Zorgen in tijden van COVID-19

Hoewel er zeker ook jongere slachtoffers zijn, zijn de ouderen die nog veel andere ziektes hebben de eerste in de rij om te sneuvelen. Mijn broeders en zusters in het verpleeghuis zijn terecht bezorgd, en hebben al vaak de deuren gesloten voor bezoek, voordat het kabinet de maatregel landelijk bekend maakte.

Het is zwaar

Het moet echt even, maar het is zwaar. Zwaar voor de vrouw met dementie die de reden niet kan onthouden dat haar man, waar ze nog steeds zo verliefd op is, niet meer langskomt, en dus steeds radeloos naar hem op zoek is. Zwaar voor de dochter die juist in deze tijden dicht bij haar vader wil zijn. Haar vader waar ze jaren thuis intensief voor gezorgd heeft, en toen opname onafwendbaar was, heeft beloofd iedere dag op bezoek te komen. Het is zwaar voor de verzorgende die nu zonder vrijwilligers en zonder de hulp van familieleden een huiskamer vol mensen met dementie moet verzorgen en begeleiden. Voor sommige familieleden is het zo moeilijk om niet te komen, dat ze toch proberen naar binnen te komen, waardoor sommige verpleeghuizen zich verplicht zien bewaking in te zetten.

Facetimen

Maar zoals altijd in crises zien we dat er vooral ook bijzondere krachten in mensen worden losgemaakt. Met veel inzet, warmte en creativiteit worden de bewoners verzorgd en vermaakt, er komen Ipads en telefoons waarmee familieleden toch even kunnen Facetimen met hun naasten, er worden online activiteiten uitgevoerd. Het gebrek aan voldoende goede materialen, zoals mondkapjes en handschoenen is ook erg moeilijk, maar ook daar zien we dat er op verschillende creatieve manieren toch een oplossing voor gevonden wordt.

Ook in de tijden van COVID-19 gaan de gewone zorgen in het verpleeghuis door: mensen overlijden door een beroerte of door ouderdom, en dat valt niet mee in een setting waarin familieleden en geestelijke verzorging tijdelijk de plaats niet krijgen die ze horen te hebben. De contactbeperking-regels gaan nu even voor.

Nobelprijs voor de vrede

Verpleeghuizen zijn helaas gewend om te gaan met ziekte uitbraken. De ‘gewone’ griep, het Norovirus, MRSA: het komt enkele keren per jaar voor- (helaas ook nu, in de COVID-19 crisis), en door goed lopende crisisteams wordt het beleid dagelijks afgestemd en gemonitord, met hulp van onder andere de GGD. Ook is er een goede afstemming in de regio tussen alle zorgaanbieders, en worden er gezamenlijk afspraken gemaakt over wie straks waar en voor welke patiënten gaat zorgen. Want het LUMC neemt een belangrijke plaats in bij de zorg voor COVID-19 patiënten, maar dat kan alleen met hulp van alle andere zorgaanbieders, ook de verpleeghuizen. Ik heb er vertrouwen in dat we dit samen kunnen oplossen.

In deze tijden zetten de zorgmedewerkers, nog meer dan anders, alles op alles voor de ander die kwetsbaar is. Daar heb ik diep respect voor, en dat verdient de allerhoogste waardering. Wat mij betreft gaat de Nobelprijs voor de vrede dit jaar naar de zorg.

Wilco Achterberg is hoogleraar Institutionele zorg en Ouderengeneeskunde in het LUMC en specialist ouderengeneeskunde bij ouderenzorgorganisatie Topaz. Ook is Wilco actief op Twitter (@wilcoachterberg).