Onderzoekers zetten nieuwe stap richting veelbelovende therapie tegen spierziekten

In de ontwikkeling van de therapie zijn de onderzoekers begonnen bij een van de zeldzaamste vormen van MG: myasthenia gravis met MuSK-antistoffen, afgekort als MuSK-MG. Bij deze auto-immuunziekte kunnen spieren signalen van zenuwen niet goed verwerken. Dat leidt tot spierzwakte en soms ernstige symptomen zoals ademhalingsproblemen, zakkende oogleden en problemen met kauwen, spreken en slikken. De spierziekte is erg zeldzaam en heeft een enorme impact op iemands leven: ongeveer tweehonderd mensen in Nederland hebben het.

Communicatie tussen zenuw en spier

Om ervoor te zorgen dat spieren goed werken, is het belangrijk dat er een goede communicatie is tussen zenuw en spier. Daarin speelt het zogeheten MuSK-eiwit een cruciale rol. Dit eiwit, dat aan de buitenkant van de spiervezel zit, heeft als belangrijke taak om de spier klaar te maken om signalen van de zenuw te verwerken. Maar het eiwit kan dit alleen doen als het een duo vormt met een ander MuSK-eiwit.

Jan Verschuuren, neuroloog en hoogleraar spierziekten bij het LUMC: "Mensen met MuSK-MG hebben antistoffen die het vormen van die duo's blokkeert. De communicatie tussen zenuw en spier is daardoor verstoord. Het gevolg is dat de spier 'doof' wordt voor het signaal van de zenuw. Hierdoor kunnen deze mensen niet – of niet goed – hun spieren aanspannen. Ze ervaren dit als spierzwakte."

Aan/Uit-knop

Bij MuSK-MG is de antistof met de naam IgG4 de boosdoener, zo kwam uit eerder onderzoek naar voren. In de afgelopen jaren heeft het LUMC, mede dankzij financiering van het Prinses Beatrix Spierfonds, veel onderzoek gedaan naar hoe IgG4-antistoffen spierzwakte veroorzaken bij patiënten. Dat heeft ervoor gezorgd LUMC-wetenschappers, in samenwerking met NYU en biotechbedrijf argenx, nu een therapie hebben gemaakt die zelfstandig MuSK-MuSK-duo's kan maken.

LUMC-onderzoeker dr. Maartje Huijbers: "Dat betekent dat we het MuSK-signaal zelf 'aan' of 'uit' kunnen zetten waarmee de communicatie tussen zenuw en spier versterkt of verzwakt kan worden en waardoor de spieren weer beter kunnen gaan functioneren. Daarmee kunnen we in potentie ook andere spierziekten behandelen waarbij de communicatie tussen zenuw en spier verstoord is.

Na succesvolle laboratoriumtests wordt de therapie nu getest op patiënten met zeldzame spierziekten, waaronder ALS en SMA.

Langer behoud van spierkracht

Hoewel de therapie de ziekten waarschijnlijk niet volledig geneest, biedt ze hoop op een beter leven voor patiënten met bepaalde spierziekten. Huijbers: "Het onderliggende probleem in bijvoorbeeld ALS lossen we niet op. We streven naar langer functiebehoud van het contact tussen zenuw en spier. Als je die langer met elkaar kunt laten 'praten', kan dat in theorie bijdragen aan het langer laten leven van die zenuw en spier en tot langer behoud van spierkracht."

Verschuuren: "We hebben een middel in handen dat in theorie voor veel verschillende spierziekten inzetbaar is en voor langer functiebehoud en een betere kwaliteit van leven kan zorgen. Dit is een belangrijke stap voor spierziekten die nu geen goede behandeling kennen."

Meer informatie:

1. Patient-specific therapeutic benefit of MuSK agonist antibody ARGX-119 in MuSK myasthenia gravis passive transfer models: iScience
2. ARGX-119 is an agonist antibody for human MuSK that reverses disease relapse in a mouse model of congenital myasthenic syndrome | Science Translational Medicine
3. Agonist antibody to MuSK protects mice from MuSK myasthenia gravis - PubMed