Taboe of niet? Controverses in openbare kunstcollecties
‘Kunst in een omgeving van mensen die ontregeld zijn, is zacht voor de ziel’, schreef een bezoekster eens over de kunst in het LUMC. Toch roepen bepaalde kunstwerken soms heftige reacties op. Ze worden als te somber ervaren, geassocieerd met religie of met de dood. Andere voorstellingen geven juist weer aanstoot door teveel bloot. De gemoederen lopen soms zo hoog op dat de kunstwerken van de muur worden gehaald en in het depot verdwijnen. Dit roept de vraag op of alle kunst in een ziekenhuis of medisch centrum getoond kan worden.
Zijn er speciale criteria waaraan de kunst in een medisch centrum moet voldoen? Sandrine van Noort (LUMC-collectie) en Sabrina Kamstra (Amsterdam UMC-collectie) hebben een tentoonstelling samengesteld waarin deze vraag centraal staan. Zij informeerden bij collegaconservatoren van medische instellingen naar kunstwerken die tot controverses hebben geleid. UMC Utrecht, Radboudumc, Rijnstate Arnhem, Sanquin, Isala Klinieken en Zuyderland Medisch Centrum, UMC Amsterdam en het LUMC stelden voor deze tentoonstelling hun controversiële kunstwerken beschikbaar.
Kijken is de (genees)kunst
De tentoonstelling Taboe of niet? is tevens onderdeel van de Honoursclass Kijken is de (genees)kunst, een collegereeks in het LUMC waarin studenten leren kijken naar kunst. Zij ontwikkelen door deze colleges niet alleen een scherper oog voor detail, maar onderzoeken ook welke waarde kunst kan hebben in de context van een zorginstelling.
De studenten kregen de opdracht om een kunstwerk uit de tentoonstelling nader te beschouwen. Het onderzoek van de studenten laat zien hoe persoonlijk de beleving van kunst is. Zo schrijft een student: 'Soms is het goed om ook de minder mooie dingen te laten zien. Omdat kunst zo de eventuele pijn en het verdriet dat de toeschouwer ervaart, spiegelt. Juist een (h)erkenning van die gevoelens kan troost bieden. Je bent niet alleen, je bent niet de eerste en ook niet de laatste die dit meemaakt. Laat kunst een manier zijn om ingewikkelde en heftige emoties uit hun verstopte hoekje te halen.'