LUMC één van de initiatiefnemers van actieplan om de CO2-uitstoot van OK-centra in Nederland te reduceren

Met als doel operatiekamers (OK’s) te verduurzamen, hebben het LUMC, het Radboud UMC en de Radboud Universiteit in samenwerking met Gupta Strategists het initiatief genomen om de Barometer Groene OK te ontwikkelen. De barometer betreft een project binnen het Landelijk Netwerk de Groene OK en wordt gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Barometer Groene OK

De Barometer Groene OK biedt een wetenschappelijk onderbouwde oplossing om OK’s milieuvriendelijker te maken zonder de patiëntveiligheid in gevaar te brengen. Ziekenhuizen vullen een eenvoudige vragenlijst in over onderwerpen die invloed hebben op de CO2 voetafdruk, zoals energieverbruik, anesthesie, medicatie, afvalbeheer en logistiek. Op basis van de ingevulde vragenlijsten genereert de Barometer Groene OK een op maat gemaakt adviesrapport. Dit rapport toont niet alleen de duurzaamheidsscore van het ziekenhuis, maar vergelijkt deze ook met andere ziekenhuizen in Nederland, wat verdere motivatie biedt om te verduurzamen.

Landelijk adviesrapport

Naast de individuele ziekenhuisrapporten is op basis van de uitkomsten van de pilot een landelijk adviesrapport opgesteld. Het rapport identificeert tien belangrijke acties die samen bijna driekwart van de CO2-uitstoot kunnen verminderen. De meest impactvolle maatregel is de overstap naar groene energie, goed voor een potentiële besparing van 18.000 ton CO2-equivalent, wat 35% van de totale besparing vertegenwoordigt. Andere belangrijke maatregelen zijn het stoppen van het gebruik van lachgas (ruim 6.000 ton CO2-equivalent) en de overgang naar herbruikbare, PFAS-vrije operatiejassen. Naast deze maatregelen zijn organisatorische verbeteringen cruciaal, bijvoorbeeld het opstellen van concrete doelstellingen en het betrekken van bestuurders en medewerkers van ondersteunende afdelingen.

Duurzaamheidsproblematiek

Tijdens de overhandiging werd met de minister en de aanwezige leden van het netwerk gesproken over de concrete aanbevelingen om de duurzaamheid van OK’s te bevorderen. “Ik ben het Landelijk Netwerk zeer erkentelijk voor dit rapport. Het is niet eenvoudig om alle neuzen dezelfde richting op te krijgen. Hun noeste arbeid heeft een rapport opgeleverd met concrete handvatten om OK’s in Nederland verder te verduurzamen”, aldus minister Dijkstra. Ook zijn er ideeën uitgewisseld over hoe de werkvloer en de overheid elkaar op dit onderwerp kunnen versterken. Voorzitter Frank Willem Jansen: “Juist in de samenwerking van de professional van de werkvloer en de overheid kunnen we het verduurzamen van de zorg inhoud geven. In dit geval is meten is weten.”

Voortrekkersrol

Het Landelijk Netwerk de Groene OK speelt een voortrekkersrol in de verduurzaming van de gezondheidszorg. Het netwerk werkt binnen verschillende thema’s aan concrete oplossingen, zoals het juiste gebruik van anesthesiedampen en medicijnresten, en het terugdringen van plastic afval en energiegebruik. Recent dit jaar publiceerde het netwerk een leidraad voor het toevoegen van duurzaamheidsparagrafen aan landelijke richtlijnen in de zorg. De lancering van de Groene Barometer is een belangrijke stap richting een duurzame toekomst in de gezondheidszorg.

Op onderstaande foto van links naar rechts: Annelies Kamphuis, Richard van der Bijl, Alberto Falcone, Julia Borgers, Frank Willem Jansen, Pia Dijkstra, Hillie Beumer, Sandra Lako, Sven Mieog, Mariluz van de L’isle Arias.