ERC-beurs voor Maartje Huijbers om rol zeldzame antistof in auto-immuunziekten te onderzoeken

En dat deed ze; met als beloning nu een prestigieuze beurs (ERC Starting Grant) van de Europese Unie om het ontstaan van IgG4 te bestuderen. Haar uiteindelijke doel is om nieuwe therapieën voor door IgG4-gedomineerde auto-immuunziekten te ontwikkelen.

De rol van antistoffen

Ons immuunsysteem kent meerdere manieren om ziekteverwekkers aan te vallen en op te ruimen. Een daarvan is de aanmaak van antistoffen. Mensen hebben vijf typen antistoffen in hun bloed, waarvan IgG de bekendste. IgG heeft op zijn beurt vier subtypen: IgG1, IgG2, IgG3 en IgG4. In het geval van een auto-immuunziekte vallen antistoffen onderdelen van het eigen lichaam aan.

Een eigenaardige antistof

IgG4 is een heel eigenaardige antistof. Het is eigenlijk niet goed in staat om het immuunsysteem aan het werk te zetten. Het werd daardoor lange tijd beschouwd als een ontstekingsremmende, goedaardige antistof. Meer recent is gebleken dat IgG4, afhankelijk van de situatie, zowel goede als slechte effecten kan hebben. Zo kan het bijvoorbeeld een goede antistof zijn bij allergische patiënten, omdat het daar de allergische reactie remt.

Aan- of uitzetten

Maar IgG4 kan ook erg ziekmakend zijn, blijkt uit studies van onder anderen Huijbers. Bijvoorbeeld in MuSK myasthenia gravis, een ziekte die gekenmerkt wordt door ernstige spierzwakte. Of bij pemphigus, een ziekte gekenmerkt door blaarvorming bij de huid. Momenteel zijn er 29 verschillende auto-immuunziekten bekend waarbij IgG4 een rol lijkt te spelen.

Huijbers: "We weten momenteel echter niet waarom er in de ene situatie een IgG4-respons ontstaat en in de andere situatie niet. In dit ERC project wil ik dus het 'recept' voor IgG4-reacties ontdekken en deze kennis gebruiken om IgG4 specifiek 'aan' of 'uit' te zetten bij verschillende ziekten."

Nieuwe therapieën ontwikkelen

De studie zal hopelijk leiden tot nieuwe therapieën voor deze auto-immuunziekten. Ook kan het inzichten geven in de rol van IgG4 bij onder andere allergische reacties, vaccinatie en bij bepaalde kankersoorten. Huijbers verwacht de eerste resultaten om het 'recept' te achterhalen in de komende vijf jaar.