Samen beslissen met kinderen

Wat is samen beslissen?

Dit is het proces waarbij de zorgverlener en patiënt samen een beslissing nemen over zorg of behandeling. Hierbij is het essentieel om alle opties te bespreken, gezamenlijk wensen en behoeften van patiënten te verkennen en naar aanleiding hiervan een passend besluit te nemen. Als samen beslissen wordt toegepast, leidt dat tot meer tevredenheid, het beter opvolgen van behandeladviezen, meer betrokkenheid en goed geïnformeerde patiënten.

Wanneer mogen kinderen zelf beslissen?

Jongeren vanaf 16 jaar mogen volgens de wet zelfstandig beslissen als het gaat over medische zorg. Kinderen van 12 tot 16 jaar, mogen meebeslissen met hun ouders of wettelijk vertegenwoordigers. Voor kinderen onder de 12 jaar beslissen ouders of wettelijk vertegenwoordigers. Alle kinderen hebben, ongeacht hun leeftijd, recht op informatie die ze echt kunnen begrijpen. En dat laatste is voorwaardelijk om samen te kunnen beslissen.

Kinderen en samen beslissen

Eerdere campagnes over samen beslissen richtten zich voornamelijk op volwassenen. Recent is stichting Kind en Ziekenhuis gestart met het project ‘Een grote stem voor kleine mensen’. Het doel van dit project is om te leren hoe zorgverleners kinderen het beste kunnen begeleiden in samen beslissen. Zo ook in de leerwerkplaats van het Willem-Alexander Kinderziekenhuis. In de leerwerkplaats runnen verpleegkunde studenten een deel van de afdeling, waarbij ze begeleid worden door een coach, een ervaren en gespecialiseerd kinderverpleegkundige. Samen met de studenten leren we hoe we gespreksinstrumenten kunnen inzetten om samen met kinderen te kunnen beslissen. Zo leren studenten al tijdens hun opleiding hoe zij dit kunnen toepassen in de klinische praktijk.

Kinderen hebben tijd en ruimte nodig

Kinderen zijn zich niet altijd bewust dat ze zelf mogen meepraten over hun zorg en behandeling. Dit vraagt van zorgverleners vertrouwen, tijd en luisteren, zodat kinderen mee kunnen praten en beslissen. Deze instrumenten helpen het kind zich voor te bereiden op het gesprek over de zorg thuis. Hiermee krijgt het kind dan de gelegenheid om na te denken of te formuleren wat belangrijk is, wat goed loopt of waar juist aandacht nodig is. Dat geeft meer regie bij het kind en ruimte en tijd om samen het gesprek aan te gaan. Zo kunnen we samen leren om samen te beslissen met kinderen.

Hilda Mekelenkamp is gespecialiseerd kinder hematologie verpleegkundige in het Willem-Alexander Kinderziekenhuis.