‘Hierdoor gaat de kwaliteit van orgaanuitname bij transplantaties omhoog’

16 september 2024
leestijd
Het uitnemen van organen is een lastige en verantwoordelijke operatie. Je wilt het orgaan niet beschadigen, want een beschadigd orgaan moet gerepareerd worden. Of het orgaan is niet meer geschikt voor transplantatie. Prof. dr. André Baranski ontwikkelde onderwijs om de vaardigheden van uitnamechirurgen sterk te verbeteren. Inmiddels volgen uitnamechirurgen van over de hele wereld dit voorbeeld.

Baranski is in de jaren 90 begonnen met het opleiden van zijn collega’s in het LUMC: “Het is belangrijk dat de kwaliteit van orgaanuitname hoog is. Een gerepareerd getransplanteerd orgaan leidt een korter leven in het lichaam van de ontvanger. Of het orgaan, wanneer het wordt beschadigd door een chirurg die niet volledig is opgeleid, kan niet meer gebruikt worden. Wanneer een orgaan niet getransplanteerd kan worden, neemt het aantal wachtende mensen toe. En daarmee ook het sterftecijfer, omdat de wachttijd voor organen aanzienlijk toeneemt.”

Verplicht in Nederland

Inmiddels had het nieuws dat Baranski een interne cursus gaf in het LUMC zich verspreid. Via een collega-chirurg uit Groningen is het nieuws terechtgekomen bij de Nederlandse Transplantatiestichting (NTS). “Samen met hen konden we de cursus landelijk aanbieden, onder de vleugels van de NTS. We zijn toen ook operatiekamerassistenten gaan trainen. In kleinere ziekenhuizen hadden operatiekamerassistenten nog weinig ervaring met dit soort operaties. Samen met operatiekamerassistenten uit het LUMC hebben we hen hierbij geholpen door het organiseren van een aantal cursussen in het LUMC over orgaanuitname, speciaal bedoeld voor operatiekamerpersoneel. Andere universiteiten over de hele wereld vonden de cursus ook heel waardevol. Nu is de cursus een verplicht onderdeel in Nederland om gecertificeerd uitnamechirurg  te worden. Samen met de NTS werd de cursus internationaal aangeboden om ook uitnamechirurgen uit andere landen op te leiden.

Standaardisatie en e-learning

Daarnaast ontstond een samenwerking met de National Health Service (NHS) in het Verenigd Koninkrijk. Samen met de NHS en de NTS heeft Baranski de procedures uit de cursus gestandaardiseerd in boeken en video’s. Deze boeken zijn vertaald in onder andere het Engels, Pools, Russisch en Chinees. “Je zag dat ieder land eigen werkwijzen had.”, vertelt Baranski, “Dankzij de standaardisatie is meer eenheid mogelijk. Ook is er een e-learning beschikbaar die we gratis voor professionals van over de wereld kunnen verspreiden. Op dit moment zijn er ongeveer 5.000 uitnamechirurgen van over de hele wereld die dit onderwijs volgen. Je ziet ook dat universiteiten ons voorbeeld als basis gebruiken voor hun eigen onderwijs, bijvoorbeeld in Italië, Canada, Hongarije, Frankrijk, Switzerland, Mongolië, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en Spanje.”

“Ook helpen we andere landen met het trainen van professionals, bijvoorbeeld in Turkije. En geven we nog jaarlijks een cursus in het LUMC voor internationale uitnamechirurgen waar praktische vaardigheden worden geoefend. Uitnamechirurgen van over de hele wereld naartoe, van Canada, Costa Rica tot aan Nepal.” De deelnemers van de cursus in september waren erg positief.  Zij gaven onder andere aan dat de balans tussen theorie en praktijk erg goed was. Niet alle elementen uit de cursus kunnen in alle landen worden toegepast, maar de cursus helpt wel om verschillende benaderingen te kennen. Hierdoor kunnen moeilijkheden beter opgelost worden. Ook het internationale karakter werd gewaardeerd.

Verbetering van orgaanuitname

Dankzij goed onderwijs wordt de kwaliteit van orgaanuitname beter. Baranski: “Wij hebben redelijk veel artikelen gepubliceerd waarbij we aantonen dat als je gecertificeerd en goed getraind bent, je veel minder fouten maakt. Hierdoor gaat de kwaliteit van orgaanuitname behoorlijk omhoog. We verbeteren het onderwijs natuurlijk ook continu. We luisteren naar de feedback van cursisten en wat hun wensen en behoeften zijn. Daar passen we het onderwijs op aan. We zijn erg trots op onze rol hierin en het is ontzettend mooi om te zien dat zo veel landen het LUMC-voorbeeld volgen.”