Virtuele tentoonstelling over Leidse bijdrage aan Russische geneeskunde gelanceerd

22 oktober 2021
leestijd
Gelijktijdig in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Anatoly Sobchak Foundation in Sint-Petersburg opende deze week de online tentoonstelling ‘Vruchtbare samenwerking’. Deze toont in tekst en beeld de grote historische bijdrage van de Universiteit Leiden aan de medische wetenschap in Rusland.

Tijdens een live videoverbinding met Sint-Petersburg werd de tentoonstellingswebsite www.fruitfulcooperation.org gelanceerd. Zowel de Nederlandse ambassadeur Gilles Beschoor Plug als de Russische ambassadeur Aleksander Shulgin hielden een toespraak. De tentoonstelling maakt duidelijk dat ons land, en in het bijzonder de Universiteit Leiden, grote invloed had op de medische wetenschap in Rusland.

“In Nederland weten we daar heel weinig vanaf, terwijl de Russische wetenschap heel hoogstaand was en is. We mogen er best trots op zijn dat wij daarvoor de basis gelegd hebben”, zegt promovenda Inge Hendriks, wier onderzoek naar de Russische arts Nikolay Pirogov tot de tentoonstelling leidde. “Vóór de kennisimport uit Leiden werd er in de praktijk alleen vertrouwd op volksgeneeskunde. Met hulp van Nederlanders bracht tsaar Peter de Grote een omslag teweeg."

Bijzondere archieven en objecten

Verschillende objecten die de ontwikkeling van 300 jaar Russische geneeskunde laten zien, komen uit de persoonlijke collecties van de tsaar. Hieronder bevinden zich de nog nooit eerder getoonde, onbekende, kleine collectie anatomische en zoölogische preparaten van Frederik Ruijsch. Het anatomische deel werd in 2019 door medewerkers van het LUMC gerestaureerd en is nog nooit eerder tentoongesteld. Ook zijn er delen uit de Russische archieven van Herman Boerhaave te zien.

Eerste ziekenhuis naar Leids voorbeeld

Er is in de tentoonstelling ook veel aandacht voor medicus Nicolaas Bidloo, Leids alumnus. Deze neef van de rector magnificus van de Leidse universiteit werd door de tsaar naar Rusland gehaald en aangesteld als hofarts. Bidloo bouwde het eerste echte ziekenhuis van Rusland en gebruikte daarbij dat van Leiden als voorbeeld. Het hospitaal, dat opende in 1707, kreeg een eigen opleiding, anatomisch theater en botanische tuin. Studenten deden hun vervolgopleiding in Leiden. Zo kwam het dat Leiden in de 18de eeuw onder anderen vier Russische ministers van Gezondheidszorg leverde.

Partners en betrokken instituten

Hendriks kreeg toegang tot de archieven van de Militaire Medische Academie en het Militair Medisch Museum in Sint-Petersburg. Andere partners zijn – naast de Universiteit Leiden/LUMC – Museum Naturalis en de Anatoly Sobchak Foundation. Ook andere Russische instituten, zoals het Staatsmuseum Hermitage in Sint-Petersburg met zijn grote collectie medische instrumenten, stemden toe bij te dragen aan de tentoonstelling. Dit onderdeel van het Boerhaave-Ruijsch-Pirogov Program is gefinancierd door de NWO en het Nederlandse consulaat-generaal in Sint-Petersburg.