Groot onderzoek naar aangeboren nier- en urinewegafwijkingen bij kinderen van start

Aangeboren afwijkingen aan de nieren en de urinewegen worden tegenwoordig vaak vastgesteld bij de 20-wekenecho tijdens de zwangerschap. Na de diagnose begint voor de aanstaande ouders een onzekere periode. Moet mijn kind later dialyseren of is een niertransplantatie nodig? En wanneer? Voor kindernefrologen is het lastig om deze vragen te beantwoorden, omdat de afwijkingen en het verloop verschillen van persoon tot persoon. 

Impact op gezondheid voorspellen

Het nieuwe onderzoek, genaamd ArtDECO, moet beter inzicht geven in het verloop van deze aangeboren afwijkingen. “Het doel van het onderzoek is om beter te voorspellen wat aangeboren afwijkingen betekenen voor de gezondheid van de nieren op latere leeftijd”, legt kindernefroloog Jaap Mulder uit. Hij is één van de trekkers van het project en verbonden aan het Willem-Alexander Kinderziekenhuis van het LUMC en Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis. 

Gegevens koppelen

Het nieuwe onderzoek brengt kinderen met een aangeboren afwijking van de nieren of urinewegen uitgebreid in kaart. De onderzoekers leggen een nationale biobank aan met klinische gegevens zoals uitslagen van bloed-, urine- en echo-onderzoek, en verzamelen vragenlijsten over de gezondheid van ouders en omgevingsfactoren tijdens de zwangerschap. Ook kijken ze naar DNA. “In 1 op de 5 gevallen vinden we een genetische oorzaak voor de afwijking, maar we weten ook dat omstandigheden tijdens de zwangerschap zoals medicijngebruik, stress en overgewicht een rol kunnen spelen. Door deze gegevens aan elkaar te koppelen verwachten we meer te leren over hoe de aandoening ontstaat en zich ontwikkelt”, aldus Mulder. 

Mini-niertjes

Het LUMC is een expertisecentrum voor foetale geneeskunde waar ook aangeboren afwijkingen, zoals die aan nieren en urinewegen, tijdens de zwangerschap worden behandeld. Het Erasmus MC is expertisecentrum voor kinderen en volwassenen met een aangeboren afwijking van de nieren en urinewegen. Naast hun bijdrage aan de inclusie van patiënten in de studie, zullen de twee centra de taak op zich nemen om nieuw ontdekte (genetische) factoren beter in kaart te brengen. Dat doen ze bijvoorbeeld met nierorganoïden. Dat zijn mini-niertjes gemaakt van menselijke stamcellen, waarmee in het laboratorium van LUMC-hoogleraar Ton Rabelink de invloed van foutjes in het DNA op nierontwikkeling zullen worden bestudeerd. 

Het ArtDECO-onderzoek krijgt 1,5 miljoen euro subsidie van de Nierstichting en loopt vijf jaar. In het consortium werken onderzoekers samen van Amsterdam UMC, Radboudumc, UMC Utrecht, Erasmus MC, LUMC en UMC Groningen. 

Meer weten over deze studie? De onderzoekers zijn te bereiken via Artdeco_WAKZ@lumc.nl.