Subsidies voor onderzoeken naar kanker, lichaamsgroei, Vault-RNA's en auto-immuunziekten en uitreiking Jaarprijs Zorg

KWF-subsidie voor onderzoek naar ontwikkeling en therapieresistentie slokdarmkanker

Dr. Luuk Hawinkels, dr. Marije Slingerland en dr. Noel de Miranda

hebben samen met collega’s van het Amsterdam UMC een KWF-subsidie van ruim € 740.000,- gekregen. Deze subsidie is voor het uitvoeren van fundamenteel onderzoek naar hoe verschillende subtypes tumor-geassocieerde fibroblasten (CAFs, bindweefselcellen) de ontwikkeling en therapieresistentie (dat de tumor niet gevoelig is voor bepaalde therapieën) tegen behandeling van slokdarmkanker beïnvloeden. Doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de tumorbiologie en zo specifieke aanknopingspunten te vinden die nieuwe behandelingen opleveren of huidige behandelingen kunnen verbeteren.

Toekenning voor onderzoek naar hoe stresshormonen de afgifte van groeihormoon reguleren

Het groeihormoon is essentieel voor lichaamsgroei en stofwisseling. Glucocorticoïde stresshormonen zorgen voor veerkracht tijdens stressvolle gebeurtenissen. Glucocorticoïden verminderen ook lichaamsgroei door onder andere de afgifte van groeihormoon te verminderen. De wisselwerking tussen het groei- en stresssysteem vindt onder andere plaats in de hypothalamus van de hersenen. Tot nu toe zijn nog niet de specifieke celpopulaties geïdentificeerd die de afgifte van groeihormoon reguleren, en waar glucocorticoïden op aangrijpen. Met deze LUF-subsidie van het Mulders-Hamelers Fonds brengt dr. Lisa Koorneef in samenwerking met de onderzoeksgroepen van prof. Marco de Ruiter  en prof. Onno Meijer deze celpopulaties in kaart. Ook onderzoekt zij hoe deze populaties reageren op verschillende stimuli die de afgifte van groeihormoon beïnvloeden.

Horizon-subsidie: alvleesklierkanker behandelen door tumoren 'zichtbaar' te maken

Onderzoekers van het Europese ULISES-project werken aan een baanbrekende behandeling voor alvleesklierkanker, een van de meest agressieve vormen van kanker met weinig effectieve behandelingen. Het doel is om kankercellen 'zichtbaar' te maken voor het immuunsysteem, vergelijkbaar met hoe het lichaam afstootreacties vertoont tegen getransplanteerde organen.

De aanpak omvat het gebruik van speciale nanopartikels om plasmide-DNA in tumorcellen af te leveren. Dit DNA helpt de tumorcellen om bepaalde 'lichaamsvreemde weefselgroepen' tot expressie te brengen, waardoor het immuunsysteem ze herkent en aanvalt. Het LUMC, met dr. Sebastiaan Heidt als hoofdonderzoeker, speelde een belangrijke rol door enkele van deze lichaamsvreemde weefselgroepen te identificeren, die door bijna iedereen als vreemd worden herkend, ongeacht etniciteit.

Het LUMC ontwikkelde antilichamen tegen deze specifieke weefselgroepen, die kunnen worden gebruikt als aanvullende therapie voor patiënten met een verminderde immuunrespons. Deze benadering kan niet alleen bij alvleesklierkanker worden toegepast, maar mogelijk ook bij andere vormen van kanker. De onderzoekers streven ernaar om een effectieve en geheugenopwekkende behandeling te ontwikkelen die de levensverwachting van patiënten met agressieve kanker kan verbeteren.

NWO-toewijzingen voor RNA-onderzoek en 'sumoworstelen' met auto-immuunziekten

Twee LUMC-projecten ontvangen een subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) op het gebied van exacte- en natuurwetenschappen, namelijk: 

Vault RNA's: klein maar krachtig - dr. Annemarthe van der Veen
Alle cellen in ons lichaam bevatten zogeheten vault-RNA's. Vault-RNA's zijn kleine RNA-moleculen die niet voor een eiwit coderen. De hoeveelheid vault-RNA in een cel gaat snel omhoog wanneer deze cel geïnfecteerd wordt door een virus. Het is echter niet bekend hoe grote hoeveelheden vault RNA's het verloop van de virusinfectie beïnvloeden. De onderzoekers gaan daarom de rol van vault RNA's tijdens virale infecties bestuderen. Het uiteindelijke doel is om te ontdekken of vault RNA's een nieuw doelwit kunnen vormen voor de ontwikkeling van nieuwe antivirale middelen.

'Sumoworstelen' met auto-immuun ziekten - prof. dr. Alfred Vertegaal en dr. Jolien Suurmond
Het immuunsysteem is essentieel om ons lichaam te beschermen tegen infecties. B-cellen produceren antistoffen, die bacteriën en virussen helpen bestrijden. Overactieve B-cellen in ons immuunsysteem kunnen echter auto-immuunziekten veroorzaken. Overleving en dood van B-cellen zijn van cruciaal belang om de balans te behouden binnen een goed functionerend immuunsysteem en om daarmee auto-immuniteit te voorkomen. In dit project zullen de onderzoekers een nieuw anti-celdoodsignaal in B-cellen bestuderen, waarbij kleine eiwitten uit de SUMO-familie betrokken zijn. We zullen deze SUMO-signaalroute in B-cellen ontleden en SUMO-remmers testen als wapen tegen auto-immuniteit.

Debbie Knetsch wint Jaarprijs Zorg LUMC

De Verpleegkundige Adviesraad van het LUMC reikt ieder jaar de Jaarprijs Zorg uit om elkaar te inspireren en het verpleegkundig vak verder te professionaliseren. De winnaar van dit jaar is Debbie Knetsch, Verpleegkundig expert IC. Knetsch werkt op de afdeling IC neonatologie en stuurde ‘het Familiebord’ in. De IC-Neonatologie biedt vanuit hun visie gezinsgerichte zorg: dat betekent dat kind en ouder centraal staan. Er dus veel aandacht voor de hechting tussen ouder en kind en ondersteuning voor het hele gezin. Ouders voeren tijdens de opname een steeds groter deel van de zorg voor hun kind(eren) uit. Het familiebord ondersteunt hierin.

Het doel is de rol van ouders in de zorg voor hun kind te vergroten en de samenwerking tussen ouders en het team van de NICU te optimaliseren. Het bord maakt duidelijk waar de ouders staan in het proces rondom de zorg en waar mogelijk nog meer ondersteuning nodig is. Er is een familiebord op elke kamer op de afdeling neonatologie. Ouders geven aan het bord als zeer prettig te ervaren. Zij weten wat de mogelijkheden zijn op de neonatologie, nemen sneller deel aan de zorg en voelen zich betrokken bij de zorg voor hun kind(eren). De verpleegkundigen geven aan dat het bord prettig en werkbaar is in de samenwerking tussen ouders en het team op de neonatologie.