'Frauderende wetenschapper doet zichzelf tekort'

De reden was dat dat niemand anders het werk kon reproduceren. En toen de groep van Arnold daarop probeerden om het experiment zelf te herhalen ging dat niet, mede doordat cruciale informatie over het oorspronkelijke experiment niet terug te vinden was in het laboratoriumjournaal van de persoon die het experiment aanvankelijk had gedaan. 

Arnold bood haar oprechte excuses aan, omdat ze niet beter had opgelet toen het artikel ter publicatie werd aangeboden bij Science. Collega’s prezen Arnold voor haar oprechtheid. Een fout is snel gemaakt, en door deze openheid wordt voorkomen dat de wetenschap nog jaren voortborduurt op iets dat niet blijkt te kloppen.

Gespiegelde figuur

Het kan ook anders. Het (veel minder gerenommeerde) vakblad waar ik editor van ben werd er recent op gewezen dat een figuur in een van onze papers al eerder was gebruikt in een andere paper over een ander onderwerp. Het ging om een zogenoemde Western blot – een techniek om bepaalde eiwitten te kwantificeren. Het was even zoeken, maar na toelichting bleek inderdaad dat de controleblot – waarin je laat zien dat de input van ieder sample gelijk is – deels eerder was gepubliceerd,  maar dan geroteerd en gespiegeld. 

Dit was duidelijk geen geval van 'foutje’, maar opzet. De auteurs en het instituut waar zij werken zijn uiteraard op de hoogte gesteld en de publicatie wordt verwijderd – welke repercussies dit heeft voor de auteur die dit figuur fabriceerde is ons tot op heden niet bekend...

Waarom zoveel op het spel zetten?

Bij mij rees de vraag  ‘waarom?’ Waarom zoveel op het spel zetten voor een controlesectie van een figuur? Ervan uitgaande dat de rest van het figuur wel klopte en alleen het controle-experiment mislukte…Het is natuurlijk goed mogelijk dat niet alleen de controle is gefabriceerd, maar ook de rest van dit figuur – en de auteur voor dat stuk iets beter oplette en een figuur gebruikte dat niet al ergens anders was gepubliceerd. 

Ontdekkingstocht zonder einde

Als dat laatste het geval is, is dat natuurlijk de ergste vorm van fraude. Niet goed voor de wetenschap – dat is duidelijk. Maar juist dan rijst de vraag ‘waarom?’ Ik ben de wetenschap in gegaan omdat ik wil ontdekken. Het spannendste moment is wanneer je een resultaat ziet van een experiment waardoor je iets weet dat niemand in de wereld weet – en waardoor je weer nieuwe vragen krijgt voor nieuwe experimenten en toekomstige spannende resultaten. Een ontdekkingstocht waar nooit een einde aan komt. 

Wanneer je fraude pleegt door zelf de resultaten te bedenken, doe je niet de wetenschap tekort, maar ook jezelf, door jezelf het beste aspect van wetenschapper zijn te ontnemen.

Annemieke Aartsma-Rus is hoogleraar Translationele Genetica. Ze houdt zich intensief bezig met het zoeken naar nieuwe therapieën voor Duchenne spierdystrofie.