Eierstokkanker (ovariumcarcinoom)

Wat is eierstokkanker?

Bij eierstokkanker is er sprake van een kwaadaardig gezwel in de eierstok en/of de eileider. Deze vorm van kanker heet in medische termen ovariumcarcinoom. De ziekte ontstaat meestal op latere leeftijd: de gemiddelde leeftijd waarop iemand eierstokkanker krijgt, is ongeveer 65 jaar.

Verschijnselen

Eierstokkanker geeft vaak pas in een laat stadium klachten. Als de ziekte zich verder verspreidt in het lichaam, dan ontstaan meestal buikklachten zoals misselijkheid, weinig eetlust, een opgeblazen gevoel of een bolle buik.

Zie voor meer uitgebreide informatie de regionale folder over eierstokkanker en de websites waar naar verwezen wordt in die folder.

Oorzaak

De oorzaak van eierstokkanker is meestal niet bekend.  Bij 10 en 15 procent van de vrouwen kan er sprake zijn van een erfelijke aanleg voor eierstokkanker.

Elke vrouw met eierstokkanker komt daarom in aanmerking voor een tumor DNA-test waarmee mutaties kunnen worden opgespoord. De test wordt gedaan op tumorweefsel dat is afgenomen tijdens een biopt of operatie. De tumor DNA-test is belangrijk, ook als u geen kinderen heeft of wilt. De uitslag van de test geeft antwoord op de vraag of de tumor gevoelig is voor specifieke medicijnen (PARP remmers), wat gevolgen kan hebben voor de behandeling. Daarnaast wordt met de tumor DNA-test bepaald of er aanwijzingen zijn voor een hoog risico op erfelijke eierstok kanker.

U kunt echter bezwaar aantekenen tegen dit onder zoek. Of als u bezwaar heeft tegen deze test kunt u dit met de arts bespreken.

Na dit vooronderzoek wordt gekeken of u voor verder onderzoek naar een erfelijkheidsarts (klinisch geneticus) wordt doorverwezen. De uitslag van een hoog risico op erfelijke eierstokkanker is belangrijke informatie voor uw familieleden: kinderen, broers en/of zussen, maar ook ooms, tantes, neven en nichten.

Het meest voorkomende mutatie is een mutatie in het BRCA1- of BRCA2-gen. U leest hier meer over in de regionale folder eierstokkanker. Zie daar hoofdstukje over erfelijkheid.

Waarom u bij ons in goede handen bent

Expertisecentrum eierstokkanker 

Het LUMC is door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) erkend als expertisecentrum voor eierstokkanker. Dat betekent dat u in Leiden wordt geholpen door ervaren en gespecialiseerde experts op het gebied van eierstokkanker. 

Multidisciplinair team 

Als u een (operatieve) behandeling voor eierstokkanker ondergaat in het LUMC bent u in handen van een gynaecoloog-oncoloog. Dat is een gynaecoloog die zich heeft gespecialiseerd in de zorg bij kanker.

Bij uw behandeling zijn meestal zowel de gynaecoloog-oncoloog als medisch oncoloog betrokken en zo nodig ook de chirurg. Daarnaast is vaak een casemanager betrokken- verpleegkundig specialist of ""physician assistant", die mede aanspreekpunt is en u mede kan ondersteunen en adviseren.

De gynaecoloog-oncoloog werkt nauw samen met een multidisciplinair team, bestaande uit specialisten van verschillende afdelingen zoals een medisch oncoloog, chirurg, radioloog, radiotherapeut, patholoog en klinisch geneticus. Er bestaat een nauwe samenwerking met de gynaecologen en oncologen in de regionale ziekenhuizen (verbonden in OncoWest). Samen zoeken we naar een behandeling die op uw situatie is afgestemd. 

Wetenschappelijk onderzoek naar eierstokkanker 

Via wetenschappelijk onderzoek proberen we steeds meer te leren over eierstokkanker. Daar is een groot aantal afdelingen van het LUMC bij betrokken. We doen onder meer onderzoek naar hoe de ziekte eerder is te ontdekken of beter is te behandelen. Aan sommige onderzoeken kunt u zelf meedoen. Daarover zult u worden geïnformeerd door uw behandelaar. 

