(Biventriculaire) pacemakerimplantatie

Wat is (Biventriculaire) pacemakerimplantatie?

Het ritme waarmee het hart samenknijpt, oftewel de hartfrequentie, wordt vanuit de zogenaamde sinusknoop van het hart gereguleerd. Het elektrische signaal dat hierdoor ontstaat wordt eerst aan de boezems en vervolgens via een geleidingssysteem -de AV-knoop- doorgegeven aan de kamers van het hart. Als de sinusknoop niet goed werkt, kan het hartritme te snel of (met name) te langzaam worden: dit heet een impulsstoornis. Het elektrische geleidingssysteem van het hart kan ook minder goed werken: dit wordt een geleidingsstoornis genoemd.

Pacemaker

Een minder goed werkend geleidingssysteem kan leiden tot een traag hartritme, een bradycardie, of in sommige gevallen een hartstilstand. Een duizelig gevoel en flauwvallen kunnen hierbij voorkomen. Soms is dit een tijdelijk probleem, maar het kan ook blijvend zijn. Met een pacemaker kan het hartritme kunstmatig worden gestimuleerd en de geleiding worden overgenomen.

De draden van een pacemaker kunnen met de boezems en ook met de kamers van het hart verbonden worden. De pacemaker meet de elektrische activiteit en geeft zo nodig een elektrisch signaal af. Wanneer er sprake is van hartfalen en de kamers van het hart niet synchroon functioneren, kan door middel van twee draden (de biventriculaire pacemaker) naar beide hartkamers de pompkracht van het hart worden verbeterd. Deze wordt gebruikt bij de zogeheten resynchronisatie therapie (CRT).

De cardioloog bepaalt aan de hand van het aanwezige ritme of de geleidingsstoornis welk soort pacemaker voor u geschikt is.

Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?

U wordt voor een pacemakerimplantatie twee dagen opgenomen in het ziekenhuis.

Wanneer u antistollingsmedicatie gebruikt, zoals Marcoumar en Sintrommitis, moet u de trombosedienst op de hoogte stellen van uw opname in het LUMC. De hoeveelheid bloedverdunners die u inneemt zal mogelijk moeten worden aangepast.

Op de dag zelf moet u nuchter zijn. Dit wil zeggen dat u tenminste vier uur voor het onderzoek niets meer mag eten of drinken. Meestal krijgt u 's ochtends nog een licht ontbijt bestaande uit twee beschuitjes en een kopje thee.

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

 Het plaatsen van de pacemaker vindt plaats op de afdeling Hartziekten. Als u op de behandeltafel ligt wordt u afgedekt met een steriel laken. Hier krijgt u ECG-stickers op uw borst geplakt zodat het hartritme in de gaten kan worden gehouden.

De pacemaker wordt meestal links of rechts onder de huid van de borstkas onder het sleutelbeen geplaatst. Deze plek wordt eerst gedesinfecteerd en daarna lokaal verdoofd. Via de bloedvaten in de borst worden eerst onder röntgendoorlichting de benodigde pacemakerdraden, de leads, naar het hart geleid. Vervolgens wordt de pacemaker onder de huid geplaatst en worden de draden vastgeschroefd. Hierna kan de wond worden dichtgehecht. 
Het plaatsen van de pacemaker duurt ongeveer anderhalf uur. Voor een biventriculaire pacemaker, waarbij drie draden nodig zijn, is meer tijd nodig. 

De pacemakerimplantatie is een kleine operatieve ingreep. Door lokale verdoving is het onderzoek niet pijnlijk, u dient wel enige tijd stil te liggen. Tijdens het onderzoek kunt u overslagen van het hart voelen.

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

De pacemaker wordt vervolgens doorgemeten en daarna kunt u terug naar de afdeling. De volgende dag wordt de pacemaker nogmaals gecontroleerd en zal er een röntgenfoto worden gemaakt om de ligging te controleren en om te kijken of er geen complicaties zijn opgetreden.

Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?

De risico's van de ingreep zijn klein. Er bestaat een kans dat een klaplong, een pneumothorax, ontstaat. Dit wordt met een röntgenfoto gecontroleerd. Ook kan de pacemakerwond bloeden waardoor deze dik wordt of een grote bloeduitstorting veroorzaakt. Er is een kleine kans dat de pacemaker of wond ontsteekt waardoor er een extra behandeling met antibiotica nodig is en de pacemaker eruit moet. Tot slot kan ook het opvoeren van de pacemakerdraden voor enige schade aan de hart zorgen.

Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?

U moet uw arm na de plaatsing gedurende zes weken zo min mogelijk belasten om de pacemaker en draden goed te laten hechten. Zwaar tillen is niet mogelijk en u mag de arm niet boven schouderhoogte gebruiken. De wond kan vaak nog pijnlijk aanvoelen en er kan een bloeduitstorting zichtbaar zijn.

Wanneer u naar huis gaat, moet u de wond de eerste tijd goed in de gaten houden. Als deze dik wordt, opengaat of ontsteekt moet u contact opnemen met het ziekenhuis.

Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?

Als u een pacemaker heeft blijft u regelmatig voor controle komen bij de pacemakertechnicus. Deze controleert of het apparaat nog goed werkt en de batterij nog voldoende energie heeft. Na ongeveer 6 tot 8 jaar is de batterij vaak op en moet de pacemaker vervangen worden.

Als u een pacemaker heeft moet u in het vervolg rekening houden met eventuele straling, zoals detectiepoortjes op een luchthaven. U mag geen MRI onderzoek meer ondergaan.