Jodiumbeperkt dieet

Wat is jodium?  

Jodium zit van nature in veel voedingsmiddelen, in verschillende hoeveelheden. De schildklier neemt jodium uit de voeding op. Dit dieet brengt de inname van het jodium uit de voeding – en dus opname in de schildklier – omlaag. Het effect van de behandeling met radioactief jodium wordt hierdoor groter. Schildklier- of tumorweefsel dat eventueel nog is achtergebleven neemt het radioactieve jodium namelijk beter op.  

Het verschil met zout    

Zout bevat van nature geen jodium en is dus niet hetzelfde als jodium. Soms wordt door een bakker of fabrikant jodium toegevoegd aan zout. Dat noemen we gejodeerd zout. Bijvoorbeeld brood, broodvervanger of keukenzout kan gejodeerd zout bevatten.   

Duur dieet

U begint vier dagen voor uw ziekenhuisopname/behandeling met het jodiumbeperkt dieet. U moet hiermee doorgaan tot één dag na de behandeling met radioactief jodium.  

Algemene richtlijnen  

Water  

Leidingwater, mineraalwater en bronwater bevatten maar kleine hoeveelheden jodium en mogen daarom worden gebruikt tijdens de dieetperiode.  

Keukenzout  

Tijdens het dieet mag alleen gebruikgemaakt worden van ongejodeerd keukenzout. Soorten keukenzout die u mag gebruiken zijn zeezout, JOZO Naturel en Salina. Alle andere soorten keukenzout zijn tijdens de dieetperiode niet toegestaan.  

Voedingsmiddelen uit de zee  

Voedingsmiddelen uit de zee (zoals zeevis, schaal- en schelpdieren, zeewier, algen, sushi, vismeel en kroepoek) bevatten van nature een grote hoeveelheid jodium. Ze zijn daarom tijdens de dieetperiode niet toegestaan.  

Zuivelproducten  

Zuivelproducten (zoals (chocolade)melk, koffiemelk, yoghurt, vla en kwark) bevatten van nature veel jodium. Ze zijn daarom tijdens de dieetperiode niet toegestaan. Kaas is in beperkte hoeveelheid toegestaan (zie variatielijst onderaan het dagmenu).  

Ei  

Ei bevat van nature veel jodium en is niet toegestaan tijdens de dieetperiode. Voedingsmiddelen waarin ei is verwerkt (zoals eiersalade, mayonaise, eierkoek, gebak, cake en advocaat) zijn ook niet toegestaan.  

Brood en broodvervangers  

Brood van de bakker of uit de supermarkt bevat gejodeerd zout (‘broodzout’ of ‘bakkerszout’), dit brood mag u tijdens de dieetperiode niet gebruiken. U mag wel zoutloos brood van de bakker of zelfgemaakt brood met Koopmans broodmix gebruiken.  

De bakker kan ook gejodeerd zout toevoegen aan andere bakkerijproducten, zoals crackers, knäckebröd en koek. Is dit het geval, dan mag u deze producten tijdens de dieetperiode niet gebruiken. Beschuit, crackers en knäckebröd die in de fabriek zijn gemaakt, zijn wel toegestaan. Een uitzondering zijn producten van Vitalu, deze producten bevatten gejodeerd zout en mogen niet worden gebruikt tijdens de dieetperiode.  

Broodbeleg 

Toegestane vleeswaren: achterham, rauwe ham, schouderham, casselerrib, leverkaas, berliner worst, paardenrookvlees, roompaté, boterhamworst, cervelaatworst, chorizo, gekookte worst, grillworst, leverworst, ossenworst, theeworst, tongenworst, zure zult en filet americain.  

Toegestane soorten zoet beleg zijn: vruchtenhagel, anijshagel, pure chocoladehagelslag, pure chocoladevlokken, jam, chocoladepasta, honing, kokosbrood en pindakaas.  

Vlees en vleesvervangers  

Per dag is 100-125 gram vlees, kip, kalkoen of vegetarische vleesvervanger toegestaan. Lever is bij de warme maaltijd niet toegestaan.  

Groente en fruit  

Per dag is maximaal 250 gram groenten toegestaan. Andijvie, komkommer en tuinbonen zijn niet toegestaan tijdens de dieetperiode, alle andere groenten zijn toegestaan.  

Per dag zijn maximaal 2 stuks/porties fruit (van 100-130 gram per stuk) toegestaan. U mag 1 stuks fruit vervangen door 1 glas vruchtensap (à 250 ml) (maximaal 2 glazen).  

Alcoholische dranken  

Bier en sterke drank zijn toegestaan tijdens de dieetperiode. Witte wijn is in beperkte hoeveelheid toegestaan (zie variatielijst onderaan het dagmenu). Rode wijn, Baileys en advocaat bevatten veel jodium en zijn daarom niet toegestaan tijdens de dieetperiode.  

Aanvullingen/tussendoortjes  

Koek, snoep en noten bevatten wisselende hoeveelheden jodium. In de variatielijst onderaan het dagmenu ziet u welke producten u mag nemen.  

Kleurstof E 127  

De roze/rode kleurstof E 127 bevat jodium en kan voorkomen in cocktailkersen, gekonfijte kersen en vruchtencocktails. Daarnaast kan deze kleurstof ook voorkomen in ibuprofen. Als op de verpakking van deze producten de kleurstof E 127 vermeld staat, mag u deze niet gebruiken.  

Andere producten die jodium bevatten  

Behalve in de voeding kan jodium ook voorkomen in alternatieve geneesmiddelen, voedingssupplementen en verzorgingsproducten. Voorbeelden hiervan zijn: betadine (bijvoorbeeld in zeep, shampoo of ontsmettingsmiddel), jodiumtinctuur, hoestdrank, stophoest, kelp en multivitaminen-mineralenpreparaten. Deze producten mag u tijdens de dieetperiode niet gebruiken. Ook geneesmiddelen als ibuprofen (zie ‘Kleurstof E 127’), amiodaron (Cordarone) en het contrast gebruikt bij CT-scans of angiografie kunnen veel jodium bevatten. Meld dit gebruik altijd aan uw behandelaar bij de Nucleaire Geneeskunde. Stop het gebruik hiervan alleen in overleg met de arts die u het middel heeft voorgeschreven.  

Voor medicijnen die alleen verkrijgbaar zijn op recept, is het belangrijk dat de arts of apotheker gevraagd wordt om na te gaan of het medicijn jodium bevat.  

Wat mag u eten?  

Hieronder ziet u een dagmenu om als leidraad te gebruiken tijdens de dieetperiode. Als u daar niet genoeg aan hebt, kunt u het aanvullen met voedingsmiddelen die genoemd staan onder het kopje ‘aanvullingen/tussendoortjes’. Daarnaast mag u per dag maximaal 2 voedingsmiddelen nemen die genoemd staan onder het kopje ‘Variatielijst’.  

Dagmenu  

Ontbijt 

2 sneetjes zelf gebakken/zoutloos brood of 3 beschuiten/crackers/knäckebröd  

Besmeerd met halvarine, margarine of roomboter (gezouten of ongezouten)  

Belegd met toegestane soorten (zie ‘Broodbeleg’)  

Lunch 

3 sneetjes zelf gebakken/zoutloos brood of 5 beschuiten/crackers/knäckebröd  

Besmeerd met halvarine, margarine of roomboter (gezouten of ongezouten)  

Belegd met toegestane soorten (zie ‘Broodbeleg’)  

Warme maaltijd 

100-125 gram vlees, kip, kalkoen of vegetarische vleesvervanger  

Bereid met olie of een bak- of braadproduct  

200 gram gekookte aardappelen of 150 gram gekookte (zilvervlies)rijst, (volkoren)pasta, couscous, quinoa of bulgur  

200-250 gram groente/peulvruchten (geen andijvie, komkommer of tuinbonen)  

Aanvullingen/tussendoortjes  

Koek: speculaas, biscuit, kaakje, stroopwafel, sultana (geen overige gevulde koeken)  

Snoep: alle soorten, met uitzondering van drop en producten met melkchocolade  

Noten: 1-2 handjes cashewnoten, amandelen, walnoten, pecannoten, pistachenoten of pinda’s (gezouten of ongezouten)  

Fruit/vruchtensap: maximaal 2 stuks/porties fruit (à 100-130g per stuk) per dag. U mag 1 stuk fruit vervangen door 1 glas vruchtensap (à 250 ml) (maximaal 2 glazen)  

Dranken: thee of koffie, met of zonder suiker (zonder (koffie)melk/creamer), limonadesiroop, frisdrank  

Variatielijst  

Naast bovenstaand dagmenu (inclusief aanvullingen/tussendoortjes) mag u op een dag maximaal 2 extra producten nemen uit de volgende variatielijst:  

• 1 kom (250 ml) soep (geen vissoep) 

• 1 schaaltje (75 gram) chips 

• 1 plakje/blokje (20 gram) kaas (alle soorten) 

• 1 glas (125 ml) witte wijn 

• 1 saucijzenbroodje 

• 100 gram pure chocolade 

• 2 belegde boterhammen (zie toegestane belegsoorten bij ontbijt en lunch) 

• 3 belegde beschuiten/crackers/knäckebröd 

Als u ervoor kiest om een extra warme maaltijd te nemen in plaats van de lunch, mag u geen keuze maken uit de voedingsmiddelen in bovenstaande variatielijst.  

Ontbreekt een voedingsmiddel in deze folder, dan kunt u ervan uitgaan dat u deze niet mag gebruiken tijdens de dieetperiode.

Hebt u nog vragen?   

Als u vragen hebt, kunt u contact opnemen met de diëtist. Dat kan via telefoonnummers 071-526 19 32 of 071-526 37 57. Als u uw naam, geboortedatum en telefoonnummer inspreekt op het antwoordapparaat, bellen we u binnen enkele werkdagen terug.