‘In het medisch onderwijs moeten we meer focussen op het leren leren’

Waar artsen hun diagnose en zorg baseren op de internationale wetenschap en hun eigen onderzoek, is dat voor onderwijs nog niet altijd het geval. “Als arts schrijf je alleen medicijnen voor waarvan je weet dat ze werken, maar in het onderwijs weten we eigenlijk niet zo goed of de gebruikte lesmethodes ook werken voor onze studenten”, zegt Versteeg.

Bewezen medisch onderwijs 

Haar proefschrift draagt bij aan het streven om lesmethodes te ontwikkelen die wetenschappelijk bewezen effectief zijn. “Leren beïnvloedt ons brein en ons brein beïnvloedt leren. Ondanks deze logische relatie tussen het brein en leren, zien we relatief weinig samenwerking tussen de neurowetenschappen, psychologie en onderwijswetenschappen.” 

Peer discussion 

Daar wilde Versteeg graag verandering in brengen. Ze focuste zich hierbij op drie soorten leerprocessen, waaronder concept learning. “Dit leerproces gaat over het leren begrijpen van ingewikkelde en abstracte medische concepten, zoals bloeddruk en vaatweerstand.” Versteeg onderzocht in hoeverre medische studenten dit soort concepten begrijpen en hoe de studenten hierbij geholpen konden worden.

“We kwamen erachter dat misconcepties over concepten vaak voorkomen bij geneeskunde, biomedische en klinische technologie studenten. Dit komt alleen vaak niet aan het licht omdat de student dit zelf niet doorheeft.” Versteeg onderzocht daarom of peer discussion hierbij kan helpen.

Bij peer discussion wordt tijdens het onderwijs een moment ingepland waarin studenten in groepjes van twee het concept bespreken. Versteeg: “Dat blijkt heel effectief te zijn. We zagen verrassend genoeg dat zelfs twee studenten die het concept in eerste instantie niet snapten, toch tot een goed antwoord kwamen door te overleggen met elkaar.” 

Behoefte aan leren leren

Tijdens haar onderzoeken merkte Versteeg dat studenten graag meer inzicht willen krijgen in wanneer ze iets begrijpen en hoe je moet leren. Dat noemen we metacognitief leren. “Het evalueren en reflecteren op het leerproces is wel enigszins ingebouwd in het curriculum maar studenten zien dit meer als iets wat ze moeten ‘afvinken’.” Versteeg denkt dat als hier meer aandacht voor komt in het medisch onderwijs, studenten een sterkere metacognitie kunnen ontwikkelen. “Dat uit zich onder andere in het goed weten wat je wel weet, maar ook het bewust zijn van de kennis die je niet bezit. Dit is bijvoorbeeld voor artsen en onderzoekers een belangrijke eigenschap.”  

Onderzoek van onderwijs

Versteeg is de eerste PhD-student die binnen de onderzoeksgroep van het Onderwijs Expertise Centrum in het LUMC promoveert. De groep is opgericht in 2016 en heeft tot doel het medisch onderwijs te verbeteren.  “Wat ik heb onderzocht is maar een deel hiervan. Zo focussen andere promovendi en onderzoekers zich bijvoorbeeld op online onderwijs, 3D leren in de anatomie en de motivatie van studenten.”

De promotie van Marjolein Versteeg op 21 januari is te volgen via een livestream.