‘Het is tijd om de verpleegkunde academischer te maken’

“Het is daarvoor belangrijk dat we de beroepsgroep meer ruimte geven om onderzoek en onderwijs te combineren met werk in de patiëntenzorg”, vertelt Janneke de Man-van Ginkel, sinds 1 maart associate professor academische verpleegkunde in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

In de Nederlandse gezondheidszorg werken steeds meer verpleegkundigen met een academische achtergrond. Helaas kunnen zij alle meegebrachte kennis en vaardigheden nog niet overal optimaal benutten. Dit heeft te maken met de manier waarop verpleegkunde momenteel is vormgegeven in ziekenhuizen. “Academisch opgeleide verpleegkundigen moeten vaak kiezen tussen de patiëntenzorg of onderzoek en onderwijs. Een tussenweg is er eigenlijk niet”, aldus De Man- Van Ginkel.

Wat de nieuwe associate professor betreft komt daar verandering in. Samen met het anderhalf jaar geleden opgerichte programma Academische Verpleegkunde in het LUMC wil ze zich inzetten om de beroepsgroep verder te ‘academiseren’. Door hier de komende jaren in te investeren, maakt ze de weg vrij voor wetenschappelijke carrièrepaden voor verpleegkundigen in Leiden. Met haar benoeming tot associate professor met een tenure track tot hoogleraar is ze het boegbeeld van deze ontwikkeling.

Trias academica

Een belangrijke stap is de ‘trias academica’ op de werkvloer. Dit houdt in dat onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg in de dagelijkse praktijk actief met elkaar worden verbonden. Op verschillende afdelingen is hier al een mooi begin mee gemaakt, waarop nu verder kan worden gebouwd.  De Man-van Ginkel: “Academische opgeleide verpleegkundigen moeten functies gaan uitvoeren waarin deze pijlers worden gecombineerd. Dat zijn carrièrepaden die we in onze organisatie moeten creëren en waarvan ik hoop dat ze over een paar jaar vanzelfsprekend zijn.”

Alle kerntaken moeten goed op elkaar worden aangesloten. Door resultaten uit onderzoek door te laten stromen naar het onderwijs en de patiëntenzorg (en andersom), kan er een mooie kenniscirculatie ontstaan. Er verschijnt een glimlach op haar gezicht als ze over het onderwerp begint. “Mijn droom daarbij is dat wij als verpleegkundigen ons de academische taal meer eigen maken. Dan kunnen we de meerwaarde van de verpleegkunde voor betere patiëntuitkomsten beter duidelijk maken aan andere disciplines en samen met hen actief deelnemen aan de kennisdeling binnen het ziekenhuis.”

Om hieraan bij te dragen gaat De Man-van Ginkel de komende jaren een Leidse onderzoekslijn opzetten met als thema continuïteit van de zorg. Ook gaat ze aan het slag met het ontwikkelen van masteronderwijs. Leidse verpleegkundigen kunnen hierdoor intern en laagdrempelig doorstromen naar een masteropleiding.

Het beste voor de patiënt

Ook op de werkvloer zijn er veranderingen aanstaande. “Er zit heel veel kennis binnen de  verpleegkundige beroepsgroep”, vertelt De Man-van Ginkel. “Verpleegkundigen kiezen vaker uit ervaring dan op grond van wetenschappelijke onderbouwing wat er nodig is in een bepaalde situatie. Ervaringskennis is waardevol, maar ik zou graag -samen met de beroepsgroep- meer op deze werkwijze willen reflecteren. Want is wat wij doen wel echt het beste voor de patiënt? En hoe kunnen we ons vak blijven verbeteren? Daar mogen we in een snel veranderend werkveld als dat van ons best meer onderzoekend naar kijken.”