Blog: Nederlandse verpleeghuizen succesvol in revalideren COVID-19 patiënten
Hoewel de pandemie ons op veel manieren dwars zit, heeft het in de wetenschap wel gezorgd voor een hele nauwe en enthousiaste samenwerking binnen Europa. In september 2020 zijn wij een Europese studie gestart naar deze revalidatie, waarvan ik nu de eerste resultaten kan delen. In totaal doen 11 landen mee, en zaten we begin mei al op ruim 400 deelnemende patiënten. In Nederland doen 34 geriatrische revalidatie afdelingen van verpleeghuizen mee, met 230 patiënten.
Revalidatie onder ouderen
Het gaat om merendeel kwetsbare ouderen van gemiddeld 75 die al comorbiditeit zoals hartfalen of diabetes hadden. Een derde heeft in het ziekenhuis ook op de IC gelegen, gemiddeld zo’n drie weken. Thuis hadden ze al lichte beperkingen in de zelfstandigheid. Onze studie laat zien dat na gemiddeld drie weken geriatrische revalidatie, zij al bijna weer volledig terug op het oude zelfstandigheid niveau zijn. Daarnaast is ook de kwaliteit van leven enorm toegenomen.
Tijdens deze revalidatie wordt gebruik gemaakt van medicatie en zuurstof, ergotherapeutische interventies voor het oefenen van zelfstandigheid en huisbezoeken, naast fysiotherapie gericht op de spierzwakte. Een op de vijf kwetsbare ouderen ontvangt daarnaast psychosociale ondersteuning. De ingezette behandelingen lijken wel te verschillen binnen de verschillende landen, zo gaan in Rusland patiënten niet naar huis als ze nog zuurstof nodig hebben.
Richtlijnen voor revalidatie en thuiszorg
Een opvallende bevinding is ook dat slechts enkelen ouderen overlijden (vooralsnog 2,5%), of permanent in een verpleeghuis worden opgenomen (4,5%). Deze resultaten zijn opmerkelijk, omdat in een recente evaluatie van de tot nu toe bekende onderzoeken naar het beloop van zelfstandigheid en kwaliteit van leven het beeld veel somberder leek. Hoewel 6 weken na ontslag het functioneren goed is bij de meerderheid, krijgt een kwart nog wel nabehandeling of thuiszorg.
We zijn blij dat ons onderzoek laat zien dat COVID-19 patiënten in verpleeghuizen professionele revalidatie krijgen, en daardoor vlot en goed herstellen. Het is daarom goed dat er ook in Nederland richtlijnen in ontwikkeling zijn voor zowel de revalidatie, als voor de nazorg.
Wilco Achterberg is hoogleraar institutionele zorg en ouderengeneeskunde aan het LUMC. Daarnaast is hij specialist ouderengeneeskunde bij Topaz (Leiden eo). Ook was hij voorzitter van het Verenso Behandeladvies Geriatrische Revalidatie na Covid-19, en is hij co-voorzitter van de richtlijn werkgroep Revalidatie na COVID-19 van de Federatie Medisch Specialisten (FMS), waarvan de eerste modules deze zomer uitkomen. Lees ook zijn vorige blog over dit onderwerp.