Minder registratiewerk, minder lawaai: slimme infuuspomp verbetert patiëntenzorg

Een infuuspomp staat naast het bed van de patiënt. Met de gewone pomp krijgt de patiënt vocht of medicijnen tijdens de behandeling. De verpleegkundige plaatst een spuit met medicijnen in de pomp of hangt er een zak met vocht aan. Daarna selecteert de verpleegkundige op het touchscreen welk geneesmiddel in de zak of spuit zit. Op het grote scherm van de pomp kunnen alle zorgverleners zien welk medicijn de patiënt op dat moment krijgt. 

“De ‘slimme’ infuuspomp kan meer”, zegt MedTech-adviseur Susanne van Engelen. “Het is dezelfde pomp, maar hij is verbonden met het ziekenhuisnetwerk. Hierdoor kan hij informatie sturen naar andere systemen, zoals het Elektronische Patiëntendossier (EPD) of een alarmsysteem. Als je er een dockingstation op aansluit, kan de pomp instellingen krijgen die passen bij de afdeling.” Sinds mei 2024 worden deze infuuspompen gebruikt in het LUMC. Sommige afdelingen maken al gebruik van de slimme functies.”

Realtime registratie: meer tijd voor de patiënt

Op de Intensive Care sturen slimme infuuspompen sinds kort automatisch informatie over medicijnen en vocht naar het Elektronische Patiëntendossier: de start- en stoptijd, het soort medicijnen en veranderingen in de doorloopsnelheid. “Dit bespaart mij tijd”, zegt IC-verpleegkundige Renze Jongstra. “Eerst moest ik elke verandering zelf in het dossier zetten. Nu doet de pomp dat automatisch. Elke minuut die ik niet achter de computer zit, kan ik aan de patiënt besteden.”

Volgens Jongstra is de realtime registratie ook nauwkeuriger. “Op de Intensive Care verandert de toestand van een patiënt voortdurend. In acute situaties moet ik medicijnen snel aanpassen. Vroeger registreerde ik die veranderingen pas achteraf. Nu doet de pomp dit realtime, wat ook voor artsen een voordeel is. Zij kunnen op afstand in het Elektronische Patiëntendossier meekijken en direct zien welke medicijnen de patiënt krijgt. Als het nodig is, kunnen ze meteen opdracht geven om de medicatie aan te passen.”

Alarm op de pomp uit: meer rust voor de patiënt

De Kinderafdeling Strand van het WAKZ krijgt komend half jaar slimme infuuspompen die alarmmeldingen sturen naar de smartphones van verpleegkundigen. Bijvoorbeeld als de spuit met medicatie leeg is of als de infuuslijn geknakt is. Het harde alarm op de pomp blijft uit, maar de verpleegkundige weet wel dat er iets aan de hand is. MedTech-adviseur Van Engelen: “De verpleegkundige moet nog steeds het probleem oplossen, maar de patiënt wordt niet wakker van het alarm.”

Dat de verpleegkundige een alarmmelding krijgt op de telefoon, bespaart volgens Van Engelen ook tijd. “Het is bijvoorbeeld handig bij patiënten die in isolatie liggen. Verpleegkundigen moeten eerst een speciaal pak aantrekken voordat ze naar binnen kunnen. Straks kunnen ze eerst kijken wat er aan de hand is, of kunnen ze alvast een nieuwe spuit met medicijnen klaarmaken voordat ze de kamer ingaan. De slimme infuuspomp zorgt dus voor minder lawaai op de afdeling én maakt het werk efficiënter.”  

Technisch beheer van slimme infuuspompen kan op afstand

De slimme infuuspompen zijn ook makkelijker technisch te beheren. Van Engelen kan op haar computer zien waar de 1600 pompen staan en welke software erop draait. De ‘medicatiebibliotheek’ in de pomp – met meer dan honderd medicijnen – kan ze op afstand updaten. Van Engelen: “Regelmatig komt er een nieuw medicijn bij dat verpleegkundigen kunnen kiezen. Vroeger brachten we elke pomp naar de werkplaats om de medicatiebibliotheek bij te werken. Nu verstuur ik de update via wifi. De verpleegkundigen installeren die en klaar: elke pomp is weer up-to-date.”

In de toekomst: snellere invoer medicijnen en bediening via computer

De slimme infuuspomp kan in de toekomst nog meer voordelen bieden. Zo kan het opstarten van medicijnen of vocht meer gedigitaliseerd worden. Nu moeten verpleegkundigen op het touchscreen invullen welk medicijn ze in de pomp doen. In de toekomst krijgen spuiten een barcode. De verpleegkundige scant de pomp, de spuit, het polsbandje van de patiënt en zichzelf. Als alles klopt, drukt de verpleegkundige op ‘oké’. Dat bespaart tijd en vermindert fouten.

Ook moeten artsen de dosering of snelheid van de pomp over een tijdje via de computer kunnen aanpassen. Nu zet de arts de opdracht in het Elektronische Patiëntendossier en voert de verpleegkundige de wijziging handmatig in. Dit is dubbel werk en foutgevoelig. Van Engelen: “De software hiervoor moeten we nog ontwikkelen, maar ik hoop dat deze over twee jaar klaar is.” Verder moet het ‘vierogenprincipe’ in de toekomst niet meer nodig zijn. Jongstra: “Een tweede verpleegkundige checkt altijd of de invoer van een medicijn klopt. Het zou mooi zijn als ook die check automatisch gaat.”

Stap voor stap 1600 pompen slimmer maken

De komende tijd worden de infuuspompen op meer afdelingen in het LUMC aangesloten op het Elektronisch Patiënt Dossier en mogelijk ook op een alarmsysteem. Van Engelen: “In 2019 zijn we met dit project begonnen. De eerste stap was pompen kopen die dit allemaal kunnen. Stap twee was de pompen goed testen, voordat we ze gingen gebruiken. Nu verbinden we de pompen stap voor stap met het systeem, zodat ze slimmer worden.”

In dit project werken de afdelingen MedTech, IT&DI en de Intensive Care samen. MedTech zorgt voor de hardware en IT&DI zorgt ervoor dat het Elektronische Patiëntendossier alle informatie kan ontvangen. Jongstra benadrukt dat de Intensive Care vanaf het begin heeft meegedacht over wat zorgverleners nodig hebben. Daardoor ontstaat er uiteindelijk een slimme pomp die echt voordelen biedt voor de patiënt.