Afspraak maken indien er wordt gedacht aan eierstokkanker 

Als er een verdenking bestaat bij u op eierstokkanker, zal u worden doorverwezen door uw huisarts of bijvoorbeeld uw gynaecoloog in een ander (perifeer) ziekenhuis. U wordt dan verwezen naar de gynaecoloog-oncoloog of medisch oncoloog.

Als uw huisarts u doorverwijst, is het nodig om zelf een afspraak te maken. Daarvoor belt u de polikliniek Gynaecologie via telefoonnummer 071-526 28 70. De polikliniek is iedere werkdag bereikbaar tussen 9:00 -12:00 uur en tussen 14:00-16:00 uur. U krijgt meteen te horen wanneer en hoe laat u kunt komen. 

Op de afgesproken dag kunt u zich melden aan de balie van de polikliniek Gynaecologie op H3P van het LUMC (route 485). We adviseren u om niet alleen te komen, omdat het gesprek intensief is. Er wordt veel informatie uitgewisseld en veel informatie aan u gevraagd. 

Wie komt u tegen en wat kunt u verwachten?

Op de dag van uw eerste afspraak hebt u een uitgebreid consult met een gynaecoloog-oncoloog. Er is alle tijd om uw situatie te bespreken. Ook nemen we uw medicijngebruik door. Het kan zijn dat hier een gynaecoloog in opleiding bij is. U kunt aangeven als u dat liever niet wilt. 

Het onderzoek 

Als u bent doorverwezen door een gynaecoloog van een ander ziekenhuis, dan is er bijna altijd al bloed geprikt, een CT scan gemaakt en in sommige gevallen is er wat vocht uit uw buik weggehaald (een punctie) of al weefsel verkregen door bv een punctie van een afwijking. Wij vragen deze gegevens op. In het ziekenhuis zal meestal het  lichamelijk onderzoek worden herhaald, vaak wordt er ook weer bloedonderzoek afgenomen. Soms wordt er nog ander aanvullend onderzoek afgesproken, bijvoorbeeld een ander soort scan. De arts zal dit met u bespreken.

Zie ook de regionale folder eierstokkanker, hoofdstuk onderzoek en diagnose.

Doorverwezen door huisarts 

De arts zal aanvullend onderzoek aanvragen om verder een diagnose te kunnen stellen en verder te kunnen adviseren.

Zie ook hiervoor de regionale folder eierstokkanker, hoofdstuk onderzoek en diagnose.

Uitslag van het onderzoek

Indien er nog aanvullend onderzoek gedaan moet worden, bijvoorbeeld een CT scan, zullen wij proberen de wachttijd hiervoor zo kort mogelijk te houden. Daarna neemt het nog een aantal dagen in beslag om een CT-scan te bekijken. Indien er nog weefsel moet worden weggenomen duurt het vaak ruim 7-10 dagen voordat de uitslag er is.

Als al deze uitslagen bekend zijn, wordt u besproken in het multidisciplinair team (MDO overleg) en wordt er een behandelplan of advies op maat voor u gemaakt. De gynaecoloog-oncoloog of oncoloog bespreekt dit plan of advies met u. We adviseren om tijdens dit gesprek iemand mee te nemen, omdat er veel informatie wordt uitgewisseld. Ook kan met u worden afgesproken dat er een telefonische afspraak volgt na dit MDO.

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

Voor verdere informatie over de behandeling van eierstokkanker wordt u verwezen naar de regionale folder: hoofdstuk behandeling vroeg stadium of gevorderd stadium. Tevens vindt u hier verwijzingen naar betrouwbare websites zoals kanker.nl.

Wat is de prognose?

De kans dat de behandeling effectief is en de kanker niet terugkeert, hangt af van meerdere factoren. Onder andere; het stadium van de ziekte waarin het ontdekt wordt (de uitbreiding van de tumor), indien er een operatie plaatsvindt, het resultaat van de operatie, hoe goed de chemotherapie werkt.

U krijgt hier meer informatie over van uw arts en kunt hier ook naar vragen. Ook kunt u hierover meer lezen in de regionale folder. Tevens staan er in deze folder verwijzingen naar andere websites, zoals kanker.nl. en bijv. stichting Olijf (patiënten vereniging) Ook hier kunt u informatie vinden over de diagnose, behandeling en de prognose van eierstokkanker.

Zie hiervoor ook de regionale folder eierstokkanker.

Het is belangrijk dat u verdere nazorg kiest die bij u past. De keuzekaart Medische nazorg (nacontroles) bij gevorderde eierstokkanker kan u en uw zorgverlener helpen om de keuzes te bespreken.

Welke specifieke nazorg kunnen we bieden bij deze aandoening?

Zie ook hiervoor de regionale folder en hierin genoemde websites onder hoofdstuk Nacontrole en zorg.

Hierin staat beschreven welke controles er plaatsvinden, hoe u verder kunt herstellen en revalideren.

Specifieke nazorg 

Afhankelijk van uw situatie bieden wij ook specifieke nazorg. Bijvoorbeeld met hulp van maatschappelijk werk, diëtisten of seksuologen. Of we helpen bij het vinden van een programma buiten het LUMC. Op die manier willen we bijdragen aan een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven na een behandeling.

Zie ook de regionale folder.

Contact bij problemen na uw behandeling

Loopt u na uw behandeling tegen problemen aan of hebt u nog vragen? Geef dit aan bij de nacontroles of eerder als u zich zorgen maakt. Bel met uw casemanager, gynaecoloog-oncoloog of oncoloog via de polikliniek Gynaecologie op tel. 071-5262870 (nummer polikliniek gynaecologie LUMC)

Buiten kantooruren kunt u zich bij zeer urgente problemen melden bij de spoedeisende hulp van het LUMC of een ziekenhuis bij u in de buurt.

Behandelteam

Bij de diagnostiek en de behandeling van eierstokkanker in het LUMC is een groot aantal gespecialiseerde medewerkers betrokken: artsen, verpleegkundigen en pathologen. Zij vervullen allemaal hun eigen belangrijke rol in het multidisciplinaire team. Een aantal van deze mensen zult u daadwerkelijk ontmoeten, anderen vervullen hun cruciale rol achter de schermen. Tijdens de diagnostiek en de behandeling wordt met u besproken wie uw contactpersoon of centrale aanspreekpunt is.

Dr. J.J. Beltman

Gynaecoloog-oncoloog

Dr. K.N. Gaarenstroom

Gynaecoloog-oncoloog

Dr. C.D. de Kroon

Gynaecoloog-oncoloog

Dr. M.I.E. van Poelgeest

Gynaecoloog-oncoloog

Dr. L.S. Nooij

Gynaecoloog-oncoloog

Dr. T. Bosse

Patholoog

Dr. J.R. Kroep

Medisch-oncoloog

Prof.dr. J.E.A. Portielje

Medisch oncoloog

Mw. C.J. (Caroline) Grimbergen

Casemanager/Physician assistant Gynaecologische Oncologie

Contact

Wilt u meer weten of hebt u nog vragen? Neem dan contact met ons op of volg de links voor aanvullende informatie naar de regionale folder en websites waar naar verwezen wordt.

Patiëntportaal mijnLUMC

In het patiëntportaaal mijnLUMC vindt u een duidelijk overzicht van uw behandelingen en hebt u inzicht in uw medische gegevens. U kunt inloggen via de website www.lumc.nl/mijnlumc. Snel en veilig. Thuis, onderweg en in het ziekenhuis. 

Patiënt verwijzen 

Informatie voor artsen en instellingen die patiënten naar het LUMC willen verwijzen.

• Verwijsinformatie

Contactgegevens voor patiënten

• Polikliniek Gynaecologie: 071 - 526 28 70

Links

• Patiëntenvereniging Olijf

• Patienteninformatie Eierstokkanker - Oncowest
• Kanker.nl
• Nationaal AYA Jong en Kanker Zorgnetwerk (ayazorgnetwerk.nl)

Zie tevens de regionale patiëntfolder eierstokkanker voor verwijzing naar overige websites.