‘Het zijn wel je ogen’

Waar gaat jouw oratie over?

Kalmann: “In mijn oratie neem ik de luisteraars onder andere mee in de geschiedenis, huidige stand van zaken en toekomst van de oogheelkunde. Daarin is speciale aandacht voor ziektebeelden van de oogkas, mijn eigen specialisme. Bijvoorbeeld de ziekte van Graves, een ontstekingsziekte die vaak samengaat met een traagwerkende schildklier. Er zijn nog veel vragen die we met onderzoek willen beantwoorden, zoals waarom niet iedereen met een schildklierziekte ook de oogziekte krijgt en andersom.”

“Daarnaast doe ik wetenschappelijk onderzoek naar orbitale inflammatie, een andere ontstekingsziekte waarvan nog niet bekend is wat de oorzaak is. Wij zijn het centrum in Nederland die de meeste patiënten met deze ziekte zien. In de toekomst wil ik hiervoor risicofactoren kunnen aanwijzen waarom de ene patiënt wel goed reageert op het middel prednison en de ander niet. Als je weet waarom dit wel of niet werkt, kun je bij sommige patiënten onnodige behandeling met prednison voorkomen en een ander middel inzetten.”

“Naast mijn eigen onderzoek, doet het LUMC ook veel onderzoek naar het oogmelanoom (oogkanker). In het LUMC behandelen we ongeveer 90 procent van de mensen in Nederland hebben die dit hebben. Ik wil de mensen in de kliniek en de onderzoekers faciliteren om het onderzoek naar oogmelanoom verder te verstevigen en verder op te bouwen.”

Je wilt ook meer kijken naar de verschillende technieken van beeldvorming. Wat houdt dit precies in?

“Ik wil kijken hoe je met MRI-beelden nog beter onderscheid kunt maken tussen verschillende aandoeningen van de oogkas. Is iets kwaad- of goedaardig? Daar zijn al wel technieken voor, maar ik wil onderzoeken hoe we die verder kunnen verfijnen om zo diagnoses eerder te kunnen stellen en eerder een behandeling kunnen starten.”

De titel van jouw oratie is ‘Het zijn wel je ogen’. Is dat iets wat je vaak hoort in de spreekkamer?

“Heel vaak. Het is ook heel herkenbaar voor mijn collega’s. Mensen vragen vaak of een operatie aan de ogen niet heel gevaarlijk is. Een verpleegkundig specialist in het UMC Utrecht, waar ik hiervoor werkte, heeft onderzocht dat uitleg en aandacht voor een operatie de angst voor de operatie wegneemt en het resultaat verbetert. Een gebrek aan informatie verhoogde de angst voor de operatie. Dit is onderzocht bij mensen die een oogverwijderingsoperatie moesten ondergaan. Dit laat zien dat het belangrijk is om interesse de hebben voor de mens achter patiënt en breder te kijken dan alleen de ogen. Dat is voor de patiënt zelf fijn, maar maakt je eigen vak vaak ook leuker.”

Stel dat we heel wat jaren verder zijn. Waar zou de oogheelkunde in het LUMC moeten staan?

“Dat er een behandeling is voor patiënten met uitzaaiingen van een oogmelanoom. Helaas is deze behandeling er nog niet. Ook wil ik een rolmodel zijn voor arts-assistenten op de afdeling en een goed leerklimaat bieden. Ik wil ervoor zorgen dat onderzoek, kliniek en onderwijs even belangrijk worden gevonden. De oogheelkunde moet weer een belangrijkere plaats in de studie krijgen, want… het zijn wel je ogen.”

De oratie van Rachel Kalmann is op 10 februari 2025 en is te volgen via de website van de Universiteit Leiden.

Oogheelkunde is één van de grootste afdelingen van het LUMC en richt zich op de diagnostiek en behandeling van aandoeningen van het oog, de traanwegen, de oogleden en de oogkas. De afdeling is gespecialiseerd in oogoncologie, kinderoogheelkunde, netvliesaandoeningen, oogmelanoom (oogkanker) en aandoeningen van de oogkas en schedelbasis.