst worden waar vervolgens de klep ingezet wordt. Dit gebeurt deels nog in onderzoeksverband en is nog geen reguliere behandeling.

Welke specifieke nazorg kunnen we bieden bij deze aandoening?

Als uw mitralisklep middels een operatie gerepareerd of vervangen wordt, dan moet u daar eerst van herstellen en blijft u nadien onder controle. De opname na de operatie duurt gemiddeld 7-10 dagen als alles verder goed is gegaan. U wordt verwezen naar hartrevalidatie om weer op conditie te komen, dit start ongeveer 6 weken na de operatie.

Het eerste jaar na de operatie wordt u meestal gecontroleerd door een verpleegkundig specialist die gespecialiseerd is in de postoperatieve zorg. Ook kan het zijn dat u een box mee naar huis krijgt met daarin meetapparatuur zoals een bloeddrukmeter en een stappenteller waarmee u zelf uw herstel in de gaten houdt. Na dat eerste jaar komt u weer bij uw eigen cardioloog voor controle. De frequentie van de controles hangt af van het type operatie dat u hebt ondergaan en hoe het met u gaat.

Als uw mitralisklep middels een mitraclip behandeld wordt, dan is het herstel meestal vlotter. U mag meestal één of enkele dagen na de implantatie alweer naar huis als alles goed is gegaan. U komt in het eerste jaar meerdere keren voor controle, daarna bepaalt uw cardioloog hoe vaak u voor controle moet komen.

Behandelteam

Het behandelteam bestaat uit een cardioloog en een cardiothoracaal chirurg. Daarnaast is er een belangrijke rol voor de verpleegkundig specialist die u nauwkeurig controleert rondom de operatie.

Links

De website hartklep.keuzehulp.nl geeft u praktische informatie over hartklepafwijkingen, hartklepprothesen en de operatie.

Als u aan uw mitralisklep geopereerd moet worden, dan kunt u op deze website de 'Hartklepkeuzehulp' doorlopen. Met behulp van deze keuzehulp leert u meer over de verschillende hartklepprothesen en wat dat voor u persoonlijk betekent. Zo kunt u goed geïnformeerd samen met uw arts een keuze maken.