Blog: Vette discriminatie
We vinden het allemaal heel normaal dat je niet discrimineert op basis van etniciteit, huidskleur, seksuele voorkeur of geslacht. Bijzonder genoeg lijkt het wél maatschappelijk geaccepteerd om mensen met obesitas te veroordelen. In 2001 werd een Amerikaans onderzoek gepubliceerd dat liet zien dat het stigma op obesitas in alle domeinen van het leven voorkomt: op het werk, in het openbare leven en zelfs in de gezondheidszorg (!)
Dikker en dus luier?
Uit ander onderzoek blijkt dat een slanke sollicitant voor dezelfde baan geschikter wordt geacht dan iemand met obesitas. Zelfs als het om zittend werk gaat. Ook heeft iemand met obesitas minder kans om aangenomen te worden voor een leidinggevende functie.
Nog steeds heersen allerlei stereotiepe beelden van mensen met obesitas, zoals dat ze lui en slordig zouden zijn. Hoe actueel deze ‘fat shaming’ is, bleek onlangs maar weer toen sportmerk Nike plussize sportkleding had geïntroduceerd en hier bij RTL Boulevard door een van de presentatoren gereageerd werd met: “Ik vind het persoonlijk vrij onwaarschijnlijk dat deze vrouw fit genoeg is om te gaan sporten.” Twitter ontplofte. En gelukkig maar.
Fat shaming in de gezondheidszorg
Maar hier houdt het niet op. Zelfs in de gezondheidszorg is het obesitas-stigma diep doorgedrongen. Niet zelden wordt – zelfs door zorgprofessionals - gedacht dat overgewicht of obesitas je eigen schuld is: je eet vast te veel of je beweegt te weinig. ‘Ga maar op dieet’ is een veelgehoord advies. Kwalijk, want ten eerste werkt een dieet zelden op de lange termijn. Bovendien wordt hiermee voorbijgegaan aan de vele andere factoren die bijdragen aan obesitas. Denk aan je genetische aanleg (zelfs je mate van verzadiging zit deels vastgelegd in je genen), stress, hormonen, de psyche en verborgen dikmakers zoals medicijnen.
Het loont dus om het hele plaatje te bekijken en je af te vragen waardoor de obesitas is ontstaan. Dit wordt zelden gedaan, waarschijnlijk deels door gebrek aan kennis, dan wel tijdsgebrek in de spreekkamer. Wél worden massaal pillen voorgeschreven die de complicaties van obesitas, zoals hoge bloeddruk, suikerziekte en depressie moeten verhelpen. Hoewel deze medicatie soms zeker nodig is, kan het ook gewichtsverlies in de weg staan. Een deel van de middelen heeft namelijk een dikmakende bijwerking. We zijn dus aan het dweilen met de kraan open, en de patiënt met obesitas blijft wanhopig achter.
Minder veroordelend
Hoe moeten we het tij nu keren? Ik pleit ervoor dat we met zijn allen minder veroordelend zijn naar mensen met obesitas. Het is echt niet zo simpel als ‘elk pondje gaat door het mondje’ en ‘eigen schuld dikke bult’. In de gezondheidszorg wordt het tijd dat we erkennen dat obesitas een complexe ziekte is die een complexe aanpak vereist.
Mariëtte Boon is internist in opleiding en promoveerde aan de afdeling Endocrinologie op de rol van bruin vet bij metabole ziekten. Nu doet ze daar sinds 4 jaar postdoctoraal onderzoek. Samen met internist Liesbeth van Rossum (Erasmus MC) schreef ze het boek ‘VET belangrijk’ (€ 20,99 Ambo Anthos) vol feiten en fabels over lichaamsvet.