Endometriose

Wat is Endometriose?

In de baarmoederholte zit een laagje slijmvlies. Dit slijmvlies groeit elke maand en gaat uw lichaam uit als u ongesteld wordt.

Bij endometriose zit weefsel, dat op baarmoederslijmvlies lijkt, ook buiten de baarmoeder, in uw buik. Het zit bijvoorbeeld op uw eierstokken, baarmoeder, buikvlies, blaas of darmen.

Dit goedaardige weefsel reageert op dezelfde manier op de vrouwelijke hormonen als het slijmvlies in de baarmoeder, namelijk cyclisch (elke maand) groeien en afgestoten worden, zoals de menstruatie.

Endometriose is een goedaardige maar chronische ziekte. Bijna altijd is de aandoening niet levensbedreigend, maar kan wel een grote impact op het leven hebben.

Endometriose komt vooral voor bij vrouwen van 20 tot 55 jaar. Artsen denken dat maximaal 10 op de 100 vrouwen het heeft. Soms komt het ook voor bij tieners of bij vrouwen na de overgang.

Niet alle vrouwen met endometriose hebben klachten.
Mogelijke klachten zijn: buikpijn, moeilijk zwanger worden, abnormaal bloedverlies, darmklachten, pijn bij het vrijen.

Ook speelt de ziekte vaak door in de sociale omgeving (werkverzuim, relationeel) en kan het psychische klachten geven.

Verschijnselen

Klachten kunnen zijn:

• heftige pijn onder in de buik als u ongesteld bent:
  • U kunt de pijn ook voelen in uw hele buik.
  • U kunt de pijn ook voelen in uw rug of benen.
  • Sommige vrouwen hebben altijd pijn. Niet alleen als ze ongesteld zijn.
• pijn tijdens vrijen
• darmkrampen of pijn bij poepen
• diarree of juist niet goed kunnen poepen
• branderig gevoel tijdens plassen
• schouderpijn
• moe zijn
• zwanger worden lukt niet

Bij tieners kunnen het de volgende klachten zijn:

• heftige buikpijn
• misselijk zijn
• erge aanvallen van hoofdpijn (migraine)

De klachten kunnen de ene keer erger zijn dan de andere keer.

Sommige vrouwen hebben zoveel pijn dat ze hun gewone activiteiten niet meer kunnen doen, zoals werken of leuke dingen doen. Andere vrouwen hebben weinig of geen klachten.

Oorzaak

Hoe endometriose ontstaat, weten we niet. We weten wel hoe de klachten kunnen ontstaan.

Het slijmvlies in uw baarmoeder wordt elke maand dikker. Dat is om de baarmoeder klaar te maken voor een zwangerschap. Als u niet zwanger wordt, dan laat het slijmvlies los en gaat het bloeden. Het bloed komt met wat slijm naar buiten via uw vagina. Dan bent u ongesteld.

De stukjes slijmvlies buiten de baarmoeder doen ongeveer hetzelfde:

• Ze worden elke maand eerst dikker en gaan dan bloeden.
• Het bloed kan niet naar buiten en kan op verschillende plekken rondom uw baarmoeder terecht komen.
• Uw lichaam probeert dit op te ruimen.
  Dit geeft ontstekingen. Dit kan veel pijn geven.
  Het kan ook zorgen dat er littekens ontstaan. Of dat uw organen of delen daarvan ‘aan elkaar plakken’ (dit heet verkleven). Bijvoorbeeld bij uw eierstokken, darmen of blaas.

In sommige families komt endometriose vaker voor. Dat kan met erfelijke aanleg te maken hebben.

Waarom u bij ons in goede handen bent

De afdeling gynaecologie van het LUMC heeft veel expertise in de begeleiding van vrouwen met buikpijn en endometriose. Toegewijde gynaecologen zijn bedreven in het herkennen van klachten die bij endometriose kunnen passen en in het verrichten van uitgebreide echo's die onder andere diepe endometriose op kunnen sporen. We hebben de mogelijkheid om, als dat nodig is, een MRI-scan te laten maken die speciaal gericht is op het in kaart brengen van endometriose in aanloop naar bijvoorbeeld een operatie.

Binnen het LUMC werken we samen met pijnspecialisten van ons pijnteam en met bekkenfysiotherapeuten. Ook hebben we korte lijnen met dietisten in de omgeving die gespecialiseerd zijn in het FODMAP dieet. Als een operatie nodig lijkt zijn we in het LUMC gespecialiseerd in de techniek van de kijkoperatie waarbij via kleine sneetjes in de huid de endometriose kan worden weggehaald. Ook hebben we de mogelijkheid om met hulp van een robot te opereren; deze robot maakt het voor de gynaecoloog makkelijker om ingewikkelde operaties te doen. Als 1 van de weinige centra in het land hebben we beschikking over de Plasmajet. Dit is een soort laserapparaat waarmee we endometriose cysten in de eierstukken kunnen behandelen, met zo min mogelijk schade voor de eicelvoorraad in de eiderstokken. Als endometriose ingegroeid lijkt op bijvoorbeeld de darm of blaas, werken we samen met darmchirurgen en urologen.

We doen ook continu wetenschappelijk onderzoek naar verschillende aspecten van endometriose, met als doel de ziekte beter te begrijpen en de behandeling van vrouwen  met endometriose te verbeteren.

We werken daarnaast samen met de Nederlandse Endometriose Kliniek en hebben frequent overleg over onderzoek en optimale zorg.

Op de polikliniek Gynaecologie ontmoet u een van de gynaecologen gespecialiseerd in endometriose; dr. Julienne Janse en dr. Dries Twijnstra. De gynaecoloog zal u uitgebreid spreken over uw klachten, u onderzoeken met onder andere een uitgebreide (inwendige) echo waarbij ook naar de blaas en endeldarm gekeken wordt. Daarna wordt per persoon een traject uitgezet.

Uitslag van het onderzoek

U kunt meekijken met de inwendige echografie en krijgt hier direct uitleg over.

Mocht het nodig blijken een MRI-scan te maken (bijvoorbeeld als voorbereiding op een operatie) dan is hier een wachtlijst voor. Na de scan worden de beelden en het rapport van de radioloog in het endometriose team besproken. Dit kost ongeveer 2-3 weken, waarna u een afspraak heeft met uw gynaecoloog om samen de uitkomst te bespreken.

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

Het LUMC biedt multidisciplinaire zorg om samen met de patiënte tot een voor haar passende behandeling te komen. Er bestaat een goed samenwerkingsverband tussen gynaecologen, fertiliteitsartsen, urologen, chirurgen, radiologen, psychologen en diëtisten.

Behandeling kan bestaan uit medicatie of een operatie.  Er is soms psychologische ondersteuning nodig als de patiënte door (pijn)klachten, die ondanks behandeling soms kunnen blijven bestaan, beperkt wordt in het leven van alledag.

Wat is de prognose?

Endometriose is een chronische ziekte en kan ook met het gebruik van medicijnen of na een operatie klachten blijven geven of op een later moment weer terugkomen. Uw gynaecoloog zal u hier meer informatie over geven.

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

Wanneer u in aanmerking komt voor een van onze lopende wetenschappelijke onderzoeken, zullen wij u hierover benaderen. Na uitleg en informatie op papier kunt u zelf de beslissing maken of u aan het onderzoek wilt meedoen.

Behandelteam

Dr. A.R.H. Twijnstra

Gynaecoloog

Dr. J.A. Janse

Gynaecoloog

Contact

Afspraak maken 

U kunt naar ons worden doorverwezen door uw huisarts of een medisch specialist van een ander ziekenhuis.

Links

www.endometriose.nl - patiëntenvereniging endometriose