Hoe innovaties van Leidse studenten het welzijn van opa en oma kunnen vergroten (en misschien wel van ons allemaal)

Stel: je hebt een spiksplinternieuwe innovatie bedacht als oplossing voor een uitdaging waar iemand met een oudere leeftijd mee te maken heeft. Modern, met de laatste technieken. Helaas blijkt deze in de praktijk helemaal niet te werken, omdat deze toch niet aansluit op de factoren die de uitdaging in eerste instantie veroorzaken. Zonde.

Daarom leren de masterstudenten van Health, Ageing and Society bij innovaties niet vanuit de oplossing te denken, maar vanuit het probleem. Met behulp met de zogenoemde design-thinking-methode brengen ze eerst het probleem met verschillende factoren in kaart. Hierna gaan ze aan de slag met creatieve oplossingen en het maken van prototypen. Tijdens het proces hebben ze contact met het Ouderenberaad Zorg & Welzijn regio Zuid-Holland Noord. Zo sluit de innovatie naadloos aan op de behoeften.

Maar aan welke innovaties moeten we dan denken?

The Express Board

Er zijn ziekten die op termijn communiceren moeilijk kunnen maken. Denk bijvoorbeeld aan de ziekte van Parkinson of ALS. Nawasiri Siriprasert is masterstudent en dacht aan een hulpmiddel dat in haar familie werd ingezet bij een ouder persoon die moeite had met communiceren. Ze schreven een aantal persoonlijke lievelingsgerechten op papier. De oudere persoon hoefde alleen maar te wijzen voor het gewenste menu van de dag. Siriprasert: “Als we dat verder kunnen ontwikkelen en flexibeler kunnen maken, bijvoorbeeld in één apparaat, dan zou dat heel handig zijn voor families en verzorgers. En dan niet alleen voor gerechten, maar ook voor andere dingen.”

De functionaliteit en eenvoudigheid waren factoren die belangrijk waren voor de innovatie. “Een touchscreen had niet onze voorkeur. Als iemand trillende handen heeft, dan kan zomaar een verkeerde digitale knop worden ingedrukt. Daarnaast zijn niet alle oudere mensen hier even vaardig mee. Aan de andere kant is flexibiliteit voor de familie en zorgverleners ook belangrijk. Honderden vellen papier printen kan niet.”

“We hebben twee keer met het Ouderenberaad gesproken. Waar ik eerst terughoudend was in een gedigitaliseerde versie, gaven zij aan dat dit prima kon. Zolang het maar makkelijk in gebruik is. Zo kwamen we op het idee van een digitale versie mét fysieke knoppen. Deze kun je aanpassen met verschillende vragen. Bijvoorbeeld wat je vandaag wilt doen. Of hoe je je voelt. Zo is het apparaat flexibel voor de familie en zorgverleners én makkelijk in gebruik voor een ouder iemand.”

Op de foto: Nawasiri Siriprasert met een vroeg prototype van The Express Board

Nederland in Balans

Een andere innovatie richt zich op het gevoel van balans in het leven. Oudere mensen hebben door verschillende factoren soms het gevoel uit balans te raken. Bijvoorbeeld door verlies van gezondheid, geliefden, eenzaamheid, maar ook door zorgen over de staat van de wereld. Karin Stratingh haalde haar inspiratie uit het televisieprogramma Nederland in Beweging. Zij bedacht een versie voor mentale gezondheid om de mentale veerkracht van oudere mensen te vergroten.

Stratingh: “Wat ik zo mooi vind aan het programma Nederland in Beweging, is dat het elke dag op televisie is. Je kunt gewoon vanuit je woonkamer meedoen. Hoe mooi zou het zijn als er ook een programma is dat zich meer op de mentale gezondheid richt?”

Stratingh deed onderzoek naar methodes en oefeningen die hierbij kunnen helpen. “Dat zijn bijvoorbeeld ademhalings- of mindfullnessoefeningen. Maar ook tips hoe je met bepaalde situaties kunt omgaan, stoelyoga en onderdelen uit de positieve psychologie. Bij dat laatste zou je kijkers kunnen vragen om drie dingen op te schrijven die goed zijn gegaan vandaag.”

Ook Stratingh sprak met het Ouderenberaad over haar ideeën. “Zij gaven aan dat dit een hele toegankelijke manier is zelf om met mentale gezondheid aan de slag te gaan. Sommige mensen ervaren immers een drempel om naar de huisarts, een praktijkondersteuner of psycholoog te gaan. Dit programma is natuurlijk geen behandeling, maar kan wel een laagdrempelige stap zijn om meer ermee mee bezig te zijn. Bovendien zeiden ze: ‘Als het op televisie is, dan zou ik het ook wel gaan volgen’. Dat vond ik heel leuk om te horen. En het is misschien niet alleen voor oudere personen fijn, maar ook voor andere mensen die meer in balans willen zijn.”

Op de foto: Karin Stratingh en een voorbeeld van Nederland in Balans op televisie.

Toekomst

De studenten hebben de innovaties gepresenteerd aan het Ouderenberaad, docenten en medestudenten tijdens een afsluitende, feestelijke middag met eindpresentaties. Zowel Siripraset als Stratingh zouden wel verder willen met hun innovaties. Wat ze daarvoor nodig hebben? Andere professionals die kunnen helpen met coderen of bijvoorbeeld een Nederlandse omroep die het idee daadwerkelijk naar de televisie brengt. Wie weet zien we de ideeën die ontstaan zijn in een LUMC- leslokaal binnenkort terug in de praktijk. De studenten hebben in ieder geval veel kennis om mee te nemen naar de toekomst.

Meer weten over de master Health, Ageing and Society? Hier vind je meer informatie